Trịnh Tùng

Quân ít lại thua luôn, lương thực đã cạn... thì lực lượng của Uy vương Mạc Kính Dụng dưới con mắt của người đương thời cũng chỉ là một đám tàn quân hay đám giặc cỏ mà thôi. Đã non sức lại vô mưu thì thảm bại và vong mạng là điều khó tránh khỏi.

Thấy tội trạng của đứa con đã rành rành, chiếu luật phải lĩnh án tử, Nguyễn Văn Giai liền tán thành, lại cho dân sở tại mở hội vui hát ba ngày để chứng tỏ bản án là công bằng, đúng đắn và luật pháp triều đình không vì con quan đại thần ngự sử mà nương nhẹ.

Một bề tôi trung thành không thờ hai vua, Đinh Bạt Tụy đã bỏ Thăng Long về Nghệ An mong tìm cách giúp vua dẹp loạn. Chính nhờ vậy mà tên tuổi và sự nghiệp của ông sẽ còn sống mãi với non sông đất Việt.

Trịnh Tùng là vị chúa đầu tiên của dòng chúa Trịnh dưới thời nhà Lê Trung hưng còn gọi là “Vua Lê chúa Trịnh”, Trịnh Tùng là cháu ruột của chúa Nguyễn đầu tiên (Nguyễn Hoàng). Ông được ví là Tào Tháo của Việt Nam và đã có nhiều công lao ổn định thiên hạ.

Trịnh Tùng đã từng giết ông vua của triều đại đối nghịch với triều đại mình và sau đó lại giết cả những vị vua của mình để thâu đoạt quyền bính vào tay. Ông là vị chúa đầu tiên của dòng họ Trịnh và cũng là kẻ giết nhiều vua nhất trong lịch sử Việt Nam?

Nghe Trịnh Tùng và một số quan văn võ trong triều tâu vậy, vua Lê Anh Tông khi ấy chẳng biết xử trí thế nào, mà chỉ biết than rằng: Khi thượng phụ (Trịnh Kiểm) còn sống thì anh các khanh đâu có đến nông nỗi này, nay trẫm phải làm sao đây?

Danh tiếng nho sinh Nguyễn Duy Thì, người làng phủ Tam Đới xưa, nay là thị trấn Thanh Lãng, huyện Bình Xuyên (tỉnh Vĩnh Phúc) vang xa đến mức, khi vua nhà Mạc còn trấn giữ kinh thành Thăng Long, nghe tiếng đã cho quan Thái Bảo nhà Mạc cưỡi voi về tận nơi để tỏ sự coi trọng...

Trịnh Tùng là người có công lớn khôi phục nhà Lê khi đánh bại nhà Mạc ở Thăng Long, khiến nhà Mạc phải rút chạy về Cao Bằng. Các nhà phân tích cũng đánh giá Trịnh Tùng là nhân vật lịch sử đứng đầu trong số 12 đời chúa Trịnh.

Trịnh Tùng cho treo sống Mạc Mậu Hợp ba ngày, sau đó cho chém dầu ở bãi Bồ Đề, thủ cấp đem hiến hoàng đế nhà Lê ở hành tại Vạn Lại xứ Thanh Hóa, sau đó bị đóng đinh đem bêu ngoài chợ.

Làm Vua nhiều khi cũng không thật sướng. Cưới người vợ đầu tiên là người phụ nữ hơn mình 12 tuổi và đã có tới 4 con. Vua phải "tặc lưỡi" mà lấy. Đã rũ áo hồng trần mà bỏ nghiệp Vua để làm Thái Thượng Hoàng mà rồi cũng chưa yên, lại phải "tặc lưỡi" lên ngôi Vua lần thứ hai.