Cuộc đời bi kịch của thần đồng tin học, đồng sáng lập RSS và Reddit

Ngày 9/11 hàng năm, được coi là ngày Aaron Swartz, một trong những thiên tài có bộ óc siêu việc nhất thế giới. Anh là lập trình viên và nhà hoạt động Internet tiên phong của Mỹ, nhưng có cuộc đời đầy bi kịch. Anh mất vào ngày 11/1/2013 khi mới chỉ 26 tuổi, để lại niềm tiếc thương vô hạn cho cộng đồng mạng toàn thế giới. 

Là đồng tác giả của công cụ RSS và đồng sáng lập trang web Reddit, Aaron đã góp phần không nhỏ vào việc hình thành và phát triển Internet hiện đại. Ngay cả Tim Berners-Lee, người được mệnh danh là "cha đẻ" của web, cũng đã bày tỏ niềm thương tiếc sâu sắc trên Twitter về sự ra đi của Aaron.

Cuộc đời bi kịch của thần đồng tin học, đồng sáng lập RSS và Reddit

Từ khi 14 tuổi, Aaron đã tham gia vào nhóm phát triển RSS, một tính năng giúp người dùng dễ dàng theo dõi và cập nhật nội dung từ các trang web và blog. Vào năm 19 tuổi, anh thành lập Infogami, một công ty mà sau này đã sáp nhập vào Reddit, biến Aaron trở thành một trong những người đồng sở hữu của website này. Ngoài ra, anh còn nổi tiếng là một hacker chống lại dự luật SOPA, một đạo luật quản lý Internet mà anh cho rằng sẽ hạn chế tự do ngôn luận trực tuyến.

Tuy nhiên, vào tháng 1/ 2011, Aaron bị bắt vì đã sử dụng máy tính của Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) để truy cập và tải hàng triệu trang tài liệu hàn lâm từ kho lưu trữ JSTOR. Aaron lên án việc JSTOR thu phí đọc tài liệu mà không chia sẻ khoản tiền này cho các tác giả, điều mà anh coi là bất công. Anh muốn phân phát những tài liệu này đến càng nhiều người càng tốt, theo niềm tin rằng "thông tin là quyền lực" và việc chia sẻ kiến thức không phải là việc làm trái đạo đức.

Tuy nhiên, quan điểm này đã đưa Aaron vào tầm ngắm của chính phủ Mỹ. Anh phải đối mặt với khoản bồi thường lên tới hàng triệu USD và mức án lên tới 35 năm tù giam. Gia đình và bạn bè cho rằng áp lực pháp lý và mức án nghiêm khắc đã gây ra ám ảnh cho Aaron trong suốt hai năm trước khi anh quyết định tự tử. Cái chết của Aaron đã khiến cộng đồng mạng và những người ủng hộ tự do thông tin bày tỏ sự phẫn nộ và thương tiếc sâu sắc.

Nhà giáo dục Lawrence Lessig, giáo sư tại Đại học Luật Harvard, đã mô tả Aaron là một thiên tài của web và đặt câu hỏi về sự cần thiết của chính phủ trong việc trừng phạt anh một cách nặng nề. Trong khi đó, Chủ tịch MIT, Rafael Reif, cũng tỏ ra đau lòng về vai trò có thể của MIT trong chuỗi sự kiện dẫn đến bi kịch này. Sự ra đi của Aaron không chỉ là một tổn thất lớn cho cộng đồng công nghệ mà còn là một lời nhắc nhở sâu sắc về tầm quan trọng của việc bảo vệ quyền tự do thông tin và công bằng trong việc tiếp cận tri thức.