Chính phủ Mỹ thoát hiểm trong gang tấc

Cắt giảm ngân sách khổng lồ

Thỏa thuận trên đạt được chỉ 2 ngày trước thời hạn chót 2.8 - thời điểm mà Quốc hội Mỹ cần định phải thông qua một mức trần cao hơn mức 14,3 nghìn tỷ USD để cứu Chính phủ Mỹ thoát khỏi nguy cơ lần đầu tiên trong lịch sử không còn khả năng thanh toán cho các khoản nợ công, cũng như đưa nước Mỹ tránh khỏi nguy cơ vỡ nợ.

Tổng thống Obama tuyên bố Chính phủ Mỹ đã thoát hiểm.

Theo CNN, trong bài phát biểu tại cuộc họp báo tại Nhà Trắng, Tổng thống Obama nói: "Tôi muốn tuyên bố rằng, các nhà lãnh đạo của cả hai đảng thuộc hai viện đã đạt được một thỏa thuận, theo đó sẽ giảm thâm hụt ngân sách và tránh tình trạng vỡ nợ - điều sẽ gây tổn hại nghiêm trọng cho nền kinh tế Mỹ". Ông Obama nhấn mạnh, thỏa thuận đạt được vào phút chót giữa hai đảng có thể giúp xua tan nguy cơ bất ổn đối với nền kinh tế Mỹ cũng như các thị trường tài chính trên thế giới. Ông kêu gọi các nghị sĩ nhanh chóng thông qua kế hoạch trên.

Giới truyền thông Mỹ cho biết, các nhà lãnh đạo Quốc hội nước này đã nhất trí nâng mức trần nợ công thêm ít nhất 2,1 nghìn tỷ USD và cắt giảm thâm hụt ngân sách 2,4 nghìn tỷ USD trong vòng 10 năm tới. Việc cắt giảm thâm hụt ngân sách sẽ được chia thành hai giai đoạn, trong đó giai đoạn đầu cắt giảm 1 nghìn tỷ USD và giai đoạn 2 cắt giảm 1,5 nghìn tỷ USD.

Kế hoạch cắt giảm 1 nghìn tỷ USD dự kiến sẽ có hiệu lực ngay, trong khi kế hoạch chi tiết cho việc cắt giảm 1,5 nghìn tỷ USD sẽ do một ủy ban lưỡng đảng của Quốc hội đưa ra vào 23.11 tới và Quốc hội sẽ thông qua vào ngày 23.12.

Tuy nhiên, phía lập pháp chưa tỏ ra hoàn toàn hài lòng với thỏa thuận mới. Chủ tịch Hạ viện John Boehner cho biết: "Đây không phải là một giải pháp tốt nhất, mà chỉ là một thỏa hiệp giữa hai đảng nhằm thể theo nguyện vọng của người dân". Theo các nghị sĩ, khoản ngân sách bị cắt giảm bao gồm chi phí quốc phòng, vốn được coi là quan trọng đối với Đảng Cộng hòa, và chương trình chăm sóc người già, vốn được coi là quan trọng đối với Đảng Dân chủ. Mục đích của đề xuất trên là buộc hai đảng phải chấp nhận các chương trình cắt giảm ngân sách trong tương lai. Ước tính, trong vòng 10 năm tới, ngân sách quốc phòng sẽ bị cắt giảm ít nhất 350 tỷ USD.

Thoát khỏi mối họa lớn

Các quan chức ở Bộ Tài chính Mỹ đã cảnh báo họ đang thiếu hụt tiền mặt nghiêm trọng và nếu mức trần nợ công không được nâng lên trước ngày 2.8, Chính phủ có thể trễ hạn thanh toán với các cựu chiến binh, các nhà thầu của Chính phủ và những người nhận phúc lợi xã hội. Thượng viện, do Đảng Dân chủ kiểm soát, đã tiến hành bỏ phiếu thông qua thỏa thuận trên trong ngày 1.8, trong khi Chủ tịch Hạ viện John Boehner cho biết sẽ sớm đưa ra bỏ phiếu tại Hạ viện.

Tính đến ngày 16.5 vừa qua, tổng nợ công của Mỹ đã chạm mức tối đa 14.294 tỷ USD, tương đương gần 100% tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Bộ Tài chính Mỹ đã phải thực hiện các biện pháp đặc biệt để giúp chính quyền Obama vận hành bình thường đến ngày 2.8. Sau thời hạn đó, nếu Hạ viện không ủng hộ phá ngưỡng trần nợ, bộ trên không thể phát hành thêm trái phiếu và khi đó Chính phủ Mỹ sẽ lâm vào cảnh vỡ nợ.

Gia Khánh