35 phút Tân Sơn Nhất mất năng lực điều hành bay

35 phút kiểm soát “hỗn loạn”

Diễn biến sự cố cho thấy, lúc 11 giờ 5 phút ngày 20.11 xảy ra sự cố mất điện cung cấp cho hệ thống thiết bị điều hành bay tại ACC/HCM. Ông Lại Xuân Thanh - Cục trưởng Cục Hàng không cho biết: "Điện lưới vẫn có nhưng điện cung cấp cho hệ thống điều hành bay bị mất điện, làm mất năng lực điều hành bay trong khoảng thời gian 35 phút. Sân bay Tân Sơn Nhất không còn khả năng tiếp thu, tiếp nhận. Đây là sự cố đặc biệt nghiêm trọng".

Trong 35 phút mất năng lực điều hành bay tại sân bay Tân Sơn Nhất, ông Lại Xuân Thanh đánh giá ACC/HCM đã xử lý tốt tình huống sự cố. Các hoạt động bay đều được đảm bảo an toàn, không để xảy ra sự cố uy hiếp an toàn hoạt động bay. Thậm chí ACC/HCM đã dùng phương pháp cổ điển để điều hành 8 chuyến bay hạ cánh an toàn; đồng thời phối hợp với các vùng thông báo bay (FIR) khác để điều hành các chuyến bay có liên quan.

Người đứng đầu Cục Hàng không Việt Nam cũng tiết lộ một lý do rất quan trọng để điều hành bay trong tình trạng ACC/HCM bị mất năng lực. Đó là quyết định đầu tư xây dựng trung tâm kiểm soát không lưu đường dài Hồ Chí Minh và Nội Bài đều có năng lực kiểm soát được cả hai vùng FIR. Nghĩa là, trong trường hợp sự cố ngày 20.11, lãnh đạo Tổng Công ty Quản lý bay Việt Nam ngồi tại Hà Nội vẫn có thể điều hành bay tại vùng FIR TP.HCM.

Từ sự việc này, ông Lại Xuân Thanh cũng cho rằng: “Nếu sập cả hai hệ thống ACC sẽ tạo nên sự hỗn loạn trên bầu trời. Thiệt hại vô cùng lớn nếu xảy ra tai nạn, điều này không phải không có khả năng xảy ra. Đây là giả định mang tính cảnh báo, chúng ta không được phép để xảy ra”.

Tại thời điểm xảy ra sự cố có 54 tàu bay trong khu vực chịu trách nhiệm của ACC/HCM trên tổng số 92 tàu bay bị ảnh hưởng trong thời gian xảy ra sự cố. Nhiều tàu bay trong vùng thông báo bay Hồ Chí Minh và các vùng thông báo bay khác phải đình hoãn cất cánh tại sân, quay trở lại hạ cánh tại sân bay khởi hành hoặc hạ cánh ở sân bay dự bị.

Thành lập đoàn điều tra

Theo đánh giá ban đầu của Cục Hàng không Việt Nam, nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự cố điều hành bay “lần đầu xuất hiện tại Việt Nam” là do hỏng cả 3 thiết bị lưu điện (UPS) cùng một lúc. Cả 3 thiết bị lưu điện cùng bị sập, ngắt điện cả 3 nguồn cấp cho hoạt động điều hành bay. Theo lý thuyết, hệ thống điện lưới, điện phát qua máy nổ phát qua hệ thống UPS. Trong trường hợp mất điện lưới, mất điện máy nổ vẫn sẽ có điện cho hoạt động điều hành bay. Nhưng trong sự cố lúc 11 giờ 5 phút ngày 20.11, cả 3 thiết bị UPS đều bị sập. Đến 11 giờ 40 phút ngày 20.11 các hệ thống thiết bị điều hành bay đã bắt đầu phục hồi trở lại. Đến 15 giờ 40 phút có 2/3 thiết bị lưu điện hoạt động trở lại. Đến trưa 21.11, thiết bị lưu điện còn lại mới trở lại hoạt động bình thường.

Ông Lại Xuân Thanh cho biết: “Sở dĩ sau 35 phút hoạt động điều hành bay bắt đầu khôi phục được trở lại là do hệ thống thiết bị điều hành bay được đấu nối trực tiếp với nguồn điện phát từ máy nổ. Cả 3 thiết bị UPS đều hỏng”.

Hiện Cục Hàng không Việt Nam đã yêu cầu Tổng Công ty Quản lý bay Việt Nam tạm thời đình chỉ nhân viên kỹ thuật, kíp trưởng kíp trực nguồn điện để phục vụ công tác điều tra sự cố. Đồng thời, Cục Hàng không Việt Nam đã thành lập đoàn điều tra, phối hợp với Tổng Công ty Quản lý bay Việt Nam tổ chức điều tra, xác minh làm rõ nguyên nhân.