Giây phút tháo ngòi thuốc nổ thứ hai ở tiệm Hoàng Tín

Đại tá Nguyễn Văn Quyền (Trưởng phòng Kỹ thuật hình sự, Công an Hà Nội) cho biết, gói thuốc nổ mà Tạ Văn Thanh mang vào cửa hàng vàng Hoàng Tín, sau đó bị nhân viên ở đây ném ra ngoài đã được Thanh kích nổ bằng điều khiển từ xa trên đường tháo chạy.

Rất đông người tại hiện trường vào thời điểm cảnh sát tháo ngòi quả nổ thứ hai. Ảnh: ANTĐ

Khối thuốc thứ hai chưa kịp phát nổ nằm ở lòng đường Nguyễn Thái Học. “So với khối thuốc nổ đã gây thương vong cho 14 người, quả nổ thứ 2 nguy hiểm và được chế tạo tinh vi hơn”, ông Quyền nói.

Người dũng cảm tháo ngòi quả nổ có sức công phá gấp nhiều lần quả “mìn” mà Thanh kích hoạt là một cảnh sát phòng cháy chữa cháy. Anh kể, cuối giờ sáng 21.6, đơn vị nhận lệnh điều động từ Sở Cảnh sát phòng cháy chứa cháy Hà Nội, xuất 2 xe cứu chữa vụ nổ gas ở 124 Nguyễn Thái Học.

Khi xe đến ngã ba đường Giảng Võ - Nguyễn Thái Học thì đường kẹt cứng, hàng trăm người dân hiếu kỳ từ nhiều nơi đổ về xem. “Tôi cùng một số đồng đội nhảy xuống xe, chạy bộ đến hiện trường nắm tình hình thì biết không phải nổ gas”, anh nhớ lại.

Những người bị thương đã được đưa đi cấp cứu, xung quanh vương vãi nhiều mảnh vỡ. Vỉa hè - nơi quả “mìn” đầu tiên phát nổ bị xé toác, khoét sâu xuống lòng gần 30cm. Nhân viên bảo vệ chỉ ra ngoài đường Nguyễn Thái Học, cách quả “mìn” phát nổ hơn một mét hoảng hốt: “Còn một quả “mìn” chưa nổ ở đằng kia”.

Bất chấp nỗ lực ngăn cản của số ít cán bộ công an có mặt ở hiện trường những phút đầu, cả trăm người dân hiếu kỳ từ đâu đổ xuống lòng đường, đoạn trước cửa hàng vàng Hoàng Tín. “Dù nhiều người trong họ biết có kẻ vừa đặt mìn cướp hiệu vàng, nhưng dường như không ai sợ sệt, cứ vây quanh chúng tôi”, cảnh sát chữa cháy kể.

Anh cho biết, gói thuốc nổ thứ 2 được buộc chặt bằng nilon, lớp ngoài bọc giấy, to bằng 2 bát tô úp ngược vào nhau, trọng lượng trên 2 kg. “Khối thuốc nổ lộ ra 4 sợi dây điện, 2 sợi đã tuốt vỏ. Một sợi gắn cố định vào cực âm của viên pin con thỏ, đầu dây kia rời ra cực dương viên pin chừng 1cm”, anh nhớ lại.

Hiện trường lúc đó rất đông người. Nếu ai đó hét lên có mìn chắc sẽ làm nhân dân sợ hãi, dẫm đạp lên nhau mà chạy. Một mặt kêu gọi người dân tránh xa khu vực nguy hiểm, anh yêu cầu 2 xe chữa cháy xếp dọc giữa đường Nguyễn Thái Học, mục đích tạo lớp “áo giáp” ngăn cách người dân và quả nổ, phòng trường hợp xấu nhất xảy ra.

“Hai kíp nổ được gắn chặt vào bên trong khối thuốc không thể giật ra, trong khi tôi chưa rõ cơ cấu điều khiển, kích nổ quả “mìn” lớn này”, anh cho biết. Sợ mìn nổ, không chỉ anh em cảnh sát có mặt ở tại vòng trong, mà nhiều người dân vây xung quanh chắc khó tránh khỏi thương tích, anh hô hào đồng đội di tản người dân ra xa khu vực các xe chữa cháy, rồi quyết định… “tháo ngòi”. Cơ hội lúc này là 50/50. Nếu cứ để thời gian trôi tự do, không may mìn được kích nổ thì tai họa sẽ khôn lường.

Sau ít phút quan sát cách thức chế tạo, đấu nối dây, kíp nổ, lắp đặt khối mìn, anh bình tĩnh tách rời phần dây điện khỏi cực dương viên pin, nhẹ nhàng gỡ bỏ cục pin nhỏ được gắn cố định.

“Chỉ 2 thao tác ấy thôi mà khi quyết định làm cũng khiến tôi vã mồ hôi”, anh nhớ lại. Dù được học các kỹ năng xử lý mìn, lựu đạn, nhưng đây là lần đầu tiên anh “va” với thực tế. Hiện trường không phải bãi đất trống như lúc học, mà có cả trăm người xung quanh.

Khi đã vô hiệu quả nổ, anh loạng choạng đứng dậy do quá căng thẳng. Lấy một miếng nhựa che lên trên khối thuốc, anh bàn giao lại giao cho lực lượng công an cơ sở phong tỏa.

Khối thuốc nổ được vô hiệu hóa nằm ở lòng đường Nguyễn Thái Học. Ảnh: ANTĐ

Theo lời khai ban đầu của Thanh tại cơ quan công an, 2 quả nổ đều do anh ta trực tiếp chế tạo, qua sự hướng dẫn của bạn bè làm nghề khai thác đá ở Lạng Sơn. Tuy vậy, nghiên cứu về cơ chế, kích hoạt quả nổ của các chuyên gia kỹ thuật hình sự cho thấy, trong 2 quả nổ Thanh mang theo, một quả kích nổ bằng điều khiển từ xa, quả kia bằng điện thoại di động.

Qua tìm hiểu, tại các mỏ đá hiện nay, thợ khai thác vẫn nổ mìn theo cách phổ thông (dòng dây điện dài rồi kích nổ), mà chưa kích nổ tự động giống như cách làm của Thanh.

Một cán bộ công an cho biết, sau khi mở rộng địa giới hành chính, ngoại thành Hà Nội có một số mỏ khai thác đá, có dùng mìn phá dỡ. Việc quản lý thuốc nổ công nghiệp dù được pháp luật quy định chặt chẽ, song nhiều nơi chỉ chấp hành trên giấy tờ.

Vị này dẫn chứng: Giả định, để phá một khối đá lớn, doanh nghiệp phá dỡ dùng 10kg thuốc nổ. Nhưng với những thợ phá đá lành nghề, họ có thủ thuật khoan, nhét…, phá dỡ lượng đá đó chỉ với 8kg thuốc. 2kg còn lại bằng cách nào đó được những người này tuồn ra ngoài bán kiếm lời. Đây chính là lý do thuốc nổ đang được mua bán dễ dàng trên thị trường.

Ông cảnh báo, không chỉ thuốc nổ, nếu việc quản lý hóa chất cũng lỏng lẻo như ở Hà Nội hiện nay, kẻ xấu, hiểu biết về hóa học có thể dễ dàng nhào trộn hóa chất để chế tạo các quả nổ.

Đại tá Đào Thanh Hải (Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an Hà Nội) đánh giá: "Công tác quản lý vật liệu nổ, đặc biệt là thuốc nổ công nghiệp còn lỏng lẻo, dù chúng tôi đã kiến nghị các cơ quan liên quan nhiều lần” .