Hai tuần chiến sự ở Ukraine: Nga đã thấm thía những bài học nào từ Afghanistan?

Thế giới đã thay đổi rất nhiều về nhiều phương diện trong hai tuần qua bởi chiến sự ở Ukraine giữa Nga và Ukraine. Trên thực địa, giao tranh vũ trang diễn ra trực tiếp giữa quân đội Nga và quân đội chính phủ Ukraine. Đồng thời với chiến sự này và ở bên ngoài Ukraine còn có cuộc đối đầu quyết liệt và đối địch không khoan nhượng giữa Mỹ, NATO, EU và các đồng minh khác với Nga. 

Phe này không những chỉ gây khó cho Nga bằng cách áp dụng những biện pháp chính sách trừng phạt Nga và hậu thuẫn Ukraine về chính trị mà còn viện trợ tài chính và cung ứng vũ khí trực tiếp cũng như gián tiếp cho Ukraine để giao tranh vũ trang với Nga. Như thế trong thực chất đâu có khác gì phe này chiến tranh với Nga thông qua Ukraine.

Đánh giá của bên ngoài về 2 tuần chiến sự vừa qua ở Ukraine rất khác nhau bởi thiếu thông tin chuẩn xác và bởi vẫn chỉ có thể mò đoán về mưu tính chiến lược cũng như sách lược của Nga.

Đa số các nhận xét đều thiên về cho rằng Nga chủ định "đánh nhanh, thắng nhanh" ở Ukraine nên đã thất bại hoặc nếu Nga thật sự chủ định như thế thì đã thất bại. Nhưng phía Nga ngay từ đầu có chủ trương như vậy hay không thì chỉ có Nga mới biết chắc chắn. 

Truyền thông ở các nước phương Tây đưa tin nhiều theo hướng Nga bị bất ngờ bởi kháng cự của quân đội Ukraine, chuẩn bị quân sự không chu toàn, quân đội thiếu thực tiễn và kỹ năng tác chiến, tinh thần chiến đấu của binh lính tồi tệ, hậu cần không đảm bảo ..... và tiên liệu rằng Nga sẽ sa lầy về chính trị, quân sự, an ninh và tâm lý ở Ukraine, sẽ sụp đổ về kinh tế và tài chính bởi các biện pháp trừng phạt của Phương Tây, sẽ rối ren và bất ổn nội bộ nên rồi sẽ phải nhanh chóng tìm lối thoát trong danh dự ra khỏi Ukraine. Phe này cho rằng, cả sau hai tuần chiến sự, Nga chưa đạt được mục tiêu nào đề ra cho chiến dịch quân sự đặc biệt này.

Điều có thể thấy được rất rõ ràng là bước tiến quân của Nga ở Ucraine không nhanh mà chậm nhưng chắc chắn và phía Nga chưa thấy biểu lộ dấu hiệu sẽ ngừng chiến sự khi chưa đạt được mục đích. Ngoài việc duy trì đối thoại và tiếp xúc ngoại giao với các nước Phương Tây cũng như chấp nhận tất cả những ai muốn thực thi hoạt động ngoại giao trung gian hoà giải và đồng ý đàm phán ở cấp thấp với Ukraine, Nga chưa xuống thang trong mọi yêu cầu đòi hỏi đã đặt ra cho Ukraine, Mỹ và NATO. 

Sau hai tuần chiến sự ở Ukraine, thiên hạ có thể thấy hoặc Nga ngay từ đầu không theo đuổi chủ ý "đánh nhanh, thắng nhanh" hoặc nếu có thì giờ đã chuyển sang xác định tâm thế chiến sự lâu dài ở Ukraine, tập trung phi quân sự hoá Ukraine và buộc chính phủ Ukraine phải nhượng bộ.

Bất kể chủ ý hay bị diễn biến chiến sự xô đẩy, Nga hiện tại trong tình thế đã đi quá xa về quân sự ở Ukraine nên không thể lùi trước khi đạt được mục đích cuối cùng. 

Đồng thời, Mỹ cùng với NATO, EU và các đồng minh khác cũng trong tình trạng đã đâm lao phải theo lao về đối địch Nga và trợ giúp Ukraine. 

Dù đã dự liệu từ trước hay bị bất ngờ thì Nga vẫn bị tổn hại nặng nề chưa từng thấy bởi các biện pháp trừng phạt của Phương Tây. Thực tế này ảnh hưởng rất mạnh mẽ tới thế và lực của Nga trong chiến sự hiện tại ở Ukraine với Ukraine. 

Nga và Phương Tây hiện chẳng khác gì hai con dê cùng muốn qua cầu trước. Phương Tây sẽ còn gia tăng mức độ và mở rộng phạm vi áp dụng những biện pháp chính sách trừng phạt Nga nhưng hạn chế ngày càng bộc lộ phản tác dụng sẽ ngày càng thêm nhiều. Nga sẽ còn dấn tới với chiến sự ở Ukraine, nhưng chiến sự càng dai dẳng thì Nga càng thêm khó khăn và khó xử về đối ngoại cũng như đối nội, về quân sự cũng như kinh tế. 

Thiên hạ không thể không đặt câu hỏi Phương Tây chủ ý cứu Ukraine bằng mọi giá hay dùng Ukraine để đối địch Nga bằng mọi giá. Người ta cũng không thể không đặt ra câu hỏi Nga đã thấm thía những bài học nào từ Afghanistan và từ cuộc chiến tranh của Mỹ và NATO ở Afghanistan và Iraq.

Sau hai tuần chiến sự ở Ukraine, triển vọng an ninh của châu Âu trước mắt không phụ thuộc vào mối quan hệ giữa Nga với Mỹ, NATO và EU mà phụ thuộc vào kết cục cuộc chiến ở Ukraine. Chính phủ Ukraine bây giờ phải tự quyết định lựa chọn giữa dựa vào Phương Tây để cứu Ukraine và chủ động đi vào hoà giải với Nga.