"Ca sĩ hát một đêm kiếm 500 triệu, bị đòi tác quyền thì chửi um sùm"

Ngày 10.11, theo đề nghị của Hội đồng cố vấn Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC), Ban Chủ nhiệm CLB Cựu Đại biểu quốc hội tổ chức gặp gỡ để trao đổi ý kiến về tác động của một số chính sách pháp luật (ở lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật) gây khó khăn cho công tác bảo hộ quyền tác giả âm nhạc, ảnh hưởng đến cam kết của Việt Nam với quốc tế và đề xuất giải pháp.

 Theo thống kê sơ bộ của VCPMC năm 2017 và 2018, có 78 chương trình âm nhạc chưa thực hiện nghĩa vụ về bản quyền tác giả âm nhạc.

Theo đó, ngày 18.4.2018, Bộ VHTTL đã ra Quyết định số 1396QĐ – BVHTTDL về việc phê duyệt phương án đề xuất cắt giảm, đơn giản hoá điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ VHTTDL, làm cơ sở để xây dựng dự thảo Nghị định mới về hoạt động nghệ thuật biểu diễn thay thế Nghị định số 79/2012/NĐ - CP và Nghị định số 15/2016/NĐ-CP.

Ngày 9.10.2018 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 142/2018/NĐ-CP và Điều 6 nghị định quy định: Bãi bỏ thành phần hồ sơ “1 văn bản cam kết thực thi đầy đủ các quy định của pháp luật về quyền tác giả hoặc bản sao hợp đồng hoặc văn bản thoả thuận với tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả” tại thủ tục cấp Giấy phép biểu diễn, tổ chức biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang và Giấy phép phê duyệt nội dung bản ghi âm, ghi hình ca múa nhạc, sân khấu.

Tại Phụ lục lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn (kèm theo Quyết định 1396) có nêu phương án cắt giảm điều kiện "hợp đồng hoặc văn bản thỏa thuận với tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả" trong thủ tục cấp giấy phép biểu diễn và giấy phép phê duyệt nội dung bản ghi âm, ghi hình ca múa nhạc, sân khấu (tại Điều 9, Điều 24 Nghị định số 79/2012/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 15/2016/NĐ-CP).

Theo VCPMC, trước kia nếu muốn xin giấy phép cho các chương trình nghệ thuật, biểu diễn, các đơn vị tổ chức sẽ phải thực hiện xin phép các tác giả trước. Trong bộ hồ sơ cấp phép cần phải có hợp đồng hoặc văn bản thỏa thuận với tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả. Vậy mà khi thu tiền tác quyền còn khó, huống hồ bây giờ bãi bỏ.

Ông Đinh Trung Cẩn - Tổng giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam cho biết, luật đã cho phép rồi nhưng rất đau rằng tâm của người sử dụng các tác phẩm lại gây khó khăn cho Trung tâm của ông hoàn thành nhiệm vụ.

“Chúng ta phải đặt câu hỏi rõ ràng rằng, ai viết nhạc ra để ca sĩ lấy đi hát một đêm kiếm mấy chục nghìn USD, 300 triệu, 500 triệu để làm giàu, mua xe hơi nhà lầu... Bầu show tổ chức đêm nhạc bán cả chục triệu một đôi vé. Trong khi đó tác giả âm nhạc lên tiếng đòi mấy đồng thì chửi um sùm. Điều 24 Luật Sở hữu trí tuệ nêu rõ tác phẩm của tác giả độc quyền cho phép hoặc không cho phép sử dụng vì đó là tài sản riêng, không phải tài sản của nhà nước”.

Ông Đinh Trung Cẩn - Tổng giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, 

Ông Đinh Trung Cẩn cho hay, ông rất đau khi đòi quyền lợi cho các nhạc sĩ mà gặp quá nhiều khó khăn. “Một nhạc sĩ chúng tôi còn trích tiền tác quyền âm nhạc để cho ông sử dụng trước, chúng tôi thu dần sau vì ông cần tiền chữa ung thư. Chúng tôi nhận thấy vô vàn hệ lụy nếu không bảo vệ được bản quyền cho người sáng tác", ông Đinh Trung Cẩn nói.

Với Nghị định 142 này, ông Cẩn cho hay nó chỉ thực hiện được với điều kiện hiểu biết chung về bản quyền, cũng như tinh thần chấp pháp của xã hội đã được nâng cao.

"Thực tế có những đơn vị thành lập tới 4 công ty, xin cấp phép làm 4 chương trình, làm xong chương trình nào là xóa sổ luôn công ty. Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam có tìm đến nơi cũng chẳng đòi được tiền", ông Đình Trung Cẩn nói.

Ông Cẩn lấy ví dụ những show có lượng khán giả rất lớn, nhưng tính tới ngày 26.10.2018, các đơn vị tổ chức vẫn chưa chịu trả tiền tác quyền cho các nhạc sĩ, như show sử dụng âm nhạc của các nhạc sĩ nổi tiếng như Trịnh Công Sơn, Phú Quang hoặc show của các ca sĩ nổi tiếng như Lệ Quyên, Lan Anh, Đàm Vĩnh Hưng, Trọng Tấn, Anh Thơ, Khánh Ly, Hồ Ngọc Hà, Bằng Kiều…

Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã gửi văn bản tới các cơ quan chức năng với mong muốn cần phải quy định rõ phải có "hợp đồng sử dụng quyền tác giả với chủ sở hữu quyền tác giả hoặc tổ chức đại diện tập thể quyền mà chủ sở hữu quyền tác giả đã ủy quyền".