Đòn trừng phạt mới của LHQ có thể "trói tay" Kim Jong-un không?

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un quan sát ICBM sau khi khai hỏa ngày 4/7. Ảnh: KCNA.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngày 5/8 ra quyết định áp đặt lệnh trừng phạt mới với Triều Tiên. Nghị quyết do Mỹ soạn thảo cấm Triều Tiên xuất khẩu than, sắt, quặng sắt, chì, quặng chì và hải sản. Nó cũng cấm các nước tăng số lao động Triều Tiên đang làm việc ở nước ngoài, cấm các liên doanh mới với Triều Tiên và những hoạt động đầu tư mới trong các liên doanh hiện nay. Biện pháp trừng phạt có thể khiến Triều Tiên thiệt hại một tỷ USD doanh thu xuất khẩu hàng năm.

Liên Hợp Quốc muốn đánh vào nguồn tiền của Triều Tiên, từ đó ngăn cản nước này theo đuổi tham vọng hạt nhân. Tuy nhiên, giới phân tích hoài nghi liệu các biện pháp trừng phạt mới có phát huy hiệu quả trước Bình Nhưỡng hay không, theo South China Morning Post.

Trong một cuộc họp ở thủ đô Manila, Philippines, vào hôm qua sau khi Liên Hợp Quốc ra thông báo về lệnh trừng phạt, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã khuyên người đồng cấp Triều Tiên Ri Yong-ho rằng Bình Nhưỡng nên bình tĩnh.

"Trung Quốc kêu gọi Triều Tiên bình tĩnh đối mặt với nghị quyết mới của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và không làm bất cứ điều gì vi phạm nó trong bối cảnh cộng đồng quốc tế đang phản đối gay gắt việc Triều Tiên phóng tên lửa hay chuẩn bị thử hạt nhân", ông Vương tuyên bố. "Tình hình trên bán đảo Triều Tiên hiện khá nghiêm trọng, gần chạm ngưỡng khủng hoảng nhưng cùng lúc, đó có thể là bước ngoặt để các nước quan tâm quyết định nối lại đối thoại".

Không hiệu quả

Thomas Byrne, chủ tịch tổ chức Xã hội Triều Tiên, trụ sở ở New York, Mỹ, nhận định các biện pháp trừng phạt mới của Liên Hợp Quốc "rất có ý nghĩa".

"Triều Tiên giờ đây sẽ thiếu nguồn lực chế tạo bom nguyên tử và tên lửa đạn đạo xuyên lục địa. Vì thế, những biện pháp trừng phạt này là mối đe dọa lớn đối với họ", ông nói.

Sun Xingjie, chuyên gia về Triều Tiên tại Đại học Cát Lâm, Trung Quốc, lại đánh giá các biện pháp trừng phạt mới sẽ ảnh hưởng lâu dài tới nền kinh tế Triều Tiên, song ông không tin nó đủ sức khiến Bình Nhưỡng từ bỏ chương trình hạt nhân.

"Nền kinh tế Triều Tiên tương đối khép kín. Các vòng trừng phạt trước đây về mặt nào đó đều chưa có tiền lệ... nhưng chương trình vũ khí Triều Tiên vẫn tiếp tục đạt được những bước tiến chưa từng thấy", ông Sun nhận xét. "Hạt nhân hóa được coi là phương cách duy nhất giúp lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un bảo vệ sự ổn định của nước này".

Ông Kim Jong-un kiểm tra hệ thống tên lửa đạn đạo của Triều Tiên. Ảnh: Reuters.

Theo ông Mark Almond, chuyên gia đến từ Viện Nghiên cứu Khủng hoảng, trụ sở ở Anh, các biện pháp trừng phạt mới sẽ mang đến những tác động thực sự nhưng chưa thể khiến Triều Tiên nghĩ đến việc dừng chương trình hạt nhân.

"Triều Tiên thường xuyên phản đối Liên Hợp Quốc. Nếu bây giờ thoái lui, họ chắc chắn lâm vào tình thế khó xử", Almond nhận định.

Ông cũng lưu ý rằng Triều Tiên có thể sẽ tiếp tục thử tên lửa nhiều hơn nữa nhằm "chống đối lại tất cả các thành viên Hội đồng Bảo an". Nhưng nếu khôn ngoan, lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un nên kiềm chế khiêu khích, gây hấn trong một khoảng thời gian.

Zhang Liangui, nhà quan sát về Triều Tiên tại Trường Đảng Trung ương Trung Quốc, đồng tình rằng các biện pháp mới không gây áp lực đủ mạnh để Bình Nhưỡng thay đổi chiến lược.

Theo ông, Triều Tiên chỉ có khả năng quay lại bàn đàm phán nếu bị trừng phạt toàn diện trên tất cả các mặt nhưng Bắc Kinh và Moscow chắc chắn sẽ không dồn Bình Nhưỡng vào chân tường.

"Nếu Mỹ nhận thấy các biện pháp trừng phạt của Hội đồng Bảo an không hiệu quả, họ có thể đơn phương áp đặt trừng phạt lên các quốc gia, công ty, cá nhân có làm ăn, trao đổi thương mại với Triều Tiên", Zhang nói "Nếu vẫn vô ích, Mỹ có thể phải dùng đến sức mạnh quân sự".

Trong một cuộc phỏng vấn với kênh MSNBC phát sóng hôm 5/8, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ H.R. McMaster cho hay Tổng thống Mỹ Donald Trump chưa loại bỏ phương án phát động "chiến tranh phòng ngừa" nhằm chặn đứng những mối đe dọa từ Bình Nhưỡng.

"Nếu họ sở hữu vũ khí hạt nhân có thể đe dọa Mỹ, đối với tổng thống, điều đó là không thể chấp nhận được", ông McMaster nhấn mạnh. "Bởi vậy, chúng tôi phải tính đến mọi phương án và hành động quân sự là một lựa chọn".

Gregory Elich, thành viên Hội đồng Cố vấn thuộc Viện Chính sách Triều Tiên, tin những biện pháp trừng phạt mới cũng không thể khiến Triều Tiên quay lại đối thoại.

"Nếu xét về khía cạnh thuyết phục Triều Tiên đối thoại, chúng còn khiến mục tiêu này khó thành hiện thực hơn trước", ông nhận xét, đồng thời thêm rằng khả năng xảy ra xung đột và leo thang căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên sẽ chỉ gia tăng vì những biện pháp trừng phạt mới.