Tổng thống Hugo Chavez qua đời: Tổn thất cho quan hệ Việt Nam - Venezuela

Đánh giá về sự kiện Tổng thống Venezuela Hugo Chavez vừa qua đời ngày 5.3, TS Cù Chí Lợi - Viện trưởng Viện Nghiên cứu châu Mỹ cho rằng, đó là một tổn thất cho mối quan hệ tốt đẹp của Việt Nam - Venezuela đã phát triển trong nhiều năm qua...

Theo ông, mối quan hệ Việt Nam – Venezuela sẽ thay đổi như thế nào sau khi ông Chavez qua đời?

- Quan hệ Việt Nam - Venezuela đã phát triển tốt đẹp, hữu nghị, thân thiết trong suốt thời gian nắm quyền của ông Hugo Chavez. Bản thân ông Chavez là một người bạn lớn của Việt Nam. Ông cũng rất ủng hộ các chính sách đối ngoại thắt chặt quan hệ với nhân dân Việt Nam. Trong những năm qua, ông đã ủng hộ và tăng cường hợp tác thương mại giữa Việt Nam và Venezuela, đặc biệt ông đã tạo nhiều cơ hội để các công ty của hai nước hợp tác về lĩnh vực dầu khí, chất đốt… Ông Chavez qua đời là một tổn thất cho mối quan hệ tốt đẹp này. Nếu đảng cánh tả của ông vẫn lãnh đạo, tôi nghĩ rằng, mối quan hệ Việt Nam - Venezuela vẫn tốt đẹp như trong quá khứ.

Tổng thống Hugo Chavez thăm Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong chuyến thăm chính thức Việt Nam tháng 8.2006.

Là người nghiên cứu sâu về châu Mỹ Latin, tiến sĩ nhận định như thế nào về diễn biến trên chính trường Venezuela sau khi nhà lãnh đạo Hugo Chavez từ trần?

- Hiện nay, cục diện chính trường Venezuela đang ở thế cân bằng, tức đảng cánh hữu và cánh tả đang ở thế 50/50. Vì thế rất khó để dự đoán đảng nào lên nắm quyền trong cuộc bầu cử sẽ phải tổ chức trong 30 ngày tới. Tuy nhiên, cũng có nhiều hy vọng rằng phe cánh tả của cố Tổng thống Hugo Chavez vẫn tiếp tục nắm quyền, vì thực tế đảng này có một nền tảng tốt. Trong những năm cầm quyền của ông Hugo Chavez, đảng cánh tả đã tạo nên được những thành công nhất định, là một đảng ít tai tiếng, dẫn dắt kinh tế đi lên, đời sống người dân tạm ổn…

Liệu sự hy vọng mà ông nói có mong manh - khi phe cánh hữu ở Venezuela cũng đang phát triển rất mạnh?

- Tất nhiên không thể phủ nhận sự lớn mạnh của phe cánh hữu ở Venezuela hiện nay. Chính vì điều đó, sẽ rất khó khăn cho phe cánh tả trong cuộc bầu cử sắp tới. Tuy nhiên, vì cuộc bầu cử phải tổ chức trong thời gian không nhiều để chuẩn bị, cùng với những thành tựu mà phe cánh tả đã tạo dựng được, một hình tượng Hugo Chavez khó lòng xóa nhòa trong người dân Venezuela, và một phe cánh hữu chưa có nhiều kinh nghiệm chính trường… tôi vẫn cho rằng, phe cánh tả của ông Hugo Chavez sẽ nắm thế lãnh đạo.

Venezuela và cả châu Mỹ - Latin đều dùng nhiều mỹ từ để ca ngợi ông Hugo Chavez. Ông đánh giá như thế nào về di sản ông Hugo Chavez để lại?

- Trong những năm cầm quyền, ông Hugo Chavez đã giải quyết được nhiều vấn đề xã hội, hỗ trợ người nghèo về nhà ở và chăm sóc y tế dựa vào nguồn tài nguyên dầu mỏ. Trong những năm gần đây, kinh tế Venezuela phát triển, công nghiệp dầu mỏ của Venezuela đóng vai trò chủ đạo của thị trường dầu mỏ thế giới. Tuy nhiên, kinh tế của Venezuela lại phụ thuộc quá nhiều vào dầu mỏ, không ổn định về dài hạn.

Ông đánh giá như thế nào về mối quan hệ Mỹ- Venezuela thời kỳ hậu Hugo Chavez?

- Quan hệ trúc trắc giữa Mỹ và Venezuela phải kể đến một lịch sử lâu dài. Tôi cho rằng, mối quan hệ này chủ yếu phụ thuộc vào chính sách đối ngoại của Mỹ. Trong khi Tổng thống Mỹ khẳng định rằng, Mỹ vẫn giữ các chính sách về “tăng cường nguyên tắc dân chủ, pháp quyền và tôn trọng nhân quyền” và nhà lãnh đạo mới của Venezuela vẫn là một nhân vật cánh tả thì mối quan hệ này sẽ không có nhiều thay đổi.

Xin cảm ơn ông!

Đăng Thúy (thực hiện)