Ca sốt mò đầu tiên ở phía Nam: Bé gái 37 tháng nguy kịch chỉ vì một vết đốt

Bé gái N.K.C. (37 tháng tuổi, ngụ tỉnh Tây Ninh) nhập viện vì thiếu máu nặng, gan to 4cm dưới hạ sườn phải và lách to độ 4. Các xét nghiệm tại cấp cứu cho thấy nhiễm khuẩn nặng, tổn thương phổi và tràn dịch màng phổi phải.

Bệnh nhi sốt cao kéo dài, tổn thương gan và thận nặng, tiểu cầu giảm, tổn thương phổi với hội chứng nguy kịch hô hấp cấp do viêm lan toả 2 phổi, tuỷ đồ có hình ảnh thực bào máu. Bé được giúp thở do tổn thương phổi, truyền máu, dùng kháng sinh do tình trạng viêm phổi nặng, nhiễm khuẩn huyết và suy đa cơ quan nặng.

Sau 2 ngày kháng sinh trên không đáp ứng, bé vẫn sốt cao kéo dài liên tục, qua thăm khám kỹ ghi nhận sang thương da ở ngực phù hợp với sốt mò.

Kết quả phân lập tác nhân trong máu bằng PCR cũng ghi nhận mầm bệnh gây sốt mò phù hợp với tình trạng của trẻ. Bé được dùng kháng sinh điều trị, sau 3 ngày, bé hết sốt, các chỉ số chức năng cơ quan cải thiện dần.

Theo PGS.TS.BS Phùng Nguyễn Thế Nguyên, Trưởng khoa Hồi sức Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 1, đây là ca bệnh sốt mò đầu tiên tại Bệnh viện Nhi đồng 1, và là ca đầu tiên ở trẻ em được chẩn đoán tại miền Nam.

Diễn tiến rất nặng và nguy kịch với các biến chứng có thể tử vong như: rối loạn tri giác, viêm phổi suy hô hấp, tán huyết và đông máu nội mạch lan toả, cũng như là hội chứng thực bào máu rất hiếm gặp trong bệnh sốt mò.

"Nếu bị các nốt đốt lạ và sốt cao, không rõ nguyên nhân, cần kiểm tra kỹ tất cả bề mặt da trên cơ thể tìm các vết đốt, sau đó cần đưa đến các cơ sở y tế sớm để được các bác sĩ khám bệnh, chẩn đoán và điều trị kịp thời", PGS.TS.BS Phùng Nguyễn Thế Nguyên khuyến cáo.

Bệnh sốt mò (hay còn gọi là sốt do ấu trùng mò hay sốt bờ bụi) là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây sang người thông qua ấu trùng mò. Các ấu trùng mò này thường có ký chủ trung gian là những loài động vật gặm nhấm, chủ yếu là chuột, chim hoặc gia súc, gia cầm. 

Bệnh biểu hiện với sốt cao kéo dài, có vết loét da do ấu trùng mò đốt, phát ban dạng sẩn.

Đặc điểm của vết loét thường có 1 vết hình tròn hoặc bầu dục, đường kính khoảng 5-10mm, không đau, không ngứa, viền đỏ và nổi gờ trên mặt da. Lúc đầu có màu vàng xám, sau đó đóng vảy màu nâu hoặc đen.

Vị trí hay gặp ở các nếp gấp của cơ thể như tay, cổ, gáy, thân mình, đùi, bẹn, rốn... khoảng tuần thứ 2 kể từ khi mò đốt sang thương sẽ bong vảy để lại vết loét đáy sạch khô, màu đỏ tươi có viền cứng. Từ vết loét, vi khuẩn xâm nhập vào hệ bạch huyết gây viêm hạch tại chỗ rồi sưng, viêm và đau hạch toàn thân; đồng thời xâm nhập vào máu, gây viêm nội mạc vi mạch máu toàn thân tổn thương viêm nhiễm các cơ quan. Bệnh diễn tiến từ nhẹ đến nặng, có thể gây biến chứng và tử vong.

Để phòng tránh bệnh, người lớn và trẻ em hạn chế đi vào vùng bụi rậm, cỏ thấp, vùng đất ẩm, vách núi, hang động. Khi đi vào những khu vực nghi có nhiều ấu trùng mò, nên mặc quần áo dài, buộc kín gấu quần, mang tất, ủng. 

Y văn ghi nhận ở miền Nam, khoảng 50% bệnh nhân bị sốt mò do ấu trùng đốt khi làm việc ở ruộng lúa.