Đau lòng: Trước đổi đời nhờ con dê, giờ cả ấp hiu hắt, dân lo ôm nợ

Giá dê giảm mạnh

Thời gian gần đây, nhiều người chăn nuôi dê tại 2 tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và Đồng Nai đứng ngồi không yên vì giá dê hơi giảm xuống ở mức thấp. Do cung vượt cầu nên bà con còn bị thương lái ép giá, kén mua, nhiều hộ dê đã quá lứa mà không bán được dẫn đến phải ôm đàn, ôm nợ.

Để giải quyết tình hình, nhiều người chọn phương án vẫn nuôi dê chờ thời cơ, trong khi không ít người chuyển sang nuôi bò, gà, heo.

Nhiều người chăn nuôi dê gặp khó khăn vì giá xuống thấp

Để ghi nhận những khó khăn mà người chăn nuôi dê đang gặp phải, chúng tôi đã đến thăm một số hộ chăn nuôi ở huyện Châu Đức, thị xã Phú Mỹ, huyện Xuyên Mộc,… (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) và huyện Cẩm Mỹ, Định Quán, Xuân Lộc (Đồng Nai).

Tình hình chung tại các vùng chăn nuôi dê đều trong cảnh hiu hắt, người chăn nuôi đang chưa biết xử lý đàn dê của gia đình như thế nào. Xuất đi thì giá quá thấp còn giữ lại thì không biết tình hình sẽ diễn tiến ra sao nên nhiều người như ngồi trên đống lửa.

Đàn dê thịt 220 con của hộ bà Nguyễn Thị Lý, ngụ tại huyện Châu Đức hiện đã đến tuổi xuất bán nhưng bà gọi điện cả 3 ngày nay mà không có thương lái nào đến thu mua. 

Bà Lý cho biết, hiện giá dê rất thấp chỉ còn từ 75.000 - 85.000 đồng/kg, tính ra nếu bán được, gia đình bà sẽ bị lỗ vài chục triệu đồng, nhưng không bán thì còn lỗ nặng hơn. Vì vậy, sau khi bàn bạc thiệt hơn, gia đình bà đã quyết định xuất chuồng xong sẽ chuyển sang nuôi gia cầm để rút ngắn thời gian chăn nuôi, vốn đầu tư thấp hơn so với nuôi dê...

“Sau khi xuất được đợt dê thịt này, gia đình tôi sẽ dọn dẹp sửa sang lại chuồng trại để nuôi gia cầm, dù sao vốn ít vẫn đỡ cực hơn rất nhiều. Thực sự hơn chục năm gắn bó với nghề nuôi dê, tôi chưa thấy năm nào giá dê rớt thảm hại như bây giờ. Thương lái ngày trước mỗi lần mua mấy chục con, có khi cả trăm con, còn hiện nay chỉ mua lẻ tẻ vài ba con do sức tiêu thụ giảm. Mong tình hình dịch Covid-19 sớm ổn định trở lại, các bếp ăn hoạt động bình thường để người chăn nuôi như chúng tôi đỡ cực khổ", bà Lý nói.

Nhiều người phải ôm đàn vì thương lái không mua

Trong khi đó, gia đình anh Hoàng Tuấn Minh, hộ chăn nuôi dê tại huyện Cẩm Mỹ cũng đứng ngồi không yên vì dê mất giá mạnh. Anh Minh cho biết, trước đây, trong chuồng của gia đình anh đều có từ 300 - 380 con dê thịt và thường xuất theo đợt, giá bình quân luôn trên 100.000 đồng/kg, lúc cao điểm lên tới 140.000 -160.000 đồng/kg. Nhờ vậy mà mỗi đợt dê xuất chuồng, gia đình anh Minh thu lãi hàng trăm triệu đồng, có thời điểm thu về tiền tỷ nhờ bán dê.

“Theo tôi tính toán, để nuôi được con dê thương phẩm đạt trọng lượng 30-40kg thì mức đầu tư của người chăn nuôi khoảng 2,7 - 2,9 triệu đồng (gồm giống, thức ăn, công chăm sóc, khấu hao chuồng trại, vắc xin tiêm phòng). Tuy nhiên hiện nay dê rớt giá gần một nửa, người nuôi không có lãi, ai may mắn thì huề vốn, còn phần lớn bị lỗ. Dê đủ tuổi buộc phải xuất đi vì thịt dê có đặc điểm là nếu càng nuôi lâu thịt càng dai, khách không chuộng dẫn đến thương lái không chịu mua”, anh Minh chia sẻ.

Người nuôi dê "tiến thoái lưỡng nan"

Cũng đang trong cảnh tiến thoái lưỡng nan vì khó tìm đầu ra cho đàn dê thịt, ông Nguyễn Đình Tuyến, ngụ tại huyện Xuyên Mộc rất lo lắng vì hơn 120 con dê để tuổi vẫn chưa thể xuất bán vì không có người mua.

“Tôi chưa biết xử lý như thế nào với đàn dê này. Dê không nên để "ôm chuồng" quá lâu bởi sẽ làm ảnh hưởng tới chất lượng của thịt. Đúng là nỗi khổ của bà con vùng này, cây trái mất giá giờ đến cả thịt dê cũng bị ảnh hưởng, rất khó bán.

Nhiều năm trước, địa bàn Xuyên Mộc chúng tôi với bên Châu Đức là đầu mối cung cấp lượng thịt dê lớn cho các quán hàng trên địa bàn huyện, TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Tây. Ấy vậy mà khi dịch Covid-19 xảy ra, các nhà hàng, quán ăn, điểm tiêu thụ thịt dê đóng cửa, do vậy dù số lượng dê tới thời kỳ xuất bán nhưng không có thương lái nào tới thu mua. Điều này khiến người nuôi dê như chúng tôi khổ sở vô cùng”, ông Tuyến buồn bã nói.

Các hộ chăn nuôi dê đang lâm cảnh thua lỗ do giá thịt dê giảm mạnh, tiêu thụ chậm.

Ông Tuyến cũng cho biết, hiện tại giá dê đã giảm thấp nên ông cũng chỉ xuất bán khoảng 100 con, số còn lại tiếp tục chờ giá khởi sắc. Cũng theo ông Tuyến việc dê mất giá trước mắt do dịch Covid-19, nhưng cũng còn một nguyên nhân quan trọng khác, đó là do đàn dê đã tăng cao so với trước đây. Hồi năm ngoái, do người dân thấy giá dê thịt luôn ở mức cao nên nhiều hộ đã đổ xô bỏ heo gà chuyển sang nuôi dê. Người nuôi nhiều đã khiến dê bị xuống giá do thừa nhu cầu của thị trường.

“Hiện tại nhà tôi cũng chuyển sang nuôi bò, nuôi gà lấy trứng để thay đổi vì thấy dê không còn khả thi nữa. Nhớ lại trước đây thịt dê giúp bao nhiêu bà con đổi đời, nhưng giờ đây lại khiến nhiều người ôm nợ, lỗ nặng thật là đau lòng", ông Tuyến than thở.

Cũng theo ông Tuyến chia sẻ: "Tôi thấy nhiều vùng đã thành lập hợp tác xã chăn nuôi dê, có đầu ra cho thịt dê ổn định, đỡ biết bao nhiêu. Thiết nghĩ các địa phương nên nhân rộng những hợp tác chăn nuôi dê kiểu này để bà con đỡ cực khổ”, ông Tuyến chia sẻ thêm.

Người chăn nuôi thu hoạch cỏ làm thức ăn cho dê. 

Trong khi đó, ông Bùi Phong Hiếu, Chủ tịch Hội Nông dân xã Bình Ba (Châu Đức) cho biết, huyện Châu Đức là vùng có nhiều thảm cỏ, cây cối khá nhiều nên cũng rất thuận lợi để phát triển các trang trại nuôi dê. Tại xã Bình Ba có nhiều hộ phát triển thành trang trại nuôi dê quy mô từ 50-150 con, tập trung chủ yếu tại 2 ấp là Suối Lúp và Bình Mỹ.

Do không bán được dê nên nhiều hộ nông dân đang rất lo lắng, hoang mang, tính đến việc không nuôi dê mà chuyển sang nuôi con khác để gỡ gạc.

Thương lái thu mua ít, lẻ tẻ, không mua nhiều như trước đây

Trong khi đó, thời gian trước giá dê thịt rất cao nên nhiều người dân đã quyết đổ vốn vào chăn nuôi dê, hơn nữa khi heo bị bệnh dịch tả lợn châu Phi, nhiều người cũng nhận định người dân sẽ chuyển hướng ăn loại thịt khác nên tăng đàn dê. Nhưng vì tăng đàn ồ ạt, mạnh ai người đó nuôi nên dẫn đến cung vượt cầu, cuối cùng chính người chăn nuôi phải chịu thiệt hại.