Cần Thơ: Nhà máy lọc dầu trên... giấy

Trước đó, UBND TP.Cần Thơ cũng nhiều lần gia hạn cho dự án này, nhưng sau đó nhà đầu tư tiếp tục đủng đỉnh, như 30.6.2010 cũng từng là… hạn chót, nếu không sẽ đề xuất T.Ư thu hồi dự án. Và mới đây nhất, lãnh đạo UBND TP.Cần Thơ lại phải thống nhất cho chủ đầu tư dự án cơ hội cuối là đến ngày 30.6.2011 phải chứng minh được điều kiện tài chính để thực hiện dự án.

Cách đây không lâu, trả lời phóng viên về dự án này, ông Nguyễn Văn Đức - Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư - Thương mại Viễn Đông (chủ đầu tư), từng khẳng định: “Đôi lúc nhà đầu tư không nhất thiết phải có vốn, mà chỉ cần có ý tưởng!”.

Một câu nói mang tính khỏa lấp, có thể nhằm biện bạch cho khả năng tài chính hạn hẹp và những yếu kém của chủ đầu tư khiến dự án này sau 3 năm được cấp giấy phép nhưng vẫn chưa triển khai được bao nhiêu. Thực tế trong 3 năm qua, ưu tiên lớn của phía Viễn Đông vẫn chính là tìm đối tác, hay nói chính xác là tìm nguồn vốn để thực hiện dự án.

Dự án nhà máy Lọc dầu Cần Thơ được chủ đầu tư đề xuất từ năm 2004. Đến năm 2005, Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho nhà đầu tư lập dự án trình cấp thẩm quyền phê duyệt và đến tháng 5.2008, UBND TP.Cần Thơ đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho dự án này.

Theo đề xuất, nhà máy đặt tại phường Phước Thới, quận Ô Môn, có công suất 2 triệu tấn dầu thô/năm, vốn đầu tư 538 triệu USD, trong đó Viễn Đông góp 161,4 triệu USD (khoảng 30% vốn), còn lại là phần vốn của Công ty Semtech Limited (Mỹ).

Tuy nhiên, vào tháng 7.2009, chủ đầu tư dự án xin điều chỉnh diện tích đất xây dựng nhà máy từ 250ha xuống còn 50ha và vốn đầu tư giảm xuống chỉ còn 350 USD. Lý do mà phía chủ đầu tư đưa ra là đã điều chỉnh dây chuyền công nghệ của nhà máy sau khi tham quan thực tế tại Trung Quốc. Và đến đầu tháng 11.2009, phía Viễn Đông lại thông báo rằng Công ty Semtech Limited khó khăn về vốn.

Theo giải trình khi đó của ông Đức, chỉ một tháng sau khi có giấy phép đầu tư, thị trường dầu thô trên thế giới biến động bất thường. Giá dầu thô từ 67USD/thùng hồi tháng 6.2008 đã tăng dần và đến cuối năm 2008 là 147USD/thùng, kéo theo sự phá sản hàng loạt tập đoàn kinh tế, công nghiệp và tài chính của Mỹ.

Đến tháng 12.2008, Chủ tịch HĐQT Công ty Semtech Limited đột ngột qua đời gây thêm nhiều khó khăn cho dự án(!). Chính vì thế, phía Semtech Limited cho phép Viễn Đông tìm đối tác thay thế.

Tuy nhiên, đến nay, phía Viễn Đông vẫn lần lữa trong việc “giới thiệu” đối tác thay thế. Và chính phía Viễn Đông, dù cam kết sẽ góp 30% vốn bằng tiền mặt, nhưng rốt cuộc thì đó sẽ lại là vốn đi vay!

Hồ Hùng