Đảng Cộng hòa kiểm soát Quốc hội Mỹ: Chính sách đối ngoại với Việt Nam có thể thay đổi tích cực

Thắng lợi của Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử Quốc hội Mỹ giữa nhiệm kỳ sẽ tác động như thế nào đến các chính sách đối nội và đối ngoại của chính quyền Tổng thống Obama sắp tới thưa tiến sĩ?

- Phe Cộng hòa sẽ nắm quyền kiểm soát lưỡng viện Quốc hội vào đầu 2015 tới sau cuộc bầu cử giữa kỳ ngày 4.11. Đây là bất lợi cho chính quyền Tổng thống Barack Obama và có thể sẽ phải đối mặt với một môi trường mới của chính sách đối ngoại trong 2 năm cuối của nhiệm kỳ.

Tổng thống Obama phát biểu ngày 5.11 cho biết, kết quả bầu cử càng tiếp thêm sinh lực cho ông. New York Times

Cách điều hành của chính quyền Obama có thể sẽ có nhiều thay đổi. Đặc biệt, các chính sách đối ngoại của Tổng thống Obama đưa ra sẽ gặp khó khăn. Có thể, tại Quốc hội, phe Cộng hòa sẽ phản đối quyết liệt những chính sách này, hoặc dùng rất nhiều biện pháp để bác bỏ, trong đó có quyền giữ im lặng. Trong thời gian tới, những động thái như thế ở Quốc hội Mỹ sẽ xảy ra nhiều hơn.

Tuy nhiên, điều này cũng còn phụ thuộc vào Tổng thống Obama sẽ nhượng bộ Quốc hội như thế nào. Một số chính sách của Đảng Cộng hòa hiện không nhận được sự ủng hộ của Tổng thống Obama, nhưng khi tình thế thay đổi, có thể, ông Obama sẽ phải quan tâm đến Đảng Cộng hòa hơn trong các quyết sách đối nội và đối ngoại. Trong khi đó, các chính sách của ông Obama như các chương trình cải cách y tế, chế độ nhập cư và thuế, kiểm soát súng đạn, cách thức xử lý nguy cơ dịch bệnh Ebola, vấn đề hạt nhân Iran… hiện nay đang bị áp lực nặng nề từ phe Cộng hòa.

Thưa ông, hiện Việt Nam và Mỹ đang tiến gần đến Hiệp định Đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP), kết quả của cuộc bầu cử Quốc hội Mỹ giữa kỳ vừa qua có ảnh hưởng gì đến tiến trình này?

- Các cuộc đàm phán TPP diễn ra ở bên ngành hành pháp vẫn bình thường, về cơ bản sẽ không có ảnh hưởng gì đến quá trình đàm phán. Tuy nhiên, điều quan trọng là nội dung đàm phán như thế nào và các thỏa thuận này có được Quốc hội Mỹ thông qua hay không. Dưới góc nhìn nghiên cứu, tôi thấy rằng cả 2 phe Cộng hòa và Dân chủ Mỹ đều ủng hộ TPP với Việt Nam.

Mới đây, Mỹ đã dỡ bỏ một phần lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Việc phe Cộng hòa kiểm soát Quốc hội có mang lại hi vọng sẽ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm này đối với Việt Nam không thưa ông?

- Tôi cho rằng, Mỹ dỡ bỏ một phần lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam đã là một bước đột phá ở Mỹ. Khả năng dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm này phải cần rất nhiều thời gian nữa.

Chiến thắng của phe Cộng hòa lần này cũng được cho là bước đệm của phe Cộng hòa trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm 2016. Trong quá trình này, chính sách đối ngoại của Mỹ nói chung và chính sách đối ngoại của Mỹ đối với Việt Nam nói riêng sẽ có ảnh hưởng như thế nào, thưa ông?

- Chắc chắn chính sách đối ngoại của Tổng thống Obama trong 2 năm tới sẽ phải thay đổi. Về chính sách đối ngoại nói chung, Đảng Cộng hòa đang có đánh giá rằng chính quyền của ông Obama hơi mềm mỏng, chưa quyết liệt trong nhiều vấn đề đối ngoại. Trong khi đó, Đảng Cộng hòa vốn được biết đến là phe diều hâu với những quyết sách mạnh mẽ.

Về chính sách đối ngoại với Việt Nam, cả 2 phe Cộng hòa và Dân chủ ở Mỹ đều có xu hướng ủng hộ Việt Nam và trong sự điều chỉnh chung, thì chính sách đối ngoại với Việt Nam cũng có thể có sự thay đổi theo chiều hướng tích cực.

Thời điểm này còn quá sớm để nói về cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016, tuy nhiên, tôi cho rằng, cuộc bầu cử vừa qua cho thấy thế đang lên của phe Cộng hòa.

Xin cảm ơn ông!