Đài Loan nhắm mục tiêu vào ngành công nghiệp ô tô của Nhật Bản sau loạt thương vụ thâu tóm

Kể từ khi hãng lắp ráp iPhone của Đài Loan Foxconn mua lại tập đoàn điện tử Sharp của Nhật Bản vào năm 2016, sự kiện này đã làm dấy lên sự ngạc nhiên trong lĩnh vực sản xuất công nghệ được bảo vệ nghiệm ngặt vốn có của xử sở Hoa anh đào. Việc Foxconn tiếp quản Sharp trở thành công ty nước ngoài đầu tiên thâu tóm tập đoàn điện tử lớn của Nhật Bản. Điều này khiến chính phủ Nhật Bản rất quan tâm, bởi nó gây ra mối lo ngại trong ngành công nghệ của Nhật Bản.

Tuy nhiên, mọi thứ không chỉ dừng tại đó khi các công ty Đài Loan đã mở rộng phạm vi sang ngành công nghiệp ô tô, khi họ tìm kiếm con đường tắt để sản xuất xe điện của riêng mình.

Vốn dĩ, thị trường ô tô của Đài Loan có quy mô chưa bằng một phần mười của Nhật Bản, khiến nó quá cạn để thu hút những người chơi lớn. Thay vào đó, những người có tham vọng lớn như nhà lắp ráp iPhone Hon Hai Precision Industry, còn được gọi là Foxconn, và nhà sản xuất chip theo hợp đồng hàng đầu Taiwan Semiconductor Manufacturing Co (SMC) đang tìm cách học hỏi bí quyết từ ngành ô tô Nhật Bản .

Hon Hai dự kiến doanh thu hàng năm là 1 nghìn tỷ đô la Đài Loan mới (34,4 tỷ đô la Mỹ) trong lĩnh vực kinh doanh xe điện trong ba năm tới, Chủ tịch Young Liu cho biết tại cuộc họp đại hội đồng thường niên của công ty hôm 31/5. Ông cho biết, công ty dự kiến sẽ xuất xưởng 500.000 đến 750.000 xe điện mỗi năm vào năm 2025, chiếm 5% thị phần toàn cầu.

Thậm chí, nhà sản xuất thiết bị điện tử theo hợp đồng lớn nhất thế giới, Hon Hai đã hợp tác với 2.360 nhà cung cấp cho đến nay khi họ chuẩn bị đưa hoạt động kinh doanh xe điện sang tăng tốc mạnh mẽ vào năm 2023. Gần 100 công ty có trụ sở tại Nhật Bản, bao gồm cả nhà sản xuất động cơ Nidec, công bố năm ngoái rằng họ đã bắt đầu thảo luận để thành lập liên doanh với Hon Hai.

"Hon Hai không có kiến thức chuyên môn sâu về sản xuất ô tô, vì vậy, ông rất mong muốn có được công nghệ từ phía Nhật Bản", một giám đốc điều hành tại một nhà cung cấp phụ tùng ô tô hàng đầu Nhật Bản cho biết.

Các đối thủ công nghệ Đài Loan khác cũng đang có động thái tương tự. United Microelectronics Corp. (UMC), nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn thứ ba thế giới, đã thông báo vào tháng 4 rằng họ sẽ hợp tác với thành viên Denso của tập đoàn Toyota Motor về các thiết bị bán dẫn điện được sử dụng trong xe điện. Kế hoạch là Denso thiết kế chip và UMC sản xuất hàng loạt chúng tại nhà máy ở tỉnh Mie của Nhật Bản.

Những ràng buộc này diễn ra khi thị trường xe điện toàn cầu được dự báo sẽ bùng nổ. Các công ty Đài Loan được truyền cảm hứng từ thành công trong quá khứ trong việc sử dụng các thương vụ mua lại của Nhật Bản làm bàn đạp để phát triển quy mô lớn hơn.

Các công ty Đài Loan bắt đầu thu hút nhiều nhà sản xuất Nhật Bản hơn vào những năm 2010 khi các công ty Nhật vào thời điểm đó phải hứng chịu một loạt các cuộc khủng hoảng tài chính. Việc mua lại Sharp trị giá 388,8 tỷ Yên (3,05 tỷ USD theo tỷ giá hiện tại) của Hon Hai vào năm 2016 là một thương vụ mang tính bước ngoặt, đưa một trong những thương hiệu điện tử nổi tiếng nhất Nhật Bản thuộc sở hữu nước ngoài.

Các thương vụ mua lại không dừng lại ở đó. Hon Hai đã mua mảng kinh doanh máy tính cá nhân của Toshiba vào năm 2018 và UMC nắm toàn quyền sở hữu liên doanh bán dẫn tiên tiến với Fujitsu vào năm 2019.

Năm 2020, Winbond Electronics mua lại mảng kinh doanh bán dẫn của Panasonic Holdings, bao gồm cả một trung tâm sản xuất. Cùng năm đó, Hon Hai đã sử dụng Sharp làm nền tảng để mua lại nhà máy sản xuất màn hình tinh thể lỏng từ nhà cung cấp Japan Display đang gặp khó khăn.

Những thương vụ như vậy đã nâng cao vị thế của Đài Loan như một mắt xích không thể thiếu trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Cán cân quyền lực trong lĩnh vực sản xuất công nghệ cao đã thay đổi theo hướng có lợi cho Đài Loan được thể hiện qua việc Nhật Bản sẵn sàng cung cấp các khoản trợ cấp khổng lồ để thu hút đầu tư từ TSMC và UMC.

Tuy nhiên, một số nhà theo dõi ngành công nghiệp Nhật Bản đã bày tỏ sự lo lắng về cách các công ty Đài Loan đang mở rộng mục tiêu sang ngành công nghiệp ô tô. Ở đó, họ tìm cách xây dựng các mối quan hệ của riêng mình trong một lĩnh vực mà các mối quan hệ truyền thống vốn đã rất sâu sắc. Nhìn chung, mối quan hệ tương đối thân thiện giữa Tokyo và Đài Bắc khiến quá trình này trở nên dễ dàng hơn.

"Nếu chúng ta quá bất cẩn trong quan hệ đối tác và các vấn đề khác, chúng ta có thể thấy công nghệ Nhật Bản bị người Đài Loan hút mất và Nhật Bản cũng bị Đài Loan vượt mặt trong ngành công nghiệp ô tô", một nhà phân tích công nghệ cho biết.

Người này nói: "Các công ty Nhật Bản rất cảnh giác với các thương vụ mua lại và liên kết với các công ty Trung Quốc, nhưng họ lại quá thiếu ý thức đó đối với các công ty Đài Loan".

Một chuyên gia Nhật Bản về mua bán và sáp nhập xuyên biên giới cho biết các công ty Nhật Bản "không bao giờ nên cung cấp công nghệ tiên tiến cho một bên khác ngay cả khi họ hợp tác với họ". "Muốn chung tay thì nên làm với điều kiện đối tác được chia lợi nhuận chứ  nên chia sẻ công nghệ hoàn toàn", người này nói.