"Đáng tiếc chỉ vì một chữ ký mà hoa sen chưa được công bố là Quốc hoa"

Bên lề Hội thảo "Bảo tồn và phát triển hoa sen Việt Nam" được diễn ra chiều ngày 12/7 tại Hà Nội, PGS, TS Đặng Văn Đông – Viện nghiên cứu rau quả chia sẻ lý do tại sao đến thời điểm hiện tại Việt Nam vẫn chưa chọn được Quốc hoa.

Là một trong những nhóm tác giả của đề án Quốc hoa Việt Nam từ năm 2011, ôn Đông cho biết đã đại diện cho Bộ NN&PTNT tham gia cùng Bộ VHTTDL và các Bộ ngành khác để lựa chọn Quốc hoa là hoa sen. Thời điểm đó, dường như các điều kiện cần và đủ đều đã có để có thể công bố Quốc hoa là hoa sen, nhưng lúc đó không công bố.

"Mới đây, tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ VHTTDL giải thích lý do chưa công bố Quốc hoa là hoa sen bởi chưa có người ký quyết định công bố, không cơ quan nào có thẩm quyền phê duyệt Quốc hoa. Điều này thật đáng tiếc.

Quốc hoa là nguyện vọng của nhân dân, nhu cầu hoạt động xã hội trong nước và đối ngoại quốc tế. Để người Việt Nam khi ra nước ngoài, bạn bè quốc tế có hỏi 'quốc hoa đất nước bạn là gì?'. Chúng ta có thể tự hào trả lời: Quốc hoa của chúng tôi là hoa sen".

Theo PGS, TS Đặng Văn Đông, cũng có người lăn tăn cho rằng, chúng ta không chọn Quốc hoa là hoa sen bởi Ấn Độ đã có Quốc hoa là hoa sen. Thế nhưng nhìn lại lịch sử thì chúng ta chọn hoa sen trước Ấn Độ, từ thời triều Nguyễn đã suy tôn hoa sen là Quốc hoa. Tại chùa Một Cột cũng đã được xây dựng trên liên hoa đài, điều này chứng minh hoa sen đã được chọn Quốc hoa từ rất lâu.

Khi chúng ta chọn hoa sen là Quốc hoa thì chúng ta xây dựng theo cách hoa sen là của nhân dân, còn Ấn Độ họ chọn hoa sen theo hướng đạo Phật.

Tại Hội thảo "Bảo tồn và phát triển hoa sen Việt Nam", PGS, TS Đặng Văn Đông cũng cho biết những giải pháp để bảo tồn và phát triển sen Bách Diệp Hồ Tây.

Theo đó, sen Bách Diệp là giống sen rất quý. Tuy nhiên gần đây giống sen này đã đang dần bị thoái hóa bởi sâu bệnh, điều kiện từ nhiên, thời gian trồng quá dài. Vì vậy, để bảo tồn loài sen Bách Diệp chúng ta cần có những giải pháp như phục hồi nguồn gen quý hiếm đó, trong đó chọn lọc ra những mầm sen khỏe mạnh mang về nuôi trồng trong môi trường sạch, đảm bảo mầm sen đó được loại trừ hết mầm bệnh. Từ một cây đầu dòng, chúng ta phát triển nhân ra hàng trăm cây sen khỏe mạnh khác, hay còn gọi là biện pháp nuôi cấy mô tế bào.

"Song song với việc bảo tồn là phát triển giống sen quý này, theo tôi, quận Tây Hồ kết hợp cùng Sở Nông nghiệp Phát triển Nông thôn Hà Nội cần tạo ra các hồ sen đạt được điều kiện thuận lợi, môi trường sạch, nước sạch. Tiếp đến là cải tạo đất, bón các phân hữu cơ sau đó mới đưa các mầm sen khỏe mạnh ra để trồng. Nhưng đó mới là giải pháp tạm thời. Về giải pháp lâu dài, cần phải lai tạo giống, giữ được hương thơm của sen Bách Diệp nhưng có thể lâu tàn, có thể chịu lạnh và mọc được vào mùa đông, có khả năng chống các mầm bệnh", PGS, TS Đặng Văn Đông nói.

Bà Lê Thu Hằng – Bí thư quận ủy Tây Hồ cho biết thêm, quận Tây Hồ đã và đang triển khai thực hiện Đề án khôi phục trồng Sen Bách Diệp tại 18 hồ trên địa bàn được Thành phố phê duyệt nhằm khôi phục và bảo tồn giống sen Bách Diệp nổi tiếng - phát huy giá trị kinh tế và văn hóa Sen Tây Hồ. Song song với đó, Quận tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền để người dân hiểu về tiềm năng, lợi thế, vai trò của việc trồng Sen, qua đó góp phần thúc đẩy, phát triển kinh tế, du lịch - văn hóa làng nghề trên địa bàn quận.

Cũng tại Hội thảo, ông Trần Văn Nhãn, đến từ tỉnh Đồng Tháp chia sẻ kinh nghiệm về phát triển thương hiệu sen gắn với kinh tế du lịch bền vững.

Theo đó, tại tỉnh Đồng Tháp hiện nay có 3 vùng nguyên liệu Sen của Đồng Tháp tập trung tại các huyện Tháp Mười; Cao Lãnh; Châu Thành và có 52 loại, trong đó chủng loại giống sen hồng sen lấy gương chiếm tỉ lệ cao.

"Để phát triển sen theo quy trình canh tác bền vững, hướng tới chất lượng cao, chúng tôi đảm bảo quá trình sản xuất sen được thực hiện một cách an toàn và tuần hoàn, từ việc sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật cho đến việc xử lý tái chế phụ phẩm và chế biến. Tổ chức nhiều lớp tập huấn, hội thảo khoa học về sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nhằm tìm giải pháp phát triển vùng nguyên liệu sen với quy mô lớn và bền vững...

Hiện nay, tỉnh có 22 cơ sở, doanh nghiệp, sản xuất đa dạng các sản phẩm từ các bộ phận của cây sen. Vùng trồng sen có diện tích khoảng 152ha tại khu du lịch Đồng Sen Tháp Mười với 10 điểm du lịch sen thuộc 3 xã Mỹ Hòa, Trường Xuân và Tân Kiều.", ông Trần Văn Nhãn cho hay.

Hội thảo Bảo tồn và phát triển sen Việt Nam cũng đã nhận được rất nhiều tham luận, ý kiến của những chuyên gia về nông nghiệp, các nghệ nhân Hà Nội, Đồng Tháp, Thừa Thiên Huế… chia sẻ kinh nghiệm về phát triển cây sen, phát huy giá trị kinh tế, văn hoá, du lịch của cây sen tại các địa phương. 

Các đại biểu đều đề xuất: Việc khai thác giá trị của cây sen không chỉ là nhiệm vụ của các địa phương riêng lẻ mà cần có sự liên kết chặt chẽ giữa các tỉnh, thành phố, từ đó, tạo ra những sản phẩm kinh tế, văn hoá - du lịch hấp dẫn.