Vì sao khủng bố al-Qaeda vẫn sống khỏe 18 năm sau thảm kịch 11/9?

Các chiến binh khủng bố al-Qaeda vẫn là một mối đe dọa

Từ một nhóm gần như ít được biết đến, al-Qaeda đã trở thành nhóm khủng bố khét tiếng nhất thế giới khi những tên không tặc trung thành với chúng cướp 4 máy bay chở khách và đâm vào các mục tiêu bao gồm Trung tâm Thương mại Thế giới ở New York, Lầu Năm góc ở Washington DC và một cánh đồng ở Virginia vào ngày 11/9/2001. Vụ tấn công khiến gần 3.000 người thiệt mạng và hạ gục hai trong số những tòa nhà chọc trời nổi tiếng nhất thế giới.   

Khủng bố al-Qaeda ít được biết đến cho đến sau vụ tấn công 11/9/2001

Vài giờ sau, Tổng thống Mỹ khi đó là George W. Bush tuyên bố nước này sẽ tiêu diệt hoàn toàn những kẻ khủng bố và tài trợ khủng bố. 

Trong vài tuần, một liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu đã xâm chiếm Afghanistan để lật đổ chế độ Taliban khi đó, về cơ bản đang che chở cho al-Qaeda và thủ lĩnh của mạng lưới này, Osama bin Laden - kẻ chủ mưu thảm kịch 11/9.

Bin Laden cuối cùng đã bị bắt và giết trong một cuộc đột kích của Mỹ vào năm 2011, và al-Qaeda đã phải chịu những thất bại đáng kể khác kể từ đó.

Thủ lĩnh al-Qaeda, Osama bin Laden

Kẻ kế nhiệm bin Laden, Ayman al-Zawahiri hiện được cho là đang bị bệnh nặng và đang ẩn náu ở Pakistan hoặc Afghanistan. Tháng trước, cái chết của con trai của bin Laden, Hamza bin Laden - đã giáng một đòn nặng khác vào mạng lưới khủng bố này.

Cuộc tấn công lớn cuối cùng của các phần tử al-qaeda chống lại một mục tiêu phương Tây là cuộc tấn công vào tòa soạn báo Charlie Hebdo năm 2015 tại Paris khiến 12 người thiệt mạng. Vụ tấn công xảy ra giữa lúc thế giới chứng kiến sự trỗi dậy tàn bạo của nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Trung Đông.

Tuy nhiên, sẽ là sai lầm khi xem nhẹ al-Qaeda hiện nay, Lydia Khalil, một chuyên gia về khủng bố của Viện Lowy bình luận.

Các nhóm liên kết với al-Qaeda ở Châu Phi đứng sau vụ đánh bom xe năm 2016 bên ngoài khách sạn tráng lệ ở Ouagadougou, Burkina Fas.

Theo Lydia, al-Qaeda đang theo đuổi chiến lược phát triển "chậm nhưng ổn định". 

"Al-Qaeda đã được chứng minh chúng là một tổ chức cực kỳ kiên cường. Và ý tưởng cốt lõi đằng sau chúng - thánh chiến - đã được chứng minh là một hệ tư tưởng rất kiên cường", bà Lydia nhấn mạnh.

Bà nói trong những năm gần đây, các thủ lĩnh của al-Qaeda đã rất hài lòng khi thấy IS thu hút sự chú ý của phương Tây và trở thành mục tiêu của một chiến dịch quân sự do Mỹ dẫn đầu ở Trung Đông, thay vì chúng.

Ngoài thực hiện các cuộc tấn công khủng bố để nâng cao danh tiếng, al-Qaeda cũng đã chứng tỏ sự lão luyện, khôn ngoan khi xâm nhập vào các quốc gia bị chiến tranh tàn phá và giành được sự ủng hộ từ người Hồi giáo Sunni.

Ngày nay, al-Qaeda có các tổ chức liên kết trên khắp Tây Phi, bán đảo Ả Rập, tiểu lục địa Ấn Độ, Somalia, Đông Phi, Syria, Ai Cập và Philippines.

Mạng lưới khủng bố này có khoảng 30.000 đến 40.000 chiến binh chiến đấu trên khắp thế giới. Nhiều kẻ là cựu tín đồ IS. Al-Qaeda vẫn theo đuổi mục tiêu thiết lập một "vương quốc" của riêng chúng từ Jerusalem đến Tây Ban Nha. 

Al-Qaeda cũng tỏ ra rất táo bạo và ranh mãnh trong các phương thức tấn công của chúng: Không từng có chuyên gia chống khủng bố nào tưởng tượng chúng sẽ sử dụng máy bay làm vũ khí tấn công cho tới vụ tấn công 9/11.

Cựu phó chỉ huy không gian mạng của Mỹ, Trung tướng Vince Stewart mới đây cảnh báo nhóm này đang ráo riếng xâm nhập không gian mạng, Jerusalem Post đưa tin.

Tại hội nghị của Viện chống khủng bố quốc tế tuần này, ông Stewart cảnh báo, al-Qaeda có khả năng quét sạch các cơ sở hạ tầng của một quốc gia với sự trợ giúp của tin tặc bên ngoài hoặc bằng cách mua vũ khí không gian mạng.