Con đường thuốc nổ: Công nghệ ăn bớt

Một số thanh niên dùng mìn đánh cá trên sông Ngàn Phố (huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh)

“Hung thần” về từ bên kia biên giới

Đang ngồi uống nước chè xanh, nói chuyện phiếm với mấy thanh niên ở thôn Cây Tắt (Sơn Tây, Hương Sơn, Hà Tĩnh) thì hai chàng trai có tên là Tuấn và Phi đi qua, nói: “Trưa nay chưa có mồi uống rượu, có ai công ty TNHH không?”.

Tôi thắc mắc về câu nói của hai anh chàng này vì ở cái làng quê quanh năm với đồng ruộng làm gì có công ty TNHH, thì được các anh ở đây giải thích rằng không phải công ty TNHH thật, mà ý câu này là góp tiền đi mua thuốc nổ về đánh cá uống rượu. Cách làm này hình như đã quá quen thuộc với các thanh niên ở đây nên ai cũng gật gù tán thưởng. Tôi tò mò: “Ở đây mua thuốc nổ dễ thế sao?”. Mấy thanh niên ngồi quanh trả lời lạnh tanh: “Miễn là chú có tiền...”.

Tôi còn chưa hết ngạc nhiên vì câu trả lời thản nhiên của những chàng “ngư tiều” này, thì chỉ sau 10 phút mấy thanh niên trong làng đã đưa về một thỏi thuốc nổ, kíp, dây cháy chậm… tất cả với giá chỉ 60 nghìn đồng. Quá quen thuộc với việc chế tạo mìn, mấy thanh niên này nhanh chóng hoàn thành 2 quả mìn trong giây lát với sự chăm chú của đám trẻ con trong làng.

Theo như mấy thanh niên nói thì thuốc nổ được mua cách đó không xa, một gia đình đã “nhập hàng” từ cửa khẩu về bán tại địa phương, muốn mua bao nhiêu cũng có. Mỗi thỏi thuốc nổ thường được chia đôi để làm 2 quả mìn. Nếu muốn nổ mạnh thì một thỏi được chế làm một quả, sức công phá rất lớn, bán kính có thể giết cá lên đến vài chục mét.

Theo những người có kinh nghiệm, mấy lần đánh cá bằng mìn gần đây thường thất thu. Những năm trước đây, mỗi lần đánh bằng thuốc nổ thường thu lượng cá rất lớn, có những quả mìn thu được từ 20 – 30kg. Giờ thì chỉ được khoảng 3-5kg/lần là nhiều. Giải thích về nguyên nhân, các vị “lão làng” về đánh mìn ở đây cho rằng do có nhiều người cùng đánh bằng phương thức này nên nguồn cá đã cạn kiệt, không còn dồi dào như xưa nữa.

Mỏ đá - mỏ chất giết người

Trên địa bàn huyện Quỳ Hợp (Nghệ An) nhan nhản những mỏ khai thác đá. Tại các mỏ này, nhiều doanh nghiệp vẫn sử dụng thuốc nổ phục vụ cho công việc của mình. Thị trường khan hiếm “hàng” nên theo điều tra của chúng tôi, một lượng thuốc nổ lớn đã được công nhân “tuồn” ra ngoài.

Đông - một công nhân từng làm việc ở những mỏ đá của huyện Quỳ Hợp, mặt lạnh băng khi nghe tôi bảy tỏ ý định tìm mua ít thuốc nổ về chế mìn phá san mặt bằng làm nhà. Đông bảo: “Nếu mày cần thì tao bảo mấy thằng bạn cùng mỏ bớt cho một ít, nhưng cũng khó và giá cao đấy”. Tôi gật đầu: “Anh nhớ dặn họ thuốc phải đi kèm dây dẫn và kíp nổ cho đồng bộ nhé”.

Thể hiện vẻ chuyên nghiệp của mình, Đông chốt lại một câu chắc nịch: “Đương nhiên!”. Trước lúc tạm biệt, tôi tỏ vẻ hồ nghi về kết quả của cuộc mua bán này thì Đông vỗ ngực bảo: “Chú yên tâm, kiểu gì bọn thợ đá bọn anh cũng xoay được, tất cả đã có công nghệ rồi!”.

Thấy bộ mặt lơ ngơ của tôi, hắn phá lên cười: “Đúng là ở đây chỗ nào quản lý thuốc cũng chặt, bọn thủ kho nó cũng rắn lắm, nhưng quan trọng là ở mấy ông thợ khoan nhồi rót thuốc thôi. Một mũi khoan đáng nhẽ rót đủ thuốc phải 10kg, nhưng bọn anh chỉ rót 7kg, chưa kể bỏ ngoài được phần thuốc mồi. Theo đúng nguyên tắc, khi nhồi thuốc nổ vào lỗ khoan thì phải có một lượng thuốc mồi được gắn vào kíp nổ. Nhưng bây giờ thợ thuốc chuyên nghiệp thì không cần thuốc mồi, khoan xong ném kíp gắn dây dẫn vào đầu nổ rồi rót thuốc luôn, vẫn đảm bảo trăm quả như một!”.

Câu chuyện của tôi và Đông bị cắt ngang bởi một cuộc điện thoại. Nghe xong Đông quay sang tôi nói: “Mày may đấy, mấy thằng trong mỏ báo là hôm qua chúng nó vừa thuổng được một ít, nhưng phải 200 nghìn mới bán. Nếu mày cần thì tao bảo chúng nó cầm ra cho, chứ mò mặt vào vớ vẩn bị bảo vệ mỏ nó xích cổ. Tôi nhất trí luôn và móc 400 nghìn ra ứng trước làm tin để tối nhận “hàng” như đã hẹn.

... Giao cái bọc 2kg được cho là thuốc nổ tận tay tôi, Đông còn dặn, khi nào về thì nên đi xe máy để tránh bị kiểm tra. Tôi ậm ừ cho xong chuyện. Đợi cho Đông đi khuất, tôi vội vàng cho cả bọc “của nợ” vào xô nước để phòng sự cố. Lúc hắt xô nước ra bãi đá chỉ thấy một màu vàng vàng có ánh nhũ bạc. Theo xác nhận của mấy bác thợ làm trong mỏ đá, cái màu vàng của xô nước đó đúng là thuốc nổ xịn.

Gia Tưởng - Thắng Quang