Hà Tĩnh: Dân khóc vì trồng lúa Thiên Ưu nhưng lép hạt hàng loạt

Người dân xót xa vì lúa bị lép hạt phải gặt non làm rơm.  Ảnh: Quỳnh Nga

“Kỳ lạ” lúa chết chỉ xảy ra ở dòng lúa Thiên Ưu.

Nhận được phản ánh của người dân ở vụ Đông Xuân năm nay, lúa trong giai đoạn cuối để chuẩn bị vào vụ thu hoạch đột nhiên bị khô phần bông trở lên, có hạt song bên trong bị lép. Ghi nhận của PV Dân Việt ở huyện Cẩm Xuyên cho thấy, diện tích lúa bị khô nằm ở một số xã như: xã Cẩm Quan, Cẩm Thành; xã Cẩm Mỹ...

Clip: Dân khóc vì trồng lúa Thiên Ưu nhưng lép hạt hàng loạt ở Hà Tĩnh

Bằng mắt thường có thể quan sát được ở các cánh đồng này lúa thay vì màu vàng mơ thì đã chuyển sang màu vàng đậm, nếu quan sát kĩ sẽ thấy nhiều cây lúa bị khô ở phần bông trở lên, lấy hạt thóc bóc ra bên trong không có hạt.

Trao đổi với chúng tôi, chị Dương Thị Thức (thôn 3, xã Cẩm Mỹ, huyện Cẩm Xuyên) cho biết: “Giống lúa Thiên Ưu chúng tôi đã sử dụng khoảng được 3 năm, vụ mùa năm nào cũng đạt năng suất cao, trung bình mỗi năm đạt khoảng 2,5 – 3 tạ/ sào. Vụ Đông Xuân năm nay được cấp ưu tiên giống Thiên Ưu 8, gia đình tôi sử dụng 1 sào để cấy giống lúa này, nhưng đến trước thời kỳ lúa chín khoảng 20 ngày thì đột nhiên cây lúa bị khô, bóc hạt lúa ra bên trong bị lép”.

Hiện tượng lúa bị khô phần bông, không có hạt không chỉ xảy ra ở huyện Cẩm Xuyên mà tại các huyện như huyện Thạch Hà, Can Lộc... cũng xảy ra tình trạng tương tự, nhiều diện tích lúa đang vào giai đoạn cận kề thu hoạch đều bị “chết trắng”.

Bà Lê Thị Lương (trú tại xã Mỹ Lộc, huyện Can Lộc) cho biết: “Chúng tôi mua giống lúa Thiên Ưu với giá 23.000 đồng/kg. Trước nay thỉnh thoảng cũng trồng giống này nhưng không có bệnh, mang lại năng suất cao, không hiểu sao năm nay lại bị bệnh nặng như vậy”. 

Được biết, dòng lúa Thiên Ưu đã được một số địa phương ở tỉnh Hà Tĩnh đưa vào ứng dụng trồng khoảng 3 năm trở lại nay. Giống lúa Thiên Ưu ngoài việc đem lại năng suất cao thì gạo của giống này thơm, dẻo nên được người dân Hà Tĩnh ưa dùng.Trao đổi với PV Dân Việt, ông Trần Quang Trung - Chủ tịch UBND xã Cẩm Quan (Cẩm Xuyên) cho biết: “Cẩm Quan là một trong những địa phương có diện tích trồng lúa lớn của huyện Cẩm Xuyên. Giống lúa Thiên Ưu được xã Cẩm Quan đưa vào sử dụng đã 3 năm, ở các vụ mùa trước giống lúa này phát triển rất tốt, trung bình đạt  năng suất đạt 2,5 tạ/sào. Vụ Đông Xuân Năm nay xã Cẩm Quan có 505ha trồng lúa, trong đó 70% diện tích đất sử dụng giống lúa Thiên Ưu, ở 70% diện tích này về cơ bản mất trắng”.

Những bông lúa bị lép bất thường khiến người dân hết sức lo lắng.

“Bất lực” gặt lúa non về làm rơm

Theo quan sát của chúng tôi, ở các cánh đồng như huyện Thạch Hà, huyện Can Lộc....một số hộ dân đã gặt sớm những sào lúa bị nhiễm bệnh.Buồn bã gặt lúa non, chị Nguyễn Thị Vân (trú tại xã Mỹ Lộc, huyện Can Lộc) chia sẻ: “Gia đình tôi trồng 8 sào giống lúa Thiên Ưu, phun thuốc phòng ngừa đều đặn nhưng không hiểu sao trời càng nắng thì lúa càng khô. Lỗ vốn trầm trọng, tôi đành gặt sớm về lấy rơm cho bò ăn”.

Chị Lê Thị Thi (tổ dân phố 2, thị trấn Thạch Hà) lắc đầu ngao ngán: “Nhìn lúa mà nóng hết cả ruột gan, lúa năm nay không có hạt. Chưa đến mùa thu hoạch nhưng gia đình tôi cũng phải ra gặt trước xem vớt vát được hạt nào hay hạt nấy, gặt 3 sào lúa Thiên Ưu mà chỉ được 1 tạ lúa“.

Chị Nguyễn Thị Lộc ( tổ dân phố hai, thị trấn Thạch Hà) ánh mắt thất thần: “Nhà tôi làm một mẫu lúa, trong đó vụ Đông Xuân năm nay làm tới 6 sào lúa Thiên Ưu và 3 sào lúa Khang Dân. Lúa Khang Dân năm nay được mùa, lúa Thiên Ưu xem như mất trắng. 6 sào lúa Thiên Ưu giờ không biết tính sao, nếu gặt bằng tay như mấy năm về trước thì gia đình không đủ nhân lực mà gặt máy không biết lấy tiền đâu để trả tiền thuê máy”.

Ông Lê Ngọc Hà – Trưởng phòng NNPTNT huyện Cẩm Xuyên cho biết: “Giống lúa Thiên Ưu được huyện Cẩm Xuyên triển khai trồng trên diện rộng. Vụ Đông Xuân năm nay, Cẩm Xuyên là một trong những địa phương được hỗ trợ 50 tấn lúa giống Thiên Ưu 8 từ nguồn dự trữ quốc gia và đã tiến hành đưa về từng địa phương để sử dụng vào vụ mùa Đông Xuân. Ở các vụ trước Thiên Ưu thường mang lại năng suất cao. Vụ mùa năm nay loại giống này đột ngột bị khô từ phần bông trở lên, hạt bị lép. Ngay sau khi nhận được phản ánh của bà con, phía chính quyền huyện cũng đã mời cơ quan chức năng về để thẩm định, tìm ra nguyên nhân”.

Ông Hà còn cho biết thêm, lâu nay địa phương vẫn sử dụng giống Thiên Ưu là loại giống chủ lực của địa phương. Nguyên nhân lúa chết thì cơ bản đã xác định được, tuy nhiên ở các loại giống khác như X, Khang Dân; TH 3 – 3... bà con vẫn sử dụng nhưng lại không bị nặng như giống lúa Thiên Ưu, chúng tôi hi vọng cơ quan chức năng sớm xác định nguyên nhân nếu là do giống hay chỉ là do phần giống được hỗ trợ từ chương trình dự trữ quốc gia về phòng chống thiên tai thì cũng có câu trả lời xác đáng cho người dân. Nếu không xác định nguyên nhân xảy ra hiện tượng này thì rất khó để bà con sử dựng giống lúa này ở các vụ mùa sau, vô tình chúng ta đã mất đi một loại giống lúa tốt, hạt gạo dẻo và năng suất cao” – ông Hà lo lắng.

Hiện tượng lúa bị khô phần bông, không có hạt không chỉ xảy ra ở huyện Cẩm Xuyên mà tại các huyện như huyện Thạch Hà, huyện Can Lộc... cũng xảy ra tình trạng tương tự, nhiều diện tích lúa đang vào giai đoạn cận kề thu hoạch đều bị “chết trắng”.

Dân Việt sẽ tiếp tục thông tin về sự việc này.