“Biệt thự” bò sữa có... bò giả?

Bò giống không rõ nguồn gốc?

Năm 2002, Hà Nam là một trong những tỉnh triển khai chủ trương phát triển đàn bò sữa theo Quyết định 167 của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, từ vài chục con, đến nay Hà Nam đã có gần 3.000 con bò sữa và dự kiến đến năm 2020 sẽ có khoảng 7.000 con, sản lượng sữa đạt từ 25.000 – 30.000 tấn/năm, doanh thu khoảng 300 tỷ đồng, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động.

Hàng chục hộ dân nuôi bò ở huyện Lý Nhân, Duy Tiên (Hà Nam) đang rất hoang mang,  vì mua phải bò kém chất lượng, không rõ nguồn gốc. Ảnh: V.T

Theo đó, tỉnh Hà Nam đã quy hoạch thành các vùng phát triển bò sữa (người dân thường gọi là các khu “biệt thự” bò), trong đó chủ yếu tập trung ở các bãi ven sông Hồng và sông Đáy thuộc các huyện Duy Tiên, Lý Nhân, Thanh Liêm, Kim Bảng, đồng thời đầu tư hàng chục tỷ đồng để quy hoạch, xây dựng đường sá, trạm thu mua sữa… để phục vụ việc phát triển bò sữa.

Ngoài ra, tỉnh còn hỗ trợ các hộ dân vay vốn, thế chấp bằng chính các con bò, do đó đã thu hút được đông đảo người dân tham gia nuôi bò. Chủ trương của tỉnh Hà Nam là sẽ nhập về khoảng 500 con bò Úc, có chất lượng, sản lượng sữa cao để cung cấp giống cho bà con nông dân.

Tuy nhiên, theo tìm hiểu  của PV NTNN, vừa qua trên địa bàn tỉnh Hà Nam đã xảy ra tình trạng bò giống do Công ty CP Phát triển bò sữa Hà Nam, đơn vị được tỉnh giao nuôi tân đáo (nuôi cách ly, thuần hóa bò trước khi cung cấp cho người nông dân nuôi) bị chết, sảy thai, sản lượng sữa thấp.

Chúng tôi tìm đến trang trại của ông Trương Văn Khôi nằm trong khu “biệt thự” bò ở xã Nhân Bình (Lý Nhân). Gặp chúng tôi, ông Khôi tỏ ra rất lo lắng, bởi ông đã đầu tư ra gần 1 tỷ đồng để xây dựng chuồng trại và mua 10 con bò giống.

Ông Khôi nói: “Khi mua bò, chúng tôi không được chọn, mà phải bốc thăm. Tôi mua 10 con hồi cuối năm 2015, với giá 60 triệu đồng/con của Công ty CP Phát triển bò sữa Hà Nam. Nuôi được một thời gian thì đàn bò ốm, tôi tiêm hết gần 30 triệu tiền thuốc, nhưng một con vẫn bị sảy thai. Lúc đầu tôi nghĩ là bình thường, nhưng khi hỏi mới biết, ở xã và xã bên có 6 hộ mua bò cùng đợt với tôi có 4 con chết, 6 con bị sảy thai. Nghi bò kém chất lượng, tôi gọi điện báo công ty, đồng thời yêu cầu họ cung cấp các giấy tờ liên quan thì họ không xuất trình được”.

Ông Trần Văn Đàm, xã Nhân Đạo, mua 24 con, có 1 con bị sảy thai, cũng cho biết: “Rất may là đàn bò của tôi không bị chết con nào, nhưng hầu hết bò mua về đều bị ốm, tôi phải điều trị hàng chục triệu đồng tiền thuốc. Hiện bò đang cho sữa rất kém (khoảng 12 lít/con), nếu giữ mức này chúng tôi càng nuôi nhiều càng lỗ”.

Trao đổi với PV Dân Việt, bà Nguyễn Thị Quyên – Trưởng phòng NNPTNT huyện Lý Nhân thừa nhận, việc một số bò sữa giống người dân mua với Công ty CP Phát triển bò sữa Hà Nam bị chết, sảy thai, sữa kém là có thật.

Ngay sau khi sự việc xảy ra huyện đã xuống địa bàn, nắm bắt tình hình. Theo bà Quyên, trước đây người dân thường mua bò giống ở Ba Vì (Hà Nội) và Mộc Châu (Sơn La) và lần này nghe nói là bò Úc, song hiện công ty chưa cung cấp được giấy tờ, nên không biết bò của người dân mua là bò có xuất xứ ở đâu.

Ông Hoàng Đức Cảnh – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Mộc Bắc (huyện Duy Tiên) cho biết, tại xã cũng đã có 4 con bò chết và mấy con bị sảy thai khi người dân mua về từ Công ty CP Phát triển bò sữa Hà Nam.

Mập mờ con giống

Công ty CP Phát triển bò sữa Hà Nam thành lập hồi tháng 8.2015, được tỉnh Hà Nam giao nuôi tân đáo đàn bò sữa khi nhập từ nước ngoài về. Trong thời gian qua, công ty này đã nhập 230 con bò sữa giống về nuôi tân đáo và đã bán cho dân gần 100 con.

Ông Trần Đức Năm, đang nuôi gần 100 con bò sữa và vừa qua ông đăng ký mua thêm 100 con với Công ty CP Phát triển bò sữa Hà Nam, nhưng không được mua. Ông Năm cho biết, trong hợp đồng, người dân đăng ký mua bò thuần chủng, nhưng công ty này lại nhập lẫn 50% bò lai Úc về, nên chất lượng rất kém. Cụ thể,  nhiều con bò có đến  7 – 8 vú (bò sữa chỉ 4 vú), nên chất lượng rất kém.

Chúng tôi đã có buổi làm việc với ông Nguyễn Quốc Đạt – Giám đốc Sở NNPTNT Hà Nam để làm rõ vấn đề này. Ông Đạt cho biết, sự việc bò chết, sảy thai Sở đã biết và đang giao cho Chi cục Thú y giải quyết. Về việc công ty này không xuất trình được giấy tờ liên quan của bò với người dân, ông Đạt cho biết, Sở đang yêu cầu công ty cung cấp và họ bảo do là tài liệu tiếng Anh, nên họ đang nhờ dịch.

Để làm rõ sự việc, chúng tôi đã nhờ ông Đạt gọi điện đặt lịch làm việc với ông Lưu Trần Cường – Tổng Giám đốc Công ty CP Phát triển bò sữa Hà Nam, thì được ông Cường hẹn 2-3 ngày sau trả lời. Tuy nhiên, sau khi liên lạc lại, ông Cường nói đã chuyển nghề, thôi giữ chức Tổng Giám đốc và giao lại công ty cho người khác. Tuy nhiên, PV hỏi giao lại cho ai, ai có trách nhiệm trả lời, cung cấp thông tin, thì ông Cường bảo: “Cứ xuống công ty mà hỏi”.

Chúng tôi tìm đến Công ty CP Phát triển bò sữa Hà Nam ở thị trấn Ba Sao (Kim Bảng, Hà Nam), một thanh niên bảo vệ cho biết, ông Cường vẫn là Tổng Giám đốc của công ty và phải có “lệnh” của ông Cường anh mới cho vào cổng.