8,7 tỷ USD tái thiết Iraq “mất tích”

CNN cho biết, sau khi một kết quả kiểm toán được Tổng Thanh tra phụ trách vấn đề tái thiết Iraq công bố ngày 27-7, các chuyên gia của Bộ Quốc phòng Mỹ đã tỏ ra lúng túng và không thể giải trình về 96% trong khoản chi tiêu khổng lồ trị giá 9,1 tỷ USD cho chương trình tái thiết Iraq, sau khi Washington và đồng minh phát động cuộc chiến xâm lược nước này vào năm 2003. Số tiền 9,1 tỷ USD được cho là “bốc hơi” này tách biệt với khoản đầu tư 53 tỷ USD Quốc hội Mỹ thông qua để tái thiết Iraq.

Mặc dù Washington đã thành lập một quỹ đặc biệt mang tên “Quỹ phát triển Iraq” để quản lý số tiền này, song Lầu Năm Góc không thể chứng minh việc chi tiêu bằng bất cứ văn bản rõ ràng nào.

Năm 2004, Lầu Năm Góc đã được nhận 9,1 tỷ USD này từ “Quỹ tái thiết Iraq” của chính quyền chiếm đóng do Washington đứng đầu, gồm doanh thu từ việc dầu mỏ và một phần tài sản tịch biên của chế độ bị lật đổ thời cựu Tổng thống Iraq Saddam Hussein, để hỗ trợ công cuộc tái thiết tại quốc gia Vùng Vịnh này.

Bộ Quốc phòng Mỹ không thể giải trình sự "mất tích" của 8,7 tỷ USD tái thiết Iraq

Kết quả kiểm toán cho thấy, Lầu Năm Góc đã không thể giải trình được việc chi tiêu 8,7 tỷ USD, từ năm 2004 đến 2007, trong số tiền trên do tắc trách trong công tác quản lý. Các nhà thầu, đơn vị quốc phòng nhận tiền từ quỹ này đều không mở tài khoản theo yêu cầu của Bộ Tài chính Mỹ và không có tổ chức độc lập nào đứng ra quản lý, giám sát việc sử dụng nguồn quỹ này.

Báo cáo của Tổng Thanh tra phụ trách vấn đề tái thiết Iraq kết kuận rằng, sự kiểm soát lỏng lẻo và việc không tuân thủ các quy định tài chính là nguyên nhân khiến các quỹ này bị sử dụng sai mục đích, dẫn tới thất thoát lớn.

Trước tình hình trên, Văn phòng Tổng Thanh tra phụ trách vấn đề tái thiết Iraq đề nghị Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates quy định rõ các thủ tục pháp lý đối với việc sử dụng các quỹ phi chính phủ phục vụ những dự án tái thiết.

Trong khi đó, ông Sabah al-Saedi, Chủ tịch Ủy ban liêm chính thuộc Quốc hội Iraq tuyên bố: “Người dân Iraq cần khởi kiện để lấy lại số tiền vốn dùng để tái xây dựng đất nước và cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho đất nước chúng ta”.

Phản ứng trước báo cáo, Bộ Quốc phòng Mỹ chống chế rằng số tiền này không “biến mất”, mà vấn đề là Lầu Năm Góc chưa tìm ra các giấy tờ, chứng từ của việc chi tiêu.

Chu Phạm