Vùng đất cổ ở Quảng Ninh, xưa Trần Hưng Đạo lễ Phật cầu an trước khi đánh trận Bạch Đằng

Với vị trí cửa ngõ phía Tây Nam của tỉnh Quảng Ninh, nằm hiền hoà một bên bờ của dòng sông thiêng Bạch Đằng - nơi chứng kiến biết bao chiến công lẫy lừng trong lịch sử, là mảnh đất anh hùng có tên Quảng Yên. 

Nơi đây là điểm đến không thể thiếu trong hành trình khám phá lịch sử - văn hóa của du khách trong và ngoài nước.

Nằm ở cửa ngõ phía Tây Nam của tỉnh Quảng Ninh, TX Quảng Yên nằm bên dòng sông thiêng Bạch Đằng- nơi chứng kiến biết bao chiến công lẫy lừng trong lịch sử. 

Nơi đây có biết bao phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, những cánh đồng bạt ngàn trù phú những rừng thông trải dài reo trong gió như tiếng thì thầm của biển và đặc biệt là đang lưu giữ hàng trăm di tích lịch sử, di sản văn hóa và danh lam thắng cảnh độc đáo. 

Quảng Yên là điểm đến không thể thiếu trong hành trình khám phá lịch sử - văn hóa của du khách trong và ngoài nước.

Cùng với Nguyễn Phương Trang, Bùi Thị Hồng Phương, Nguyễn Thị Lan Anh, là những thí sinh đang tham gia cuộc thi người thuyết minh hay nhất về Quảng Yên lần thứ II, chúng tôi đã có 1 ngày trải nghiệm thực sự bổ ích, thú vị về các điểm di tích lịch sử của vùng đất nằm bên dòng sông Bạch Đằng huyền thoại...

Tới tham quan quần thể đền Trần Hưng Đạo và miếu Vua Bà, tọa lạc tại phường Yên Giang. Đây không chỉ là điểm đến du lịch mà còn là nơi ghi dấu chiến công oanh liệt của cha ông ta chiến thắng quân xâm lược trên dòng sông huyền thoại Bạch Đằng.

Đền Trần Hưng Đạo và miếu Vua Bà (phường Yên Giang, TX Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh) nằm bên dòng sông thiêng-sông Bạch Đằng là điểm du lịch thu hút nhiều du khách đên tham quan, chiêm bái.

Đền thờ Trần Hưng Đạo trước kia nằm ở xứ Hậu Đồng cạnh sông Bạch Đằng thuộc làng Rừng xã An Hưng, huyện Yên Hưng, Phủ Hải Đông (Phủ Hải Đông sau đổi thành Trấn Yên Quảng, rồi đổi thành tỉnh Quảng Yên). Đến năm 1934, dưới thời Vua Bảo Đại thứ 9, do ngôi đền xuống cấp, chật hẹp, vị trí chưa thích nghi, nhân dân bản xã đã chuyển ngôi Đền đến dựng trên doi đất cổ nằm ở giữa ngã ba sông Bạch Đằng, sông Giá và sông Đá Bạch, nơi trung tâm chiến trận Bạch Đằng năm 1288; nơi đã thấm máu quân dân nhà Trần và xác giặc Mông - Nguyên.

Đền có kiến trúc rất độc đáo. Cổng đền có bốn trụ tạo thành ba lối đi rộng thay cho tam quan. Mỗi trụ có câu đối chữ Hán, có hoa văn, có đắp tượng long giao nghê chầu.

Đền gồm ba gian tiền đường, hai gian bái đường và một gian hậu cung. Hiện vật quý còn giữ lại trong đền là một số câu đối ca ngợi công lao to lớn của Trần Hưng Đạo. Ngay trước tam cấp lên tiền đường có lư hương bằng đá xanh cao cả mét, hai cây đèn đá kiểu Nhật cao hơn lư nhang. Hai bên hông Đền có 2 nhà bia khá lớn.

Nằm ngay sát đền Trần Hưng Đạo là miếu Vua Bà. Miếu được xây dựng từ thời Trần trên doi đất cổ, cạnh bến đò cũ ngày xưa và đã qua nhiều lần trùng tu sửa chữa. Theo truyền thuyết và thần phả kể lại: xưa kia đây là bến đò có bà hàng nước đã cung cấp cho Trần Hưng Đạo lịch con nước triều và địa thế lòng sông để Trần Hưng Đạo chuẩn bị trận địa cọc ngầm và bố trí quân mai phục. Bà còn mách bảo cách trói và chém Phạm Nhan, cách làm bè mảng chất cỏ khô dùng kế hoả công tiêu diệt thuyền giặc.

Đây là một trong số di tích nằm trong quần thể bãi cọc Bạch Đằng, đình Yên Giang, đền Trung Cốc và đình Trung Bản, những dấu ấn của chiến thắng Bạch Đằng lịch sử 1288.

Đền Trần Hưng Đạo và miếu Vua Bà được Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa thể thao và du lịch cấp bằng công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1989. Đến thăm quần thể Đền Trần Hưng Đạo và Miếu Vua Bà, bạn Nguyễn Phương Trang cảm thấy rất tự hào vì trên quê hương mình còn lưu dấu những chiến công hiển hách của cha ông. Nơi trận chiến Bạch Đằng Giang đã làm cho quân xâm lược phương bắc khiếp sợ, tháo chạy về nước.

Để có một cái nhìn đầy đủ hơn về Chiến thắng Bạch Đằng năm 1288, bạn Nguyễn Phương Trang tiếp tục đưa chúng tôi đến tham quan phòng trưng bày chuyên đề tại Bảo tàng Bạch Đằng – nơi lưu giữ các hiện vật lịch sử về trận chiến năm xưa, như: Khiên (lá chắn), loa (để làm hiệu lệnh cho quân sĩ), cọc gỗ Bạch Đằng, mảnh vỡ tàu chiến của địch...

Lời thuyết minh của bạn Phương Trang đã “thổi hồn” vào các hiện vật tư liệu, truyền tải khá đầy đủ nội dung về các cuộc kháng chiến oanh liệt của quân dân nhà Trần trên dòng Bạch Đằng giang lịch sử, giúp chúng tôi một cái nhìn đầy đủ hơn về trận chiến năm xưa.

Điểm đến tiếp theo trong chuyến tham quan các di tích lịch sử Quảng Yên là chùa Đống Phúc. Ngôi chùa nằm sát bến Rừng, bên ngã ba tả ngạn sông Bạch Đằng, thuộc phường Yên Giang. Ấn tượng với chúng tôi khi bước vào chùa chính là sự uy nghiêm, yên bình và khoáng đạt toát ra từ cảnh quan khuôn viên hài hòa, kiến trúc độc đáo của chùa.

Chùa Đống Phúc là di tích ghi dấu bề dày lịch sử,nơi du khách có thể tìm hiểu câu chuyện gắn liền với truyền thống đánh giặc cứu nước hào hùng của dân tộc.

Nơi đây được Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn cùng các bộ tướng đến lễ Phật cầu cho quốc thái, dân an trước trận Bạch Đằng lịch sử năm 1288 và cũng là nơi lập trai đàn cầu siêu cho các chiến sĩ vong trận sau đó. Vì vậy, chùa mặc nhiên trở thành nơi ghi dấu thiêng và tưởng niệm đại thắng này.

Chùa được xây dựng theo kiến trúc thời Lý với tổng diện tích 368m2. Chùa có 7 gian tiền đường và 3 gian hậu cung. Đặc biệt, kết cấu của chùa rất vững chắc khi được xây dựng bằng 500 khối gỗ lim với 76 trụ gỗ lim đỡ vòm chùa và 20 trụ đá chạm khắc được đặt trước mặt chính vòm. Nơi đây còn lưu giữ hơn 30 bức tượng Phật, 2 quả chuông, 10 bia đá và nhiều câu đối, đại tự có giá trị.

Một điểm vô cùng thú vị khi về tham quan, chiêm bái, chúng tôi được tìm hiểu và giới thiệu về cây thị có tuổi đời hơn 700 năm nằm trong khuôn viên chùa. Cây thị già ngày ngày vẫn tỏa bóng mát che chở cho các tăng ni, phật tử, vẫn cho ra những trái chín mặc cho những lớp rêu phong in hằn dấu vết thời gian trên mình.

Ngoài những di tích lịch sử trên, với hơn 200 di tích lịch sử - văn hoá, vùng đất Quảng Yên chắc chắn là điểm đến không thể thiếu trong hành trình du lịch khám phá lịch sử và văn hóa Việt Nam Nam nói chung và Quảng Ninh nói riêng của du khách trong và ngoài nước.