Vì sao tòa tuyên án tù chung thân nhưng đi tù được 20 năm đã được thả?

Họ hàng nhà tôi có người bị tòa tuyên án tù chung thân nhưng đi tù được 20 năm đã được ra tù? Tôi xin hỏi quy định nào, điều kiện gì có thể được giảm án như vậy?

Bạn đọc Ngọc Thu (huyện Củ Chi, TP.HCM) hỏi.

Luật sư Trần Thu Thủy, Đoàn Luật sư TP.HCM, trả lời:

Những người phạm tội có quá trình cải tạo tốt, ăn năn, hối cải về những hành vi của mình, tích cực hướng thiện thì sẽ được Nhà nước khoan hồng tại điều kiện giảm án để tái hòa nhập cộng đồng trước thời hạn.

Việc xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù được thực hiện mỗi năm 03 (ba) đợt, vào các dịp: Ngày giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước (30-4), ngày Quốc khánh (2-9) và tết Nguyên đán. Đối với các trại giam, trại tạm giam thuộc Bộ Quốc phòng, thực hiện việc xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù vào dịp ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22-12) thay cho dịp tết Nguyên đán. Năm để xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù được xác định từ ngày 01 tháng 01 đến ngày 31 tháng 12 của năm đó. (Theo Điều 12, Thông tư liên tịch: 02/2021/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BQP).

Đối với người tù chung thân, được xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù khi có nhiều tiến bộ thể hiện ở việc chấp hành tốt Nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ; tích cực học tập, lao động cải tạo và phải có ít nhất bốn năm liên tục liền kề thời điểm xét giảm thời hạn được xếp loại từ khá trở lên (theo điểm b, khoản 1, Điều 6, Thông tư liên tịch số: 02/2013/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC).

Bên cạnh đó, khoản 1, 2, 3 Điều 6, Bộ Luật Hình sự 2015 quy định:

Người bị kết án cải tạo không giam giữ, phạt tù có thời hạn hoặc phạt tù chung thân, nếu đã chấp hành hình phạt được một thời gian nhất định, có nhiều tiến bộ và đã bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự, thì theo đề nghị của cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền, Tòa án có thể quyết định giảm thời hạn chấp hành hình phạt.

Thời gian đã chấp hành hình phạt để được xét giảm lần đầu là một phần ba thời hạn đối với hình phạt cải tạo không giam giữ, hình phạt tù có thời hạn, 12 năm đối với tù chung thân.

Một người có thể được giảm nhiều lần, nhưng phải bảo đảm chấp hành được một phần hai mức hình phạt đã tuyên.

Người bị kết án tù chung thân, lần đầu được giảm xuống 30 năm tù và dù được giảm nhiều lần cũng phải bảo đảm thời hạn thực tế chấp hành hình phạt là 20 năm.

Trường hợp người bị kết án về nhiều tội trong đó có tội bị kết án phạt tù chung thân thì Tòa án chỉ xét giảm lần đầu xuống 30 năm tù sau khi đã chấp hành được 15 năm tù và dù được giảm nhiều lần nhưng vẫn phải bảo đảm thời gian thực tế chấp hành là 25 năm.

Như vậy, đối với tù chung thân thì khi đã chấp hành được ít nhất 12 năm tù sẽ được xét giảm án lần đầu xuống còn 30 năm tù, sau đó có thể được giảm nhiều lần nhưng phải chấp hành thực tế ít nhất 20 năm.

Do đó, người họ hàng của bạn có thể đã đáp ứng được những điều kiện giảm án như đã nêu trên nên được hưởng chính sách khoan hồng của Nhà nước, mặc dù bị án tù chung thân nhưng chỉ chấp hành 20 năm tù.