Sản xuất vụ đông 2014 các tỉnh phía Bắc: Khuyến cáo trồng cây ưa ấm

Được biết Cục Trồng trọt đã có kế hoạch triển khai sản xuất cây vụ đông năm 2014, vậy ông có nhận định gì về điều kiện thời tiết cho sản xuất vụ đông năm nay?

- Năm nay, các địa phương đã xây dựng và ban hành kế hoạch sản xuất vụ đông từ rất sớm. Ban đầu chúng tôi có dự báo gặp khó khăn về thời vụ do lúa vụ xuân bị ảnh hưởng bởi rét kéo dài, tuy nhiên, với sự hỗ trợ của cơ giới hóa nên tới thời điểm này, hầu hết các diện tích lúa đảm bảo trỗ kịp thời và sẽ có một quỹ đất tương đối rộng rãi cho việc đưa cây vụ đông vào sản xuất. Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng thủy văn T.Ư, năm nay hiện tượng El Nino sẽ quay trở lại, cùng với ảnh hưởng của mưa bão, đặc biệt là mưa cuối vụ ít hơn so với nhiều năm, nền nhiệt mùa đông cao hơn nên sẽ thuận lợi hơn cho việc gia tăng cây ưa ấm.

Cụ thể, Cục Trồng trọt sẽ đưa ra cơ cấu cây trồng vụ đông cho các địa phương triển khai như thế nào?

- Về mặt khoa học, cây vụ đông được chia làm 2 nhóm, trong đó nhóm cây ưa ấm gồm ngô, đậu tương, khoai lang, nhóm rau, dưa, bầu bí; nhóm cây ưa lạnh chủ lực gồm khoai tây, cải bắp, su hào, cà rốt… Thông thường, hàng năm cây ưa ấm chiếm tỷ lệ nhiều hơn, khoảng 47 - 48% và ưa lạnh trên 60%. Tuy nhiên, năm nay do thời tiết dự báo ấm hơn nên chúng tôi khuyến cáo các địa phương chỉ đạo người dân đảo ngược tỷ lệ của nhóm cây trên theo hướng gia tăng cây ưa ấm. Bà con cần lưu ý tuân thủ đúng khung thời vụ để đạt hiệu quả kinh tế cao.

Tùy vào từng loại cây trồng sẽ có khung thời vụ quy định cụ thể, nhưng đối với cấy ưa ấm thì sau khi thu hoạch lúa, bà con trồng cây vụ đông sớm bao nhiêu tốt bấy nhiêu. Ví dụ như ngô, thời vụ càng sớm càng tốt vì có thể sử dụng được giống tiềm năng năng suất cao hơn, gia tăng mật độ trồng. Hiện có nhiều giống ngô thân lá gọn, mật độ trước đây trung bình 5 vạn/1ha, giờ chúng tôi khuyến cáo trồng 5-7 vạn, kèm theo là các gói kỹ thuật hỗ trợ. Ở mỗi địa phương sẽ có chương trình huấn luyện cho bà con nông dân trước khi bước vào vụ đông, ví dụ với cây khoai tây thì có chuyên đề tập huấn khoai tây; vùng nào trồng ngô trọng điểm sẽ có tập huấn khuyến nông về canh tác, sử dụng giống, mật độ, phân bón...

Được biết, rất nhiều địa phương đã cố gắng triển khai vụ đông nhưng diện tích và năng suất vẫn không tăng, theo ông nguyên nhân là do đâu?

Ông Trần Xuân Định

  Vụ đông phải được xem như một vụ chính, mang lại thu nhập cao cho người dân. Không có vụ đông, thu nhập của người dân không nâng cao được.
 

- Đúng là những năm gần đây, diện tích và sản lượng cây vụ đông tuy có tăng nhưng chưa đạt kế hoạch đề ra, thậm chí một số loại cây trồng còn giảm cả diện tích, sản lượng và năng suất. Đối với sản xuất cây vụ đông, hiện có rất nhiều khó khăn, trong đó có khó khăn chung của ngành nông nghiệp là lao động ngày càng già hóa. Hiện, ở nhiều địa phương không còn thanh niên làm nông nghiệp mà chủ yếu là những người già yếu nên tới vụ đông, họ thường bỏ ruộng hoang; hệ thống tưới tiêu cũng gặp nhiều khó khăn bởi nhiều nơi đã bị khu đô thị mới, khu nuôi trồng thủy sản chặn mất kênh dẫn nước và thoát nước, trong khi nhiều chỗ chỉ cần mưa ở mức 80–100mm đã ngập trắng. Bên cạnh đó, vấn đề liên kết sản xuất theo chuỗi còn lỏng lẻo, nhất là việc tiêu thụ sản phẩm còn bấp bênh cũng khiến nhiều nông dân không mặn mà với cây vụ đông.