Từ “Tâm thư của nông dân xuất sắc”: Nhiều chủ trang trại cũng “kêu trời”

Bằng khen, giấy khen cũng... không ý nghĩa

Anh Trần Thế Toàn ở xã Nhật Tân (Kim Bảng, Hà Nam) là nông dân xuất sắc của huyện, tỉnh nhiều năm liền, hiện nuôi 400 lợn thịt và 10 lợn nái, cùng hơn 1ha ao cá, mỗi năm lãi hàng trăm triệu đồng. Trang trại hiệu quả là thế, song anh Toàn vẫn khó tiếp cận với nguồn vốn “không thế chấp”.

Anh Cấn Văn Mai (xã Cấn Hữu, Quốc Oai, Hà Nội) phải mượn GCNQSDĐ của người thân để vay vốn.  Ảnh: N.L

Lý giải về điều này, anh Toàn cho biết, do có nhu cầu mở rộng chuồng trại nên rất cần vốn, anh đã lên Ngân hàng NNPTNT (Agribank) chi nhánh Kim Bảng làm thủ tục. Tại đây, cán bộ tín dụng yêu cầu anh viết đơn, nộp các giấy tờ liên quan để xem xét. Sau khi làm đơn và photo một chồng giấy khen, bằng khen của xã, huyện, tỉnh tặng, cùng giấy chứng nhận trang trại (GCNTT) gửi lên ngân hàng, một tuần sau ngân hàng lại gọi và yêu cầu anh cung cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), rồi bản thuyết trình, tính khả thi của trang trại...

“Đây là vùng đất chuyển đổi, đa số diện tích làm trang trại tôi thầu lại của người dân, thì lấy đâu ra GCNQSDĐ. Sau hơn một tháng, với 4 – 5 lần làm việc, cuối cùng ngân hàng chốt cho vay 100 triệu đồng, số tiền này không thấm vào đâu so với nhu cầu đầu tư của  tôi” – anh Toàn cho hay.

Theo anh Toàn, người chăn nuôi đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, cả về con giống, đầu ra sản phẩm, giá thức ăn, song khó khăn nhất vẫn… vốn. “Khi biết có Nghị định 55, tôi đã nhiều lần lên ngân hàng đề nghị được vay vốn, song ngân hàng yêu cầu rất nhiều thủ tục, nào là bản diễn giải phương án kinh doanh khả thi, tài sản thế chấp, phương án trả nợ và rất nhiều giấy tờ khác, rốt cuộc tôi đành… bó tay”- anh Toàn nói.

Anh Cấn Văn Mai (thôn Cấn Thượng, xã Cấn Hữu, huyện Quốc Oai, Hà Nội) chủ trang trại đang nuôi 30.000 gà đẻ, cũng lâm vào tình cảnh tương tự. Anh Mai cho biết, anh cũng đã làm đơn, nộp các giấy tờ liên quan gửi Agribank chi nhánh Quốc Oai để được vay vốn. Đợi chờ  gần 2 tháng trời để ngân hàng thẩm định hồ sơ, cuối cùng anh bị ngân hàng từ chối cho vay, vì trang trại của anh chưa được cấp GCNTT, cũng như không có GCNQSDĐ, mặc dù trang trại làm ăn rất hiệu quả.

“Vì liên quan đến tiền, kinh tế, nên các cấp chính quyền cũng rất ngại bảo lãnh, hay đôn đốc, vì sợ “dính” đến trách nhiệm. Tôi nghĩ, mặc dù có chủ trương của Nhà nước về cho nông dân vay vốn làm ăn, song nếu không có sự bảo lãnh của các cấp chính quyền, nguồn vốn rất khó đến tay người cần vốn”- anh Mai nói.

Theo anh Mai, Nghị định 55/2015 (về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn, ban hành tháng 6.2015) dù được đánh giá cởi mở, thông thoáng hơn, nhưng vẫn còn rất nhiều điều khoản ràng buộc mà người dân rất khó đáp ứng. Chẳng hạn, trong khoản 2, Điều 9, có nêu người vay vốn không cần tài sản thế chấp, nhưng khoản 3 lại bắt buộc người vay phải nộp cho ngân hàng GCNQSDĐ, GCNTT, trong khi đó đa số các hộ, hợp tác xã đều thuê đất nên không có GCNQSDĐ. Một quy định “làm khó” chủ trang trại nữa là, để được cấp GCNTT thì phải có GCNQSDĐ.

Muốn tăng tốc cũng không được

Đang sở hữu đàn vịt trời có lúc đông đến 40.000 con, chưa kể gà, lợn, cá nhưng chủ trang trại trẻ Nguyễn Đăng Cường (xã Đại Đồng Thành, Thuận Thành, Bắc Ninh) cũng lắc đầu ngao ngán: “Tôi giờ mỗi năm thu tới cả tỷ đồng, rất muốn tăng tốc đầu tư mở rộng trang trại, nhưng ngặt nỗi không có vốn để đầu tư”.

Ngoài trang trại rộng gần 7ha hiện có, anh Cường đã đấu thầu được khu đất bãi rộng 30ha để mở rộng trang trại, nên nhu cầu vốn để xây dựng trang trại rất lớn. “Tôi phải mang cả sổ đỏ từ vườn, đất của gia đình mới vay được gần 400 triệu đồng, trong khi các tài sản khác ở trang trại thì ngân hàng không tính. Hiện tôi chỉ muốn vay 2 tỷ đồng, nhưng dù có nói thế nào ngân hàng cũng không chấp thuận và tôi đành phải đi vay lãi ngoài, hoặc một số dự án muốn triển khai cũng phải tạm dừng”- anh Cường nói.

Anh Cường bày tỏ quan điểm, tại sao trong lĩnh vực công nghiệp, nhà đầu tư khi thuê lại mặt bằng để xây dựng nhà máy thì được sử dụng diện tích thuê đó làm tài sản thế chấp để vay vốn, còn trong nông nghiệp thì không?

Cùng quan điểm như anh Cường, anh Cấn Văn Mai cho rằng: “Trong các lĩnh vực khác, để ràng buộc, người vay thường được ngân hàng cho thế chấp bằng tài sản, chẳng hạn như người vay tiền mua nhà, họ được thế chấp bằng chính ngôi nhà của mình mua, thì tại sao trong lĩnh vực nông nghiệp lại không được thế chấp bằng chính chuồng trại, đàn lợn, gà của mình?”.

Ông Nguyễn Văn Hạnh - chủ trang trại tổng hợp 5ha ở xã Nghĩa Trung (Việt Yên, Bắc Giang), nuôi cá và 300 lợn thịt, cũng tỏ ra rất bi quan. Trang trại của ông đã được cấp GCNTT, song khi đi vay vốn, ngân hàng chỉ cho vay vỏn vẹn 120 triệu đồng. “Họ định giá trang trại của tôi theo khung giá đất nông nghiệp của UBND tỉnh quy định. Với số tiền này, chưa đủ một tháng tiền thức ăn cho lợn, nên vừa qua tôi buộc phải vay “nóng” 500 triệu đồng, với lãi suất 20% để có tiền mua thức ăn cho đàn lợn chuẩn bị xuất chuồng”- ông Hạnh nói.