Điệp viên Liên Xô nào “trộm” bí mật bom nguyên tử của Mỹ?

Trong Chiến tranh thế giới 2, Mỹ thực hiện Dự án Manhattan nhằm chế tạo bom nguyên tử với sức hủy diệt khủng khiếp. Vũ khí này được Mỹ sử dụng lần đầu tiên vào tháng 8/1945 khi lần lượt ném 2 quả bom hạt nhân xuống 2 thành phố của Nhật Bản.

Thế nhưng, 4 điệp viên làm việc cho Mỹ đánh cắp bí mật về vũ khí hạt nhân trong khoảng thời gian từ năm 1940 - 1948 và gửi cho Liên Xô.

Nhờ những thông tin tuyệt mật trên, các nhà khoa học Liên Xô nhanh chóng nghiên cứu và chế tạo thành công bom nguyên tử. Danh tính của 3 trong số 4 gián điệp làm việc cho Liên Xô được xác định từ lâu.

Ba điệp viên "trộm" bí mật bom nguyên tử của Mỹ cho Liên Xô được xác định danh tính gồm: Klaus Fuchs, Theodore Hall và David Greenglass. Trong đó, Klaus Fuchs là nhà vật lý người Đức tham gia Dự án Manhattan và là nhà khoa học tại cơ sở hạt nhân của Anh vào năm 1949.

Năm 1950, Klaus Fuchs bị kết án vì tội làm gián điệp và phải ngồi tù 9 năm. Sau khi mãn hạn tù, ông chuyển đến Đông Đức và tiếp tục sự nghiệp nghiên cứu khoa học.

Nhà khoa học Theodore Hall làm việc cho phòng thí nghiệm quốc gia Los Alamos, New Mexico, Mỹ nên biết được nhiều thông tin mật về dự án Manhattan. David Greenglass (trong ảnh) cũng làm việc cho dự án Manhattan nên tiết lộ nhiều tin tức quan trọng về chương trình chế tạo bom nguyên tử cho Liên Xô.

Danh tính điệp viên thứ 4 cung cấp cho Liên Xô thông tin mật về dự án bom nguyên tử của Mỹ được giữ kín trong suốt nhiều thập kỷ. Thời gian gần đây, hai nhà sử học Mỹ John Earl Haynes và Harvey Klehr tìm ra danh tính người điệp viên này sau khi nghiên cứu nhiều tài liệu được giải mật của CIA.

Theo đó, điệp viên thứ 4 làm việc cho Liên Xô chính là Oscar Seborer. Người này từng làm việc tại Phòng thí nghiệm quốc gia Los Alamos vào năm 1944 và được giao nhiệm vụ quan trọng trong dự án Manhattan suốt 2 năm.

Sau khi Thế chiến 2 kết thúc, Seborer làm kỹ sư điện cho Hải quân Mỹ. Trong thời gian làm việc, sĩ quan cấp trên của Seborer liên tục báo cáo rằng ông có vấn đề về an ninh, bảo mật nhưng không cho rằng ông là gián điệp.

Ông Seborer bí mật rời khỏi Mỹ cùng với anh trai, chị dâu và mẹ vợ của anh trai vào năm 1952. Về sau, ông định cư ở Moscow và qua đời tại Nga năm 2015.