đỗ tiến sĩ

Ở đất Nghệ An có một dòng họ đặc biệt, cả ba cha con ông cháu nối tiếp nhau đỗ Tiến sĩ. Bốn đời có 5 lần được Vua cử đi sứ nhà Thanh (Trung Quốc). Ngưỡng mộ tài trí của dòng họ này, Hoàng đế nhà Thanh còn ban tặng hoành phi. Đó là dòng họ Nguyễn Trọng, ở làng Trung Cần, huyện Nam Đàn (Nghệ An).

Tiến sĩ Ngô Tiêm (1749-1818), còn gọi là cụ Nghè Đằng, tên tự là Nhật Thăng, sinh ngày mùng 5 tháng 2 năm Kỷ Tỵ niên hiệu Cảnh Hưng 10 (1749), người xã Cát Đằng huyện Vọng Doanh xưa, nay là xã Yên Tiến, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định.

Thán phục tài đức hiếu học của người dân ở ngôi làng này, vua Tự Đức ban chiếu khen "Nhất gia bán thiên hạ", nghĩa là một làng, dòng họ bằng nửa thiên hạ.

Trong lịch sử khoa bảng Việt Nam có nhiều sự việc ly kỳ được ghi lại. Chẳng hạn trong sách “Công dư tiệp ký” của tiến sĩ Vũ Phương Đề có chép về trường hợp khoa thi năm 1670, dù bài thi trong kỳ thi Hội chưa được chấm nhưng có người đã nói chính xác người đỗ đầu lần đó là Trần Thế Vinh.

Là nữ danh sĩ ở triều Lê, nối nghiệp người anh mở trường dạy học tại kinh thành, học trò thành đạt đến mấy chục người, đó chính là bà Đoàn Thị Điểm.

8 năm dạy học, trạng nguyên Ngô Miễn Thiệu đào tạo được nhiều nhân tài cho đất nước, sau này đỗ cao trong các kỳ thi. Trong đó, ba người đỗ tiến sĩ.