Phi công Nga suýt bắn rơi máy bay Anh vì lý do gây sốc

RC-135 Rivet Joint. 

BBC có tham khảo ba nguồn trong giới quốc phòng phương Tây cho biết, vào ngày 29/9/2022, máy bay RC-135 Rivet Joint của RAF với phi hành đoàn lên tới 30 người đang thực hiện nhiệm vụ giám sát trong không phận quốc tế phía trên Biển Đen thì bị hai máy bay chiến đấu Su-27 của Nga xen vào.

Khi hai máy bay Su-27 của Nga tiếp cận máy bay Anh, họ nhận được tin nhắn từ điều phối viên mặt đất. Một nguồn tin phương Tây báo cáo rằng những gì họ nghe được là: "Bạn đã có mục tiêu". Ngôn ngữ mơ hồ này được một trong những phi công Nga hiểu là sự cho phép khai hỏa.

Các nguồn tin cho rằng ngôn từ lỏng lẻo như vậy là dấu hiệu cho thấy mức độ thiếu chuyên nghiệp cao của những người liên quan đến vụ việc này. Ví dụ, các phi công NATO sử dụng ngôn ngữ rất chính xác khi xin và được phép khai hỏa.

Nghe hiệu lệnh, phi công Nga phóng tên lửa không đối không nhưng không khóa được mục tiêu. Các nguồn tin cho biết sau đó đã nổ ra tranh cãi giữa hai phi công Nga. Phi công của chiếc Su-27 thứ hai không nghĩ mình được phép khai hỏa. 

Mặc dù vậy, phi công đầu tiên đã phóng một tên lửa khác. Các nguồn tin cho biết tên lửa thứ hai chỉ đơn giản là rơi xuống, điều đó có nghĩa là nó bị trục trặc hoặc vụ phóng bị hủy bỏ.

Trong ba tuần, chính phủ Anh xác nhận rằng sự cố này đã xảy ra.

Quan chức London chấp nhận lời giải thích của phía Nga cho rằng đó là "trục trặc kỹ thuật".

Trong một tuyên bố trước các nghị sĩ vào ngày 20/10, Bộ trưởng Quốc phòng khi đó là Ben Wallace đã gọi đây là một "cuộc giao tranh tiềm tàng nguy hiểm". Nhưng ông chấp nhận lời giải thích của Nga, nói rằng: "Chúng tôi không coi vụ việc này là sự leo thang có chủ ý của phía Nga và phân tích của chúng tôi đồng tình rằng đó là do trục trặc."

Tuy nhiên, một vụ rò rỉ thông tin tình báo bí mật tiết lộ rằng quân đội Mỹ đã nói về những gì đã xảy ra một cách rõ ràng hơn. Trong một loạt tài liệu do phi công Mỹ Jack Teixera đăng tải, vụ việc tương tự được mô tả là "một vụ suýt bị bắn hạ".

Tờ New York Times đưa tin: "Vụ việc nghiêm trọng hơn nhiều so với miêu tả ban đầu và có thể dẫn đến một hành động chiến tranh".

Theo hai quan chức quốc phòng Mỹ, tờ báo cho biết, phi công Nga đã hiểu sai mệnh lệnh từ mặt đất. Phi công Nga "đã khóa máy bay Anh, khai hỏa nhưng tên lửa không phóng đúng cách".

Tờ báo cũng dẫn lời một quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên mô tả vụ việc "thực sự rất đáng sợ".

Tobias Ellwood, Chủ tịch Ủy ban Lựa chọn Quốc phòng của Quốc hội Vương quốc Anh, người vừa từ chức, cáo buộc Wallace đã che giấu những chi tiết quan trọng về vụ việc máy bay giám sát.