3 vụ mất nguồn phóng xạ Co-60 nguy hiểm trên thế giới

Mới đây, Công ty Ponima 3 (cở sở tại huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) đã thông báo bị mất một thiết bị chứa phóng xạ Co-60 có mức độ nguy hiểm loại 4. Công tác tìm kiếm vẫn đang được triển khai và chưa có kết quả khả quan.

Đồng thời, thông tin về vụ mất phóng xạ đã được cập nhật trên rsoe.hu, trang web chuyên theo dõi thông tin về thiên tai và những vấn đề về năng lượng.

Thực tế, đây không phải là vụ mất thiết bị chứa phóng xạ Co-60 đầu tiên trên thế giới, mà trước đó đã từng xảy ra ở một số nơi như Mexico, Ba Lan. Mới đây nhất, Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã thông báo về trường hợp bị mất cắp đến 22 nguồn phóng xạ Co-60 với mức độ cảnh báo loại 1 (nguy hiểm nhất).

Theo một báo cáo của IAEA vào năm 2013, đã có 615 vụ trộm cắp và mất chất phóng xạ từ năm 1993 đến năm 2012.

Hình ảnh thiết bị chứa nguồn phóng xạ Co-60 bị thất lạc tại Bà Rịa - Vũng Tàu. Ảnh: Lê Mai 

Ba Lan - 6.3.2015: Mất 22 nguồn phóng xạ Co-60

Thông tin từ IAEA, vào ngày 6.3.2015, tổng cộng 22 nguồn phóng xạ Co-60 thuộc mức độ nguy hiểm 4 và 5 (hoạt độ từ 40 tới 500MBq) đã bị đánh cắp từ một nhà kho ở Poznan, Ba Lan.

Hoạt độ tổng hợp của 22 nguồn phóng xạ bị đánh cắp vào khoảng 7GBq. Ngay lập tức, một cuộc điều tra đã được triển khai, và cảnh sát cũng treo thưởng 1.300 USD cho người cung cấp thông tin giúp phá án thành công.

Trước đó, vào ngày 10.2 cũng tại kho Poznan, kẻ trộm đã lấy đi khoảng 1 tấn chì, nguyên liệu được cho là có thể dùng làm vỏ bọc cho lượng phóng xạ trên.

Mặc dù 3 kẻ trộm trong vụ việc này đã bị bắt giữ nhằm phục vụ điều tra vụ mất 22 nguồn phóng xạ Co-60, nhưng các nguồn phóng xạ vẫn chưa được tìm thấy.

Mexico - 2.12.2013: Mất nguồn phóng xạ Co-60 trong thiết bị y tế

Một xe tải chở thiết bị chứa phóng xạ Co-60 thường được sử dụng để điều trị ung thư đã bị đánh cắp vào ngày 2.12.2013 tại thành phố Tepojaco khi đang trên đường từ một bệnh viện ở Tijuana tới một trung tâm lưu trữ chất thải phóng xạ, theo thông tin từ IAEA.

Tuy nhiên, chỉ 2 ngày sau đó, chính quyền Mexico đã thông báo với IAEA rằng, chiếc xe tải đã được tìm thấy ở một cánh đồng gần thị trấn Hueypoxtla, cách nơi nó bị đánh cắp khoảng 23km.

Theo IAEA, chất phóng xạ đã bị dỡ khỏi vỏ bảo vệ. Song nó đã được chính quyền Mexico phục hồi vỏ bảo vệ hoàn toàn vào ngày 10.12, bằng cách sử dụng một robot.

Cũng theo IAEA, có thể những tay súng thực hiện vụ cướp không hề biết chất phóng xạ nguy hiểm trên xe. The Washington Post thì dẫn lại thông tin đánh giá từ các nhà chức trách, cho rằng các tay súng có thể sẽ sớm qua đời vì đã tiếp xúc với chất phóng xạ.

Vụ trộm này thu hút sự chú ý trên toàn thế giới vì theo các chuyên gia, các nhóm khủng bố có thể sử dụng Co-60 và các loại chất phóng xạ để sản xuất một quả “bom bẩn”. Mặc dù không có tác dụng gây ra một vụ nổ hạt nhân, nhưng một quả bom chứa phóng xạ Co-60 như trên có thể gây ra sự hoảng loạn lớn, gây chết người và để lại hậu quả kinh tế, môi trường nghiêm trọng.

Ba Lan - 22.11.2013: Mất 2 nguồn phóng xạ Co-60 tại nhà máy điện

2 nguồn phóng xạ có chứa đồng vị Co-60 đã bị mất tại nhà máy điện chạy bằng than đá Belchatow (thuộc vùng Rogowiec, tỉnh Lodzkie, Ba Lan).

IAEA xác định được thời gian mất là ngày 22.11.2013, nhưng thời điểm phát hiện và trình báo với các cơ quan chức năng là vào ngày 27.11.2013.

Cả 2 nguồn phóng xạ được bảo vệ trong một khối hộp có kích thước 30cmx35cmx22cm. Trong đó, khối BA469 chứa phóng xạ Co-60 có hoạt độ 1,08GBq, trọng lượng khoảng 180kg; còn khối BA476 chứa phóng xạ Co-60 có hoạt độ 2,43GBq, trọng lượng khoảng 240kg.

Mặc dù phía nhà máy điện Belchatow và các cơ quan chức năng đã tổ chức tìm kiếm bên trong lẫn xung quanh nhà máy nhưng không có kết quả. Ngoài ra, quá trình tìm kiếm cũng lùng sục ở các vựa ve chai nhưng không mang lại manh mối tích cực.