Cải tổ hoặc hủy bỏ

Nếu được phép bình chọn năm nay, nhiều người sẽ chọn một sự kiện xuất phát từ Đà Nẵng. Đó là văn bản của Sở Nội vụ Đà Nẵng được báo chí gọi là "văn bản nói không với đại học tại chức" (ĐHTC). Vì sao vậy?

Đã lâu lắm rồi, chúng ta phát hiện ra trong xã hội mình đang sống có nhiều sự giả dối. Giả dối là một sự thật đau lòng, một căn bệnh ai cũng thấy, ai cũng mạnh miệng nói phải từ bỏ, phải trở về với sự thật, phải "nhìn thẳng vào sự thật".

Thế nhưng chưa thấy ai làm một cái gì cụ thể, có tính pháp quy để thay đổi tình hình, và giả dối vẫn ngang nhiên được trình diễn, phô bày chỗ này chỗ khác, giả dối có mặt ở khắp nơi mà không ai chỉ mặt.

Một trong những giả dối khá phổ biến, được tồn tại khá lâu năm, lại núp dưới danh nghĩa ưu việt của chế độ, đó là chất lượng của giáo dục đại học tại chức ở nước ta. Chất lượng đại học đã tệ, ĐHTC có lẽ là cái tệ nhất trong cái tệ ấy. Dối trá khi xây dựng một công trình, báo cáo một thành tích láo để lãnh thưởng hay lên chức, vẫn không nguy hiểm bằng giả dối về chất lượng đào tạo trong giáo dục. Những giả dối phạm pháp ấy là cá lẻ, đột xuất, nhưng giả dối trong đào tạo là hàng loạt và lâu dài.

Sau hàng chục năm tồn tại, ĐHTC đã tung vào thượng tầng kiến trúc của xã hội ta, của cơ quan nhà nước ta bao nhiêu cái bằng thật và kiến thức giả? Nhiều vị chịu trách nhiệm sử dụng người trong cơ quan nhà nước nếm mùi cay đắng khi dùng những người có văn bằng tại chức.

Và lần đầu tiên, một cơ quan cấp sở ở Đà Nẵng không chỉ nói lên sự thật, mà còn quyết định bằng văn bản, tự chịu trách nhiệm cao, chính thức nói không quyết liệt và triệt để với chất lượng của tấm bằng ĐHTC! Hành động ấy không phủ nhận hay đòi xóa bỏ nền ĐHTC cùng những loại hình đại học mở khác, nhưng nó đã phủ nhận thẳng thừng những thành tựu giả dối và cảnh báo, kêu gọi phải triệt để cải tổ ĐHTC hoặc hủy nó đi để làm lại từ đầu !

Đó là tất cả những gì mà nhiều người sẽ bảo vệ cho sự bình chọn một trong những sự kiện đáng chú ý nhất của nước ta trong năm qua. Sự kiện ấy gắn liền một địa danh cũng rất được chú ý hiện nay: Đà Nẵng.

Nguyễn Quang Thân