Bầu cử Mỹ 2024: Từ Ukraine đến Trung Đông, lợi ích toàn cầu sẽ ra sao sau ngày 5/11?

Một số điểm khác biệt lớn nhất giữa ứng cử viên đảng Dân chủ Kamala Harris và ứng cử viên đảng Cộng hoà Donald Trump là chính sách của họ đối với Ukraine. Ảnh Newsx

Ukraine - hai quan điểm hoàn toàn khác biệt

Một số điểm khác biệt lớn nhất giữa ứng cử viên đảng Dân chủ Kamala Harris và ứng cử viên đảng Cộng hoà Donald Trump là chính sách của họ đối với Ukraine. Quan điểm của bà Harris về Ukraine nhìn chung phù hợp với quan điểm của Tổng thống sắp mãn nhiệm Joe Biden. Bà Harris đã cam kết tiếp tục ủng hộ Ukraine, thể hiện qua các cuộc gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và cáo buộc Nga về "tội ác chống lại loài người".

Phát biểu trong cuộc tranh luận duy nhất với ông Trump, bà Harris cho biết nếu ông Trump là tổng thống Mỹ, "thì lúc này ông Putin đang ngồi ở Kiev".

Trong khi đó, là một người chỉ trích lâu năm về chi tiêu của Mỹ dành cho Ukraine, những bình luận của ông Trump cho thấy ông sẽ phá vỡ sự ủng hộ vốn có của Mỹ dành cho Ukraine. Tại một cuộc vận động tranh cử vào tháng 9, ông Trump đã gọi Tổng thống Ukraine Zelensky là "người bán hàng vĩ đại nhất trên Trái đất", nói rằng mỗi lần ông nói chuyện với ông Biden, nhà lãnh đạo Ukraine đều bỏ túi hàng tỷ đô la viện trợ quân sự.

Ông Trump tuyên bố rằng, nếu ông là tổng thống, sẽ không có chiến tranh, nhưng nếu ông tái đắc cử, ông có thể chấm dứt chiến tranh "trong một ngày". Ông Trump cũng đổ lỗi một phần cho Ukraine về cuộc xung đột. Người đồng hành tranh cử của ông Trump là JD Vance, thậm chí còn cứng rắn hơn với Kiev. Kế hoạch chấm dứt chiến tranh của ông kêu gọi Nga giữ lại lãnh thổ Ukraine mà họ đã chinh phục và ngăn Ukraine gia nhập NATO - không khác gì những gì Tổng thống Nga Vladimir Putin đã yêu cầu.

Cả hai đều ủng hộ Israel, nhưng còn người Palestine thì sao?

Có vẻ như cả hai ứng cử viên của đảng Dân chủ và đảng Cộng hoà thường cố gắng vượt mặt nhau bằng những tuyên bố ủng hộ Israel. Bà Harris đã lên tiếng là người ủng hộ Israel mạnh mẽ, mặc dù bà luôn bị ông Trump cố gắng hạ thấp bằng những tuyên bố rằng bà "ghét Israel".

Bà Harris cảnh báo Iran không nên leo thang xung đột sau hành động trả đũa gần đây của Israel sau cuộc tấn công của Iran vào Israel vào ngày 1/10. Chưa kể đến, chồng của bà Harris là  người Do Thái và vì thế bà rất quen thuộc với phong tục và văn hóa Do Thái.

Trong một tuyên bố sau vụ Israel ám sát thủ lĩnh Hamas người Palestine Yehya Sinwar, bà Harris cho biết "công lý đã được thực thi" nhưng tiếp tục kêu gọi chấm dứt chiến tranh, thả các con tin và để người dân Palestine "nhận ra quyền được tôn trọng, an ninh, tự do và quyền tự quyết".

Bà Harris đã phải đối phó với phe cánh tả ngày càng lên tiếng trong đảng của bà, những người đã biểu tình và vận động hành lang để Mỹ cắt giảm viện trợ quân sự cho Israel và chấm dứt chiến tranh.

Trong khi đó, ông Trump thường được coi là người ủng hộ Israel. Trong nhiệm kỳ trước, ông đã chuyển đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv đến Jerusalem, khiến nhiều người Palestine tức giận. Nhưng ông đã công khai chỉ trích Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và nói rằng Israel cần "kết thúc công việc" của cuộc chiến một cách nhanh chóng.

Bên cạnh những lời tuyên bố về sự quan tâm của ông Trump dành cho Israel, ông cũng đưa ra những tuyên bố chỉ trích người Do Thái mà một số người cho là bài Do Thái.

Đối thủ số 1?

Khi nói đến Trung Quốc, cả hai ứng cử viên đều tập trung vào kinh tế và thương mại. Ông Trump đã đưa ra một đề xuất gây tranh cãi là áp thuế "tốt" không chỉ đối với Trung Quốc mà còn đối với các đối tác kinh tế khác, theo đó nếu đắc cử ông sẽ áp thuế 10-20% đối với tất cả hàng nhập khẩu và khoảng 60% đối với hàng hóa Trung Quốc.

Những người chỉ trích từ nhóm nghiên cứu an ninh quốc gia, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, đặt câu hỏi liệu tổng thống có thẩm quyền áp đặt mức thuế quan như vậy hay không, nhưng tin rằng "có vẻ như có rất ít rào cản thực tế hoặc pháp lý" ngăn cản ông Trump thúc đẩy điều này.

Ngược lại, bà Harris lên án kế hoạch này, cho rằng nó sẽ đẩy giá lên cao, khiến người dân Mỹ phải trả tới 3.900 đô la mỗi năm.

Về phần mình, bà Harris cũng cáo buộc Trung Quốc đánh cắp tài sản trí tuệ. Chính quyền Biden-Harris đã trợ cấp một số hoạt động sản xuất công nghệ cao trong nước trong khi vẫn giữ nguyên khoảng 360 tỷ đô la tiền thuế của chính quyền Trump trước đây và thêm một số khoản thuế của riêng họ.

NATO, EU, Liên Hợp Quốc trên bờ vực

Bà Harris được cho là sẽ tiếp tục các chính sách do Tổng thống Biden thúc đẩy, với mối quan hệ chặt chẽ với các đồng minh châu Âu và NATO.

Ngược lại, ông Trump có thể đảo ngược nhiều chính sách này. Ông từ lâu đã chỉ trích NATO, tuyên bố rằng nhiều thành viên châu Âu là những kẻ đi nhờ xe không trả tiền, thay vào đó lại dựa vào người nộp thuế của Mỹ.

Trong một cuộc vận động tranh cử vào tháng 2, ông Trump cho biết ông sẽ "khuyến khích" Nga "làm bất cứ điều gì họ muốn" với các nước NATO không chi đủ tiền cho quốc phòng. Ông đã úp mở việc đưa Mỹ ra khỏi liên minh quốc phòng, mặc dù ấn phẩm an ninh quốc gia Lawfare viết rằng "việc rời khỏi liên minh chính thức đã bị chặn lại" thông qua các biện pháp pháp lý. Tuy nhiên, ấn phẩm này nói rằng "một sự rút lui lặng lẽ" theo đó Mỹ rút lui là có thể.

Trên hết, ông Trump có lẽ được biết đến nhiều nhất trên thế giới với chương trình nghị sự "Nước Mỹ trên hết". Trong nhiệm kỳ của mình, ông Trump đã buộc Mỹ rút khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO), Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc (UNHRC) và Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu. Sau này, Tổng thống Biden đã đảo ngược những động thái đó.