The Economist: Ukraine chiến thắng trong cuộc chiến kinh tế với Nga

Ukraine tan hoang do chiến tranh. Ảnh Getty

Theo The Economist, Ngân hàng Quốc gia Ukraine dự báo GDP tăng trưởng 4% vào năm 2024 và 4,3% vào năm 2025. Đồng tiền vẫn ổn định và lãi suất 13,5% là mức thấp nhất trong 30 tháng.

Ngược lại, ở Nga, lãi suất có thể sớm tăng lên 23% để kiềm chế sự suy giảm của đồng rúp. Các ngân hàng đang trong tình trạng mong manh và tăng trưởng GDP dự kiến chỉ đạt 0,5-1,5% vào năm 2025.

Tuy nhiên, Ukraine đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng: chiến tranh leo thang, nguồn lực trong nước cạn kiệt và ảnh hưởng của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump.

Nga đã từ chối gia hạn Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, còn được gọi là thỏa thuận ngũ cốc, vào tháng 7/2023. Để đáp trả, Ukraine đã thiết lập hành lang hàng hải của riêng mình, bảo vệ nó thông qua chiến dịch răn đe trên biển liên quan đến máy bay không người lái và tên lửa. Điều này cho phép khôi phục không chỉ các lô hàng ngũ cốc mà còn cả kim loại và khoáng sản, là mặt hàng xuất khẩu quan trọng thứ hai của đất nước.

Những biện pháp này, cùng với sự hỗ trợ của phương Tây, đã ngăn Nga tước đoạt các nguồn lực và tinh thần cần thiết của Ukraine để tiếp tục cuộc đấu tranh. Tuy nhiên, nền kinh tế hiện đang bước vào giai đoạn phải đối mặt với những thách thức lớn nhất: thiếu hụt nghiêm trọng năng lượng, nguồn nhân lực và tài chính.

Vào tháng 12, Ukraine đã tăng công suất nhập khẩu điện từ EU lên gần một phần tư, đạt 2,1 GW.

Nhiều nhà sản xuất thực phẩm đang lên men chất thải thành khí sinh học để sử dụng riêng, trong khi các cơ sở công nghiệp đang kết hợp các nguồn này với nguồn nhập khẩu để ngăn ngừa tình trạng mất điện thảm khốc.

Theo Andrii Pyshnyi, Thống đốc Ngân hàng Quốc gia Ukraine, việc sửa chữa liên tục lưới điện dự kiến sẽ giúp duy trì mức thâm hụt điện trung bình của Ukraine ở mức 6% tổng nhu cầu vào năm 2025 và 3% vào năm 2026.

Một thách thức khác là tình trạng thiếu hụt lao động. Từ năm 2022, động viên, di cư và chiến tranh đã làm giảm lực lượng lao động hơn một phần năm, xuống còn 13 triệu người. Nhu cầu lao động vẫn cao, với số lượng việc làm còn trống lên tới 65.000 việc mỗi tuần, so với chỉ 7.000 việc trong những tuần đầu của cuộc chiến. Tuy nhiên, chỉ có 1,3 đơn xin việc cho mỗi việc làm còn trống, giảm so với hai đơn vào năm 2021.

Bộ kinh tế và quốc phòng Ukraine đang vật lộn với sự cân bằng của việc huy động, cố gắng phân bổ nguồn lực hiệu quả cho tương lai của đất nước. Cho đến nay, giới lãnh đạo dân sự đã kiềm chế không đáp ứng các yêu cầu tối đa của quân đội, điều này gây bất lợi cho nỗ lực chiến tranh.

Ngay cả những ngành công nghiệp được coi là quan trọng hiện nay cũng chỉ có thể miễn một nửa số nhân viên khỏi lệnh động viên.

Một vấn đề khác là thiếu vốn. Các trang trại và doanh nghiệp nhỏ phải vật lộn để vay đủ tiền để tài trợ cho hoạt động của mình và các khoản đầu tư dài hạn gần như trở nên bất khả thi.

Chi phí kinh doanh tăng đã làm giảm lợi nhuận. Các công ty phục vụ khách hàng trong nước đang chuyển một số chi phí này sang người tiêu dùng, góp phần gây ra lạm phát. Tuy nhiên, các nhà xuất khẩu cạnh tranh trên thị trường toàn cầu không đủ khả năng làm như vậy.

Chính phủ cũng đang chi tiêu nhiều hơn nhiều so với số tiền nhận được. Vào năm 2025, thâm hụt ngân sách dự kiến sẽ vào khoảng 20% GDP, với gần như toàn bộ thâm hụt này - 38 tỷ đô la Mỹ - được lên kế hoạch trang trải bằng nguồn tài chính bên ngoài.