Điện “đi trước” xây dựng nông thôn mới

Đó là một số dấu ấn nổi bật của ngành Công Thương sau 10 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới, trong đó không thể không nhắc tới vai trò của Tập đoàn Điện lực Việt Nam.

Bán điện trực tiếp cho hơn 6,2 triệu hộ dân

Hệ thống lưới điện nông thôn không ngừng được đầu tư cải tạo, nâng cấp. Ảnh: VGP

Theo ông Cao Quốc Hưng - Thứ trưởng Bộ Công Thương, ngành Công Thương triển khai 2 tiêu chí trong Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới gồm: Tiêu chí số 4 (điện nông thôn) và tiêu chí số 7 (cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn).

Trong giai đoạn này, mặc dù gặp không ít thách thức, nhưng với quyết tâm của cả ngành và chung tay đồng thuận từ phía người dân, Chương trình đã đạt được những kết quả quan trọng.

Trong đó, với lưới điện trung, hạ thế nông thôn, EVN và các đơn vị thành viên đóng vai trò chủ lực, nòng cốt, đã không ngừng cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới; đáp ứng đủ, kịp thời nhu cầu phát triển sản xuất nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, nuôi trồng thủy hải sản, sinh hoạt và đảm bảo vận hành an toàn ổn định lưới điện của dân cư khu vực nông thôn. Kết quả huy động nguồn lực giai đoạn 2016 - 2019 đạt 81.700 tỷ đồng, gấp 1,6 lần so với vốn đầu tư giai đoạn 2011 - 2015 (50.100 tỷ đồng). Đến nay, cả nước có 8.072/8.902 xã đạt tiêu chí số 4, chiếm 90,7% tổng số xã của cả nước, tăng gần 46% so với năm 2010 và tăng 8,3% so với thời điểm năm 2015.

Nhiều tỉnh, thành phố đạt tỷ lệ 100% tổng số xã trên địa bàn đạt chuẩn nông thôn mới về điện.

Cùng với việc đầu tư xây dựng, phát triển lưới điện khu vực nông thôn, Bộ Công Thương cũng chỉ đạo EVN tiếp tục đẩy mạnh công tác tiếp nhận lưới điện hạ áp nông thôn từ các tổ chức quản lý điện địa phương không đủ năng lực quản lý.

Đến cuối năm 2018, EVN đã tiếp nhận tổng số gần 6.000 xã, quản lý bán điện trực tiếp tới hơn 6,2 triệu hộ dân và tiến hành cải tạo lưới điện sau tiếp nhận với tổng chi phí khoảng 8.000 tỷ đồng. Qua đó, giúp các hộ dân nông thôn được sử dụng điện đảm bảo chất lượng, an toàn, ổn định; được mua điện theo giá quy định của Chính phủ và sử dụng các dịch vụ khách hàng do EVN cung cấp.

Ưu tiên vốn cho điện nông thôn

Ông Võ Quang Lâm - Phó Tổng giám đốc EVN cho biết: Trong 10 năm triển khai tiêu chí số 4, khó khăn lớn nhất là thiếu nguồn vốn đầu tư cải tạo và phát triển lưới điện nông thôn do đặc thù lưới điện nông thôn trải trên địa bàn rộng lớn, nhiều khu vực miền núi, vùng sâu vùng xa, có những nơi chưa có đường giao thông, nhiều hộ dân sinh sống rải rác. Bên cạnh đó, công tác giải phóng mặt bằng để xây dựng công trình lưới điện mới ngày càng khó khăn, đặc biệt là lưới truyền tải điện 110/220kV.

Trong giai đoạn tới, EVN kiến nghị Chính phủ xem xét, cân đối bố trí nguồn vốn ngân sách Nhà nước giai đoạn 2021 - 2025 để thực hiện được mục tiêu của Chương trình “Cấp điện nông thôn từ lưới điện quốc gia giai đoạn 2013 - 2020” theo Quyết định số 2081/QĐ-TTg ngày 08/11/2013 của Chính phủ và Quyết định 1740/QĐ-TTg ngày 13/12/2018.

EVN kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành làm việc với các tổ chức quốc tế tìm kiếm các nguồn vốn ưu đãi và có chính sách của Chính phủ hỗ trợ lãi suất cho EVN để thực hiện các dự án đầu tư lưới điện cho khu vực nông thôn, đáp ứng được mục tiêu của Chương trình đề ra.

Đối với UBND các tỉnh, cần ưu tiên bố trí vốn ngân sách hàng năm của tỉnh để thực hiện đầu tư cấp điện cho các hộ dân chưa có điện, khi ngân sách trung ương chưa bố trí vốn, do các dự án cấp điện theo Chương trình này mang tính công ích, thực hiện mục tiêu an sinh  -xã hội nên không thể vay vốn thương mại để đầu tư.

Đề nghị UBND các tỉnh chỉ đạo Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới của tỉnh có kế hoạch và thống nhất danh mục các xã xây dựng nông thôn mới đồng bộ các nguồn lực để thực hiện tập trung 19 tiêu chí, sử dụng kết hợp các nguồn vốn có hiệu quả trong bối cảnh các nguồn vốn đều đang gặp rất nhiều khó khăn. Đồng thời, vận động các hộ dân tự nguyện tham gia giải phóng mặt bằng để có thêm vốn đầu tư xây dựng mới lưới điện, đáp ứng nhu cầu sử dụng điện của các xã.

Ông Nguyễn Thành Nam - Thứ trưởng Bộ NNPTNT, Thường trực Ban Chỉ đạo Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới khẳng định tiêu chí số 4 có ý nghĩa rất quan trọng trong việc thúc đẩy các tiêu chí khác trong xây dựng nông thôn mới. Ban Chỉ đạo sẽ hỗ trợ tối đa để Bộ Công Thương, EVN hoàn thành được mục tiêu giai đoạn tiếp theo.