TT Zelensky bất ngờ đưa ra tuyên bố về đàm phán với Nga

Tổng thống Ukraine Zelensky.

Kiev không loại trừ các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai với Moscow nhưng chúng chỉ có thể được tổ chức thông qua các bên trung gian, nhà lãnh đạo Ukraine Vladimir Zelensky nói với tờ Philadelphia Inquirer vào Chủ Nhật. Ông gợi ý rằng định dạng được sử dụng để làm trung gian cho thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen năm 2022 có thể hữu ích cho mục đích này.

Kiev trước đó đã từ chối chấp nhận các điều khoản của Nga làm cơ sở đàm phán và cáo buộc Moscow không có khả năng đàm phán một cách thiện chí. Cuối năm 2022, ông Zelensky thậm chí còn ra sắc lệnh tuyên bố "không thể" tổ chức hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Trong khi đó, Moscow vẫn khẳng định sẵn sàng bắt đầu lại các cuộc đàm phán nhưng chỉ khi Kiev từ bỏ yêu sách đối với các vùng lãnh thổ mà Nga đã giành được trong cuộc xung đột. Vào mùa thu năm 2022, 4 vùng lãnh thổ cũ của Ukraine – hai nước cộng hòa Donbass ly khai và các vùng Kherson và Zaporozhye – chính thức gia nhập Nga sau một loạt cuộc trưng cầu dân ý. Ukraine chưa bao giờ công nhận kết quả bỏ phiếu và tiếp tục đưa ra yêu sách đối với các khu vực này, cũng như Crimea, đã gia nhập Nga sau cuộc trưng cầu dân ý tương tự vào năm 2014.

Trong cuộc phỏng vấn với tờ Philadelphia Inquirer, ông Zelensky cho biết Ukraine "có thể tìm ra một mô hình" cho một giải pháp tiềm năng với Nga. Ông chỉ ra thỏa thuận được Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc làm trung gian hai năm trước cho phép thiết lập một hành lang cho xuất khẩu nông sản từ các cảng của Ukraine.

Theo  ông Zelensky, Ankara và Liên Hợp Quốc đã ký các thỏa thuận riêng với Moscow và Kiev. "Nó đã có hiệu quả", ông nói, đồng thời nói thêm rằng hành lang ngũ cốc khi đó đã tồn tại "đủ lâu".

Theo Reuters, Moscow và Kiev đã gần đạt được một thỏa thuận ngũ cốc khác vào tháng 3, nhưng các nhà đàm phán Ukraine đột ngột bỏ đi sau hai tháng đàm phán.

Các thỏa thuận về "toàn vẹn lãnh thổ, năng lượng và tự do hàng hải" có thể được ký kết giữa Moscow và Kiev theo cùng một định dạng, ông Zelensky tuyên bố. Ông đề xuất rằng các quốc gia khác có thể được mời làm trung gian. "Không ai được nói rằng đó là ... chỉ có châu Âu và Mỹ", ông nói, đồng thời nói thêm rằng các quốc gia từ châu Á, châu Phi và Nam Mỹ cũng nên tham gia và giúp chuẩn bị các tài liệu sẽ được trình lên Moscow và Kiev.

"Cho đến nay, chỉ có mô hình này", ông Zelensky nói. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng thỏa thuận cuối cùng phải "phù hợp với" Kiev và dựa trên các điều khoản của Ukraine.

Ông Zelensky từ lâu đã tìm cách thúc đẩy "công thức hòa bình" 10 điểm của riêng mình, gần đây nhất là trong hội nghị thượng đỉnh ở Thụy Sĩ vào ngày 15-16/6, mà Nga không tham dự. Moscow đã thẳng thừng bác bỏ các điều khoản của ông Zelensky, nhấn mạnh rằng tình trạng của các vùng lãnh thổ mới giành được của mình là không thể thương lượng. Putin tiếp tục yêu cầu vào tháng 6 rằng Kiev rút toàn bộ quân khỏi các khu vực thuộc bốn vùng của Nga mà họ hiện đang kiểm soát.

Theo ông Putin, Ukraine cũng phải từ bỏ kế hoạch gia nhập NATO và trở thành một quốc gia trung lập, cũng như hạn chế quy mô quân đội.

Mặc dù bác bỏ các điều khoản của Nga, Kiev gần đây đã ra tín hiệu sẵn sàng chấm dứt giao tranh. Vào tháng 6, phó giám đốc văn phòng của Vladimir Zelensky, Igor Zhovkva, cho biết Ukraine muốn "hòa bình càng sớm càng tốt". Bản thân Zelensky đã nói vào tuần trước rằng Kiev không muốn "kéo dài chiến tranh" và khiến nó "kéo dài trong nhiều năm".