Báo động lây nhiễm HIV qua quan hệ đồng tính nam ở người trẻ

Nhằm hưởng ứng Tháng hành động Quốc gia phòng chống HIV/AIDS 2023 và kỷ niệm Ngày thế giới phòng chống AIDS (1/12), ngày 30/11, Hội phòng chống HIV/AIDS TP.HCM, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam TP.HCM, Mạng lưới người sống chung với HIV đã phối hợp tổ chức ngày hội "Sống trọn vẹn 2023 – Từng phút giây, từng hơi thở". Năm nay, chủ đề Tháng hành động là "Cộng đồng sáng tạo – Quyết tâm chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030!".

Đây là hoạt động nhằm huy động sự tham gia của lực lượng thanh niên trẻ học sinh, sinh viên và toàn thể cộng đồng tham gia phòng, chống HIV/AIDS để đạt được các mục tiêu 90-90-90, tạo đà cho giai đoạn mới với mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030.

Cùng với đó là tăng cường các hoạt động dự phòng trước lây nhiễm HIV (PrEP), xét nghiệm, điều trị sớm HIV/AIDS, cung cấp dịch vụ toàn diện về phòng chống HIV/AIDS, quảng bá dịch vụ sẵn có về HIV/AIDS đến người dân đặc biệt các nhóm thanh niên trẻ đặc biệt cho những người dễ tổn thương, người có hành vi nguy cơ cao, đồng thời, giảm kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV và người ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.

Theo Bộ Y tế, trong 8 tháng đầu năm 2023, Việt Nam có khoảng 249.000 người nhiễm HIV, trong đó có khoảng 230.000 người nhiễm HIV đã được phát hiện và đang còn sống. Việt Nam đã giảm hơn 2/3 số người nhiễm mới và số người tử vong do HIV/AIDS so với 10 năm trước đây.

Tuy nhiên, đại dịch HIV/AIDS vẫn còn diễn biến phức tạp. Tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ đồng tính (MSM) có xu hướng tăng rất nhanh trong những năm gần đây (từ 3,95% năm 2011 lên 12,5% năm 2022). Người nhiễm chủ yếu ở độ tuổi từ 16 - 29 tuổi, chiếm 41,7%. Nhóm lây nhiễm nhiều là công nhân các khu công nghiệp, học sinh, sinh viên. 

Theo số liệu giám sát phát hiện hàng năm, người nhiễm HIV đang trẻ hóa nhanh. 88,5% trong nhóm này lây nhiễm qua đường tình dục. Đối tượng MSM chiếm 76,9% trong số những ca mới phát hiện trong độ tuổi này.

Theo số liệu tổng điều tra dân số năm 2021, tỷ lệ hiểu biết toàn diện về dự phòng lây nhiễm HIV ở nữ 15 – 24 tuổi chỉ chiếm 39,8%, ở nam độ tuổi này là 48,7%.

Tỷ lệ có thái độ phân biệt đối xử với HIV ở nữ 15 – 24 tuổi là 36,6%, ở nam độ tuổi này là 39,7%. Ngay cả với các em có trình độ cao đẳng, đại học trở lên, tỷ lệ hiểu biết toàn diện về dự phòng lây nhiễm HIV cũng chỉ đạt ở 39,8% đối với nữ, và 48,7% đối với nam.

Thạc sĩ Võ Hải Sơn - Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho biết, vẫn còn những người nhiễm HIV nhưng chưa biết mình nhiễm bệnh, chưa tham gia các chương trình đều, có nguy cơ lây truyền HIV cho người khác. 60% số ca nhiễm phát hiện mới nằm ở 20 tỉnh, thành phía Nam, gồm TP.HCM, các tỉnh thuộc Đồng bằng sông Cửu Long, vùng Đông Nam bộ.

Theo ông Sơn, việc lan tỏa thông điệp, kiến thức là điều hết sức quan trọng để đẩy lùi HIV/AIDS. Đặc biệt, sự hiểu biết trong cộng đồng dân cư thấp, nhất là trong nhóm thanh thiếu niên, được xem là rào cản rất lớn.

Trong ngày hội này sẽ có nhiều hội thảo để nâng cao hiểu biết, ý thức của cộng đồng về phòng, chống HIV/AIDS như: Học về giới tính, hiểu về sức khỏe, tuổi trẻ an toàn; Người có H và sức khỏe răng miệng; Sức khỏe cho người chuyển giới; Dự phòng lây truyền mẹ con - thành tựu và định hướng; Nhiễm trùng cơ hội: Dự phòng và điều trị...