Con bị hen phế quản, cha mẹ cần trở thành "nhà kiểm soát môi trường" thông thái

Cha mẹ đóng vai trò quan trọng kiểm soát bệnh hen phế quản cho con

TS. BS Nguyễn Thị Vân Anh, Phó Khoa Miễn dịch – Dị ứng – Khớp (Bệnh viện Nhi Trung ương), hen phế quản là tình trạng viêm đường hô hấp mãn tính. 

Theo thống kê có 5% dân số Việt Nam, tương đương với hơn 4 triệu người mắc hen phế quản. Trong đó, có 8-12% trẻ em ở độ tuổi 12-13 tuổi mắc bệnh hen phế quản và tỉ lệ này có xu hướng ngày càng tăng. 

Theo bác sĩ Vân Anh, hen phế quản là căn bệnh phải chung sống cả đời. Các bác nhân gây hen phế quản chủ yếu đến từ môi trường. Do đó, để căn bệnh hen không còn là mối đe dọa tính mạng các em nhỏ, các bậc phụ huynh phải trở thành những nhà kiểm soát môi trường thông thái nhằm mục đích kiểm soát hen và viêm mũi dị ứng cho trẻ. 

"Ngoài việc cần kiểm soát thật tốt cơn hen, biết xử lý khi con gặp cơn hen cấp, bố mẹ cần cố gắng ổn định bệnh, giảm tần suất lên cơn hen cấp của con. Không chỉ đi khám định kì, cha mẹ cần cố gắng đảm bảo chất lượng môi trường, vệ sinh nhà cửa, trường học, lớp học để tránh những căn nguyên gây khởi phát cơn hen ở trẻ. 

Việc xác định được những căn nguyên khởi phát và xử lý tốt sẽ giúp chúng ta kiểm soát bệnh hen phế quản hiệu quả hơn", TS Vân Anh cho biết. 

Cha mẹ đóng vai trò quan trọng trong phát hiện và kiểm soát các nguồn dị nguyên gây hen phế quản cho trẻ bằng cách tạo độ thoáng cho gia đình: mở cửa sổ đón ánh nắng thường xuyên, vệ sinh ga, gối, giường, vệ sinh bề mặt ẩm mốc… nhằm giảm thiểu tối đa sự phát triển của các dị nguyên. 

Bên cạnh đó, trẻ bị hen phế quản cũng nhấn mạnh cần phải tránh xa các yếu tố kích thích khác như khói thuốc, hạn chế tối đa sử dụng than, giảm tiếp xúc với khói bụi, sơn…

Các yếu tố kích thích làm tăng nguy cơ hen phế quản

PGS.TS Lê Thị Minh Hương, nguyên trưởng khoa Miễn dịch – Dị ứng – Khớp (Bệnh viện Nhi Trung ương) cũng cho biết,

Nhận biết được yếu tố nào là yếu tố gây lên triệu chứng hen của con bạn là vấn đề rất quan trọng. Thông thường các yếu tố kích phát cơn hen bao gồm:

- Khói: khói thuốc lá là một tác nhân kích thích làm kích phát cơn hen nên tránh hút thuốc chủ động cũng như thụ động. Hen có thể bị kích phát bở mùi, khói nặng (than củi, ô tô), thời tiết thay đổi, ô nhiễm không khí. 

- Viêm nhiễn: do vi khuẩn hoặc vi-rút (cảm lạnh, viêm đường hô hấp…) 

- Hoạt động mạnh: luyện tập quá mức, tiếp xúc với không khí lạnh và khô. 

- Luồng trào ngược dạ dày thực quản: 30% bệnh nhân hen có luồng trào ngược dạ dày thực quản làm cho chẩn đoán và kiểm soát hen khó khăn hơn. 

- Thuốc: một số thuốc có thể gây ra hoặc làm cho hen xấu đi như aspirin, thuốc kháng viêm non-steroid (ibuprofen), thuốc chẹn beta (dùng trong điều trị bệnh tim mạch, cao huyết áp, đau nửa đầu). 

- Dị ứng thức ăn: thức ăn có thể gây khò khè ở một số nguời. Bất kỳ thức ăn nào nghi ngờ làm khởi phát cơn hen, bạn hãy tránh ăn chúng và thông báo với bác sĩ dị ứng của bạn để làm test kiểm tra. 

- Cảm xúc: lo âu, bồn chồn có thể làm tăng triệu chứng hen hoặc gây khởi phát hen. Nghỉ ngơi, ăn uống, thể dục hợp lý rất quan trọng đối với sức khỏe của bạn và có thể giúp điều trị hen được tốt lên. 

- Tiếp xúc với dị nguyên: nhiều người hen có thể tạng atopy. Khi tiếp xúc với dị nguyên có thể làm kích phát triệu chứng hen.  

"Cần phải tìm hiểu nguyên nhân con bạn dị ứng, lên cơn hen để dự phòng, hạn chế con tiếp xúc với các yếu tố này. Khi con bạn có các triệu chứng hen, khó thở cần đưa con đi khám ngay. Bác sĩ dị ứng sẽ đánh giá và lập kế hoạch cụ thể cho từng bệnh nhân. 

Điều trị bao gồm sử dụng thuốc hợp lý để ngăn ngừa và kiểm soát triệu chứng hen. Có 2 loại thuốc điều trị bệnh hen: thuốc cắt cơn hen và thuốc dự phòng hen. Hen là một bệnh mãn tính nên đòi hỏi phải điều trị duy trì liên tục", PGS Hương cho biết.