2 tháng chiến sự Ukraine: Đồng minh của Mỹ bất ngờ ra tay đối với Nga

Theo Financial Times ngày 24/4, Thổ Nhĩ Kỳ đã cấm các lực lượng vũ trang của Nga sử dụng không phận của mình để tiếp cận Syria nhằm gia tăng sức ép lên Tổng thống Nga Putin khi Ankara cố gắng khôi phục các cuộc đàm phán hòa bình với Ukraine.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho biết máy bay quân sự của Nga sẽ không còn có thể quá cảnh qua Thổ Nhĩ Kỳ trên đường tới Syria, nơi Moscow đã đóng vai trò quan trọng trong việc ủng hộ chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad.

"Chúng tôi đã đóng cửa không phận của mình đối với các chuyến bay quân sự của Nga và thậm chí cả các chuyến bay dân sự chở quân nhân tới Syria", ông nói với các nhà báo trong chuyến thăm Uruguay, theo đài truyền hình nhà nước TRT.

Các nhà phân tích cho rằng động thái này sẽ làm phức tạp thêm công tác hậu cần cho Nga ở Syria, sau khi Thổ Nhĩ Kỳ hạn chế việc tàu chiến nước ngoài đi từ Biển Đen đến Địa Trung Hải ngay sau khi cuộc chiến Ukraine bắt đầu.

Charles Lister, giám đốc chương trình Syria tại Viện Trung Đông có trụ sở tại Washington, cho biết trên Twitter rằng "tuyến đường cung cấp hàng không khả thi" duy nhất của Moscow hiện nay sẽ là qua Iran và Iraq.

Thổ Nhĩ Kỳ sẽ vẫn mở cửa cho các chuyến bay thương mại đến và đi từ Nga, từ chối tuân theo EU trong việc đóng cửa không phận đối với các chuyến bay của Nga do tầm quan trọng của khách du lịch đối với nền kinh tế của đất nước.

Ông Cavusoglu nói rằng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã thông báo cho ông Putin về quyết định này và hai nhà lãnh đạo đang tiếp tục đối thoại.

Aaron Stein, giám đốc chương trình Trung Đông tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại có trụ sở tại Philadelphia cho biết, Mỹ và các quốc gia khác đã yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng đòn bẩy đối với Moscow ở Syria và gia tăng sức ép lên Putin.

Ông Aaron Stein cho biết: "Phải mất một thời gian để Ankara vào cuộc, nhưng sau gần hai tháng, Ankara đã thực hiện một bước nữa để siết chặt Moscow ở Syria hơn Ukraine".

Thổ Nhĩ Kỳ đã tìm cách thực hiện một hành động cân bằng tinh tế kể từ khi cuộc chiến sự Ukraine bắt đầu, gây ra cuộc chiến lớn nhất trên đất châu Âu trong 80 năm qua. Hầu hết các quốc gia châu Âu đã đóng cửa không phận của họ đối với các chuyến bay của Nga ngay sau khi cuộc chiến bắt đầu nhưng thay vào đó, Ankara đã tìm cách hòa giải.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã cung cấp máy bay không người lái có vũ trang cho các lực lượng vũ trang Ukraine, mặc dù họ đã chống lại việc ký kết các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Quyết định của Ankara gây sức ép với Nga ở Syria, nơi Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát nhiều vùng lãnh thổ và có sự hiện diện quân sự lớn, nhấn mạnh mối quan hệ phức tạp giữa hai nhà lãnh đạo Erdogan và Putin.

Hai nhà lãnh đạo đã xây dựng mối quan hệ cá nhân thân thiết trong những năm gần đây nhưng cũng nhiều lần đối lập ở các chiến trường Syria, Libya và khu vực tranh chấp Caucasus ở Nagorno-Karabakh.

Ankara đã tìm cách tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán hòa bình giữa Ukraine và Nga. Các nhà đàm phán của các nước đã tổ chức hai cuộc họp cấp cao ở Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 3 và tháng 4 nhưng chưa đạt được đột phá.

Phát biểu hôm thứ Sáu 22/4, ông Erdogan nói rằng các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ đang tìm cách thiết lập các cuộc điện đàm nhằm khởi động lại các cuộc đàm phán hòa bình cho Ukraine.

Omer Ozkizilcik, một nhà phân tích an ninh và chính sách đối ngoại có trụ sở tại Ankara, nói rằng việc gây sức ép với Nga ở Syria là một nỗ lực để buộc Nga "nghiêm túc hơn trong các cuộc đàm phán".

Ông nói: "Nếu bạn muốn Nga thực hiện một thỏa thuận và đi đến các điều khoản, bạn cần phải có sức mạnh trong lĩnh vực này và bạn cần sử dụng sức mạnh cứng rắn. Thổ Nhĩ Kỳ đã làm điều này trong vài năm qua và vẫn đang làm điều đó".

Ông Ozkizilcik nói rằng Ankara, trong tuần này đã phát động một cuộc tấn công mới nhằm vào các tay súng người Kurd ở miền bắc Iraq, có thể tìm cách sử dụng đòn bẩy của mình đối với Nga để bật đèn xanh cho một chiến dịch tương tự ở miền bắc Syria.