Cá nhân kêu gọi từ thiện phải đáp ứng các điều kiện nào?

Hai hôm nay dư luận xã hội lại tranh cãi với việc một loạt người đẹp đoạt giải trong các cuộc thi đứng ra kêu gọi các mạnh thường quân gửi tiền vào tài khoản của một cá nhân khác để ủng hộ đồng bào miền Trung.

Trước đó, hàng loạt nghệ sĩ nổi tiếng cũng vướng lùm xùm xung quanh chuyện từ thiện khi kêu gọi ủng hộ vào tài khoản cá nhân.

Sau các sự việc này, nhiều bạn đọc đặt câu hỏi, vậy cá nhân muốn làm từ thiện phải đáp ứng những yêu cầu nào?

Trao đổi với PV Dân Việt, luật gia Nguyễn Thị Quỳnh Thơ (Văn phòng luật sư Interla) cho biết, tháng 10/2021, Chính phủ đã chính thức ban hành Nghị định 93 thay thế cho Nghị định 64/2008 với những quy định chặt chẽ hơn về hoạt động từ thiện của cá nhân.

Theo đó, Nghị định 93 chính thức ghi nhận quyền được vận động quyên góp từ thiện của cá nhân.

Cụ thể, điểm h khoản 1 Điều 2 của Nghị định này quy định: Cá nhân có đủ năng lực hành vi dân sự tham gia vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố, hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo.

Theo bà Thơ, quy định này đã khắc phục hạn chế của Nghị định 64/2008/NĐ-CP vốn chỉ ghi nhận quyền vận động quyên góp từ thiện của các tổ chức như Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam…

Tuy nhiên, Nghị định 93 cũng thể hiện rõ, cá nhân được quyền kêu gọi quyên góp từ thiện nhưng phải đáp ứng các điều kiện cụ thể.

Đó là, khi vận động, tiếp nhận tiền, hiện vật từ thiện, cá nhân phải thông báo trên các phương tiện thông tin truyền thông về mục đích, phạm vi, phương thức, hình thức vận động, tài khoản tiếp nhận (đối với tiền) và địa điểm tiếp nhận (đối với hiện vật) và thời gian cam kết phân phối.

Tiếp đến, cá nhân phải gửi văn bản đến UBND cấp xã nơi cư trú theo mẫu Thông báo ban hành kèm theo Nghị định này. UBND cấp xã có trách nhiệm theo dõi và cung cấp thông tin cho các nhà hảo tâm và cơ quan có thẩm quyền để phục vụ công tác kiểm tra, giám sát.

Cá nhân phải mở tài khoản riêng tại ngân hàng thương mại theo từng cuộc vận động để tiếp nhận, quản lý toàn bộ tiền đóng góp tự nguyện. Đồng thời, phải có biên nhận các khoản quyên góp nếu các nhà hảo tâm có yêu cầu.

Đặc biệt, sau khi kết thúc thời gian tiếp nhận quyên góp đã cam kết, không được phép tiếp nhận thêm tiền ủng hộ và phải thông báo đến ngân hàng nơi mở tài khoản về việc dừng tiếp nhận tiền ủng hộ.

Ngoài ra, theo bà Thơ, Nghị định cũng yêu cầu cá nhân vận động từ thiện đều phải thông báo đến UBND nơi tiếp nhận để phối hợp xác định phạm vi, đối tượng, mức, thời gian hỗ trợ và thực hiện phân phối, sử dụng theo đúng cam kết, kể với các khoản đóng góp có điều kiện, địa chỉ cụ thể.

Việc này đồng nghĩa mọi hoạt động từ thiện không thông qua chính quyền địa phương đều được coi là vi phạm quy định tại Nghị định này.

Ngoài ra, cá nhân phải có trách nhiệm mở sổ ghi chép đầy đủ thông tin về kết quả tiếp nhận, phân phối tiền, hiện vật đóng góp tự nguyện theo đối tượng, địa bàn được hỗ trợ… và công khai trên phương tiện truyền thông.

Bênh cạnh đó phải gửi kết quả bằng văn bản cho UBND cấp xã nơi cư trú để niêm yết công khai tại trụ sở ủy ban trong vòng 30 ngày.

Thêm nữa, cá nhân còn phải cung cấp thông tin theo yêu cầu của các cơ quan chức năng có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

"Như vậy, hiện tại cá nhân có quyền kêu gọi quyên góp từ thiện nhưng phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu trên. Nghị định 93 ra đời đã thể hiện rất chặt chẽ, cá nhân nào muộn lợi dụng từ thiện để trục lợi cũng không được" – vị luật gia nhấn mạnh.