Quốc gia châu Phi sớm hủy hợp đồng đường sắt với công ty Trung Quốc

Tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn do Trung Quốc xây dựng ở Kenya.

Kenya thông báo sẽ nắm toàn bộ quyền vận hành mạng lưới đường sắt do Trung Quốc xây dựng vào tháng 5 năm tới, sớm hơn 5 năm so với hợp đồng ký kết, theo SCMP.

Theo hợp đồng do Tổng công ty Cầu đường Trung Quốc (CRBC) ký với chính phủ Kenya, công ty đường sắt Trung Quốc sẽ khai thác tàu chở khách và tàu chở hàng trên tuyến đường sắt mới trong 10 năm.

Tuyến đường sắt đi vào hoạt động từ năm 2017 và Kenya nói nước này có quyền xem xét lại sau 5 năm, tức là vào năm 2022.

Công ty đường sắt Trung Quốc tham gia dự án ở châu Phi (Afristar) là thành viên của Tổng công ty Cầu đường Trung Quốc. Công ty này xây tuyến đường sắt dài 480km, từ thành phố cảng Mombasa đến thủ đô Nairobi.

Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc (Exim Bank) hỗ trợ chi phí xây dựng lên tới 3,2 tỉ USD. Một công ty xây dựng khác của Trung Quốc sau đó đã mở rộng tuyến đường sắt đến Naivasha, tiêu tốn thêm khoản vay 1,5 tỉ USD từ Exim Bank.

Dự án nằm trong sáng kiến Vành Đai, Con đường do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đề ra nhằm đẩy mạnh hoạt động giao thương của Trung Quốc ở một loạt quốc gia châu Phi.

Nhưng công ty đường sắt Kenya gần đây tuyên bố đã bắt đầu thu hồi lại quyền vận hành tuyến đường sắt, bao gồm hoạt động đảm bảo an ninh, bán vé và tiếp nhiên liệu. “Đến tháng 5.2022, chúng tôi sẽ nắm toàn quyền vận hành tuyến đường sắt”, chủ tịch công ty đường sắt Kenya, Omudho Awitta nói.

Những nhân sự do công ty Trung Quốc bổ nhiệm, bao gồm 4 phó tổng giám đốc, sẽ bị thay thế bằng người địa phương, Bộ trưởng Giao Thông Kenya, James Macharia cho biết.

Đại sứ quán Trung Quốc ở Nairobi nói việc Kenya nắm quyền vận hành tuyến đường sắt sớm hơn kế hoạch là “động thái bình thường nằm trong hợp đồng ký kết”.

Tuyến đường sắt Trung Quốc xây dựng ở Kenya là dự án xây dựng cơ sở hạ tầng tham vọng nhất ở quốc gia này kể từ khi quốc gia này còn là thuộc địa của người Anh, cách đây một thập kỷ.

Nhưng doanh thu từ dự án không đạt kì vọng, thậm chí còn khiến Kenya không phải bù lỗ cho khoản vay khổng lồ. Dự án thu được 110 triệu USD vào năm ngoái, bị ảnh hưởng đáng kể do dịch bệnh Covid-19.

Chính phủ Kenya còn phải trả cho công ty đường sắt Trung Quốc 10 triệu USD mỗi tháng tiền vận hành cùng nhiều chi phí khác. Quốc gia này rơi vào cảnh khó khăn do đại dịch Covid-19 nên cho đến nay vẫn còn nợ công ty đường sắt Trung Quốc 380 triệu USD chi phí vận hành và bảo trì.

Sau khi nắm lại quyền vận hành, chính phủ Kenya sẽ không phải trả 120 triệu USD mỗi năm cho công ty đường sắt Trung Quốc.