Bệnh tay chân miệng diễn biến phức tạp, chuyên gia nhi khoa cảnh báo nóng

Con bị tay chân miệng tưởng nhẹ nào ngờ biến chứng viêm não

Ngày 23/6, TS, bác sĩ Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, hơn 1.200 trẻ mắc bệnh chân tay miệng đến Bệnh viện Nhi Trung ương khám từ đầu năm đến nay, trong đó có 500 trẻ phải nhập viện điều trị.

Vào Trung tâm Bệnh nhiệt đới trong tình trạng sốt cao không hạ, nhiều nốt ban đỏ ở tay, chân và miệng, giật mình nhiều, bé A.N (26 tháng, Bắc Giang) được chẩn đoán mắc tay chân miệng, có biến chứng viêm não. 

Mẹ bé A.N chia sẻ: “Đầu năm con đã mắc tay chân miệng một lần với biểu hiện sốt, lở loét miệng, nhưng điều trị tại nhà vài ngày là khỏi, nên lần này khi bé mắc lại, tôi không nghĩ là con bị nặng như vâỵ, cũng may là được điều trị kịp thời, nên hiện tại con đã tỉnh táo và chuẩn bị được ra viện”.

Đang nằm điều trị cùng phòng với bé A.N là bé M.Q (12 tháng, Vĩnh Phúc), được biết, trước khi nhập viện 2 ngày, bé M.Q có biểu hiện sốt cao, quấy khóc, chảy dãi, ăn uống kém, nhưng cha mẹ chỉ nghĩ con sốt mọc răng nên không đưa đi khám. 

Đến khi trẻ bắt đầu giật mình, nôn trớ nhiều, gia đình mới vội vàng đưa trẻ đến Bệnh viện Nhi Trung ương thì được chẩn đoán mắc tay chân miệng chủng virus EV71, có biến chứng viêm não.

"Có hai nhóm tác nhân gây bệnh tay chân miệng thường gặp là Coxsackie virus A16 (CA16) và Enterovirus 71 (EV71). Trong khi các trường hợp nhiễm CA16 thường có biểu hiện nhẹ, có thể chăm sóc điều trị tại nhà thì EV71 sẽ gây bệnh nặng hơn với nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, viêm phổi, phù phổi, suy tuần hoàn, suy hô hấp và có thể gây tử vong ở trẻ nếu không được điều trị kịp thời.

Trong số hơn 1.200 trẻ mắc tay chân miệng đến khám ở viện, có 20-30% trẻ mắc tay chân miệng nhiễm chủng virus EV71", TS Lâm chia sẻ. 

Nhiều trẻ mắc tay chân miệng biến chứng thần kinh

Theo bác sĩ Đỗ Thị Thúy Nga - Phó Trưởng khoa Nội Tổng quát, Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương, có hai biến chứng thường gặp với bệnh tay chân miệng là biến chứng thần kinh và biến chứng suy hô hấp, suy tuần hoàn. 

Tuy nhiên năm nay Khoa Nội Tổng quát tiếp nhận nhiều trẻ biến chứng thần kinh hơn, trong đó điển hình là viêm não. 

Các bệnh nhi vào viện thường trong tình trạng tỉnh táo, không rối loạn tri giác nhiều, nhưng có biểu hiện giật mình, đặc biệt là giật mình ở đầu giấc ngủ. Ngoài ra còn có biểu hiện là run chi, đi loạng choạng…

Dấu hiệu nhận biết sớm trẻ mắc tay chân miệng

Theo bác sĩ Nga, dấu hiệu nhận biết sớm trẻ bị tay chân miệng bao gồm: 

- Trẻ sốt, kém ăn, khó chịu, đau họng

- Từ 1 đến 2 ngày sau khi bị sốt, các nốt mụn lở xuất hiện trong miệng gây đau rát. Ban đầu là những nốt phồng rộp màu đỏ và thường phát triển thành các vết loét, chủ yếu trên lưỡi, lợi và trong má.

- Phát ban không ngứa xuất hiện trong 1-2 ngày với tổn thương màu đỏ phẳng hoặc gồ lên, một số kèm theo bọng nước. Phát ban thưởng tập trung nhiều trong lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân, cũng có thể xuất hiện ở mông hoặc ở cơ quan sinh dục.

- Trẻ cũng có thể không có triệu chứng điển hình hoặc chỉ có thể bị phát ban hoặc loét miệng.

Khi nào cho trẻ mắc tay chân miệng điều trị tại nhà?

Bác sĩ khuyến cáo, trẻ mắc tay chân miệng nhẹ có thể điều trị tại nhà khi trẻ có tổn thương ở da kèm sốt hoặc không kèm sốt. 

Phụ huynh phải được hướng dẫn đầy đủ cách chăm sóc trẻ mắc tay chân miệng, các cách phát hiện sớm các dấu hiệu chuyển nặng để đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời.

Ưu điểm của chăm sóc tại nhà là trẻ được hưởng điều kiện vệ sinh tốt hơn, môi trường xung quanh sạch sẽ và đặc biệt là giảm được nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn.

"Khi trẻ mắc tay chân miệng mà có một hoặc nhiều biểu hiện dưới đây, cha mẹ cần cho con đi viện ngay: Sốt cao liên tục không đáp ứng với thuốc hạ nhiệt; mệt mỏi, không chơi, bỏ ăn, ngủ nhiều, lơ mơ,…. giật mình nhiều (>= 2 lần trong 30 phút); vã mồ hôi, lạnh toàn thân hoặc ở tay, chân.

Thở nhanh, thở bất thường: ngưng thở, thở nông, rút lõm ngực, khò khè…., run chi, run người, ngồi không vững, đi loạng choạng", bác sĩ Nga khuyến cáo. 

TS Lâm cũng nhấn mạnh: "Bệnh tay chân miệng chuyển biến nhanh, khó lường nên khi phát hiện trẻ mắc bệnh, cha mẹ nên đưa con đến khám tại cơ sở y tế để được tư vấn cách chăm sóc và điều trị kịp thời nếu trẻ có triệu chứng nặng. Phụ huynh tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc để chữa cho trẻ, tránh để trẻ bệnh nặng thêm".