Alibaba: Gầy dựng đế chế mua sắm đồng nhất sau án phạt kỷ lục

Tờ Bloomberg dẫn nguồn tin cho biết, một liên minh dẫn đầu bởi Alibaba và chính quyền tỉnh Giang Tô đang đi gần đến thoả thuận mua cổ phần trong mảng bán lẻ của Suning- tập đoàn thuộc sở hữu của tỷ phú Zhang Jindong. Hiện Alibaba vốn đã sở hữu 20% cổ phần tại Suning và Suning được định giá vào khoảng 8 tỷ USD.

Thương vụ sẽ giúp Alibaba cạnh tranh với đối thủ hàng đầu là JD.com trong mảng bán lẻ điện tử. Đồng thời cái bắt tay với chính quyền địa phương cũng là dấu hiệu cho thấy, tỷ phú Jack Ma cùng với đế chế công nghệ của ông đã sẵn sàng quay trở lại với các thương vụ trọng yếu.

Theo các chuyên gia thị trường toàn cầu, việc kết hợp với Suning và các nhà bán lẻ truyền thống khác sẽ giúp Alibaba đạt được mục tiêu xây dựng đế chế nơi hoạt động mua sắm online và offline sẽ hoàn toàn được đồng nhất, đây là kiểu chiến lược mà Alibaba đặt tên là New Retail. 

CEO Daniel Zhang coi việc mở rộng sang bán lẻ truyền thống và tạp hoá là phần quan trọng trong chiến lược tăng trưởng. Và chiến lược này cũng đã mang lại hiệu quả trong lúc dịch bệnh Covid-19 hoành hành. Hiện mảng New Retail đã đạt quy mô 25,6 tỷ USD, đóng góp 20% tổng doanh thu của Alibaba trong năm tài khoá kết thúc vào tháng 3 vừa qua.

Quan trọng hơn hết, thương vụ này cũng đánh dấu sự trở lại của Alibaba sau hàng loạt sóng gió, trong đó có khoảng phạt 2,8 tỷ USD vì vi phạm quy định chống độc quyền, khiến thành trì của tỷ phú Jack Ma có quý lỗ đầu tiên trong 9 năm qua.

Đánh mạnh vào tình cảnh thê thảm của Suning

Zhang Jindong, nhà sáng lập của Suning từng gây xôn xao khi mua lại câu lạc bộ bóng đá Inter Milan sẽ không còn quyền kiểm soát công ty sau khi thương vụ hoàn tất. Thực tế, công ty này đã gặp khó khăn trong một thời gian: hoạt động kinh doanh bán lẻ bị suy yếu do chi tiêu ban đầu chậm lại trong đại dịch.

Cổ phiếu công ty cũng giảm xuống mức thấp nhất gần 8 năm qua ở Thâm Quyến vào tháng 6 sau khi một tòa án Bắc Kinh đóng băng số cổ phiếu trị giá 3 tỷ nhân dân tệ do ông Zhang Jindong nắm giữ, chiếm 5,8% của Suning.com, trong khi khi các chủ nợ đồng ý gia hạn trái phiếu cho Suning Appliance- Tập đoàn do ông Zhang và người đồng sáng lập Bu Yang sở hữu.

Thời gian qua, Zhang Jindong đã liên tiếp đưa công ty này mở rộng sang nhiều lĩnh vực, trong đó có việc mua lại đội bóng Inter Milan của Italy. Việc mở rộng nhanh chóng làm dấy lên những lo ngại về khả năng thanh khoản của tập đoàn, đặc biệt là sau khi Zhang Jindong quyết định từ bỏ quyền nhận thanh toán từ nhà phát triển bất động sản nợ nhiều nhất thế giới - China Evergrande Group hồi tháng 9 năm ngoái.

Nhìn chung, Alibaba đang cố gắng củng cố vị thế thương mại điện tử của mình và muốn kiểm soát nhiều hơn đối với Suning.com trong bối cảnh những rắc rối của họ là điều không cần bàn cãi.  

Suning có trụ sở ở Nanjing, thủ phủ của tỉnh Giang Tô.Tập đoàn này cũng có các cửa hàng bán lẻ phủ khắp Trung Quốc, đặc biệt ở miền Đông, trong đó có trung tâm tài chính Thượng Hải.

Trong nhóm các đại siêu thị, theo dữ liệu của Euromonitor International, Suning có thị phần lớn thứ 5 ở Trung Quốc (đạt 4,4%); trong khi Sun Art Retail do Alibaba kiểm soát có thị phần lớn nhất (13,7%). Do đó việc hợp nhất sẽ tạo ra 1 thách thức lớn với các đối thủ. Walmart hiện đứng thứ 4 (chiếm tỷ trọng 9,3%) và đang hợp tác với JD.com.

Thực ra, Alibaba và Suning vốn có quan hệ đồng minh từ lâu, đã hợp tác trong nhiều lĩnh vực từ logistics đến bán hàng online. Năm 2015, Alibaba đầu tư 4,6 tỷ USD đổi lấy 20% cổ phần của Suning.

Alibaba đẩy mạnh bán lẻ truyền thống

Theo các nhà phân tích, việc tăng đầu tư vào Suning giúp Alibaba tiếp tục đẩy mạnh hoạt động trên lĩnh vực bán lẻ truyền thống. Bên cạnh đó, việc hợp tác với chính quyền tỉnh Giang Tô cho thấy Jack Ma cũng như đế chế của ông đã sẵn sàng trở lại với các thương vụ đầu tư sau thời gian im hơi lặng tiếng.

"Nếu thương vụ được triển khai, nó cho thấy Alibaba không để những rào cản pháp lý cản trở tham vọng chiến lược hay các cơ hội đầu tư của mình", ông Michael Norris, nhà phân tích công nghệ của công ty nghiên cứu thị trường AgencyChina có trụ sở tại Thượng Hải cho biết. 

"Giá trị chiến lược tiềm năng từ các cửa hàng, trung tâm phân phối và trung tâm giao vận điểm cuối của Suning ngày càng trở thành mảnh đất màu mỡ với Alibaba, khi tập đoàn này phát triển theo hướng đa kênh".

Thương vụ sẽ khó nhằn vì phải được Cơ quan từng chế phạt Alibaba 2,8 tỷ USD phê duyệt

Theo Bloomberg, thương vụ này có thể sẽ cần được Cơ quan nhà nước về quản lý thị trường Trung Quốc phê duyệt. Đây là cơ quan đã ra án phạt 2,8 tỷ USD đối với Alibaba do không công bố đầy đủ thông tin về khoản đầu tư vào Intime Retail Group Co. trong quá khứ. Án phạt nằm trong cuộc điều tra chống độc quyền lớn hơn nhằm vào đế chế thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc.

Ngoài hoạt động kinh doanh độc quyền, hiện tại chính quyền Bắc Kinh tỏ ra quan ngại về quyền lực của Alibaba trong lĩnh vực truyền thông, và muốn tập đoàn này rút vốn hỏi các tài sản truyền thông đang nắm giữ, bao gồm tờ báo tiếng Anh South China Morning Post.

Sẽ là màn đối đầu khốc liệt với JD.com - hãng bán lẻ trực tuyến được Tencent đầu tư

Việc hợp tác với Suning và các hãng bán lẻ truyền thống khác nằm trong kế hoạch xây dựng một đế chế bán lẻ với trải nghiệm bán hàng liền mạch từ trực tuyến đến trực tiếp của Alibaba.

CEO Daniel Zhang của Alibaba xem việc mở rộng sang bán lẻ truyền thống và kinh doanh thực phẩm là một trong những nền tảng chính trong chiến lược tăng trưởng của tập đoàn công ty, và nỗ lực này đã được đền đáp trong đại dịch Covid-19. Mảng bán lẻ kiểu mới này đã mang về 25,6 tỷ USD cho Alibaba, chiếm 20% tổng doanh thu của tập đoàn này trong năm tài chính kết thúc vào quý 3/2021.

Việc tăng cường đầu tư vào Suning cũng có thể giúp Alibaba ứng phó với cạnh tranh ngày càng gay gắt đến từ JD.com - hãng bán lẻ trực tuyến được Tencent đầu tư, chuyên về đồ điện tử và gia dụng. JD cũng đang đẩy mạnh mở rộng sang lĩnh vực bán lẻ truyền thống với kế hoạch xây dựng 300 cửa hàng đồ gia dụng tại các thành phố cấp 2 và cấp 3 tại Trung Quốc, cùng với 5.000 cửa hàng tại các thị trấn và làng mạc nhỏ hơn vào năm 2025.