Israel sa thải 2 sĩ quan vì "không kích nhầm" sát hại 7 nhân viên cứu trợ nước ngoài

Cuộc điều tra của quân đội Israel cho thấy lực lượng Israel đã nhầm tưởng rằng họ đang tấn công các tay súng Hamas khi máy bay không người lái tấn công ba phương tiện của nhóm viện trợ World Central Kitchen (WCK) vào đêm 1/4 và các quy trình tiêu chuẩn đã không được tuân thủ.

Trong tuyên bố đưa ra hôm thứ Sáu 5/4, quân đội Israel cho biết: "Cuộc tấn công vào các phương tiện viện trợ là một sai lầm nghiêm trọng xuất phát từ sự thất bại nghiêm trọng do nhận dạng nhầm, sai sót trong việc ra quyết định và một cuộc tấn công trái với Quy trình vận hành tiêu chuẩn".

Vụ sát hại bảy nhân viên cứu trợ, bao gồm các công dân Anh, Úc và Ba Lan, một công dân Canada gốc Mỹ và một đồng nghiệp người Palestine, đã gây ra sự phẫn nộ trên toàn cầu trong tuần này.

Trong cuộc gọi với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm 4/4, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đe dọa sẽ thay đổi chính sách của Mỹ đối với Israel trừ khi điều đó làm giảm bớt thiệt hại cho dân thường ở Gaza, vốn phụ thuộc vào viện trợ ngay cả trước chiến tranh. Nạn đói lan rộng kể từ khi giao tranh bắt đầu sáu tháng trước.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken cho biết Washington đang xem xét cẩn thận cuộc điều tra của Israel và sẽ xem xét rất kỹ những bước đi mà Israel đang thực hiện.

"Điều rất quan trọng là Israel phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về vụ việc này. Điều quan trọng nữa là nước này dường như đang thực hiện các bước để buộc những người chịu trách nhiệm phải chịu trách nhiệm. Điều quan trọng hơn nữa là các bước đang được thực hiện trong tương lai để đảm bảo rằng những điều như thế này không bao giờ có thể xảy ra một lần nữa" - ông Blinken nói với các phóng viên ở Brussels hôm 5/4.

Sau khi công bố kết quả, World Central Kitchen đã yêu cầu một ủy ban độc lập điều tra vụ việc. Tuyên bố của WCK cho biết: "Nếu không có sự thay đổi mang tính hệ thống, sẽ có thêm nhiều thất bại quân sự, nhiều lời xin lỗi hơn và nhiều gia đình đau buồn hơn".

Quân đội Israel (IDF) đã thừa nhận rằng 7 nhân viên của WCK đã thiệt mạng trong một cuộc không kích nhưng cuộc điều tra nhanh chóng bất thường đã nhấn mạnh tác động của vụ việc đối với dư luận thế giới.

Jose Andres, người sáng lập World Central Kitchen, cho biết trong tuần này, 7 công nhân đã trở thành mục tiêu "có hệ thống" khi họ cố gắng tìm nơi trú ẩn khi xe của họ liên tiếp bị đâm.

Quân đội cho biết đã cách chức một tham mưu trưởng lữ đoàn cấp đại tá và một sĩ quan yểm trợ hỏa lực lữ đoàn cấp thiếu tá, đồng thời chính thức khiển trách các sĩ quan cấp cao trong đó có tướng đứng đầu Bộ Tư lệnh miền Nam.

Quân đội cho biết vụ việc cũng đã được bàn giao cho tổng chưởng lý quân sự để xem xét điều tra hình sự.

Chiếc túi bị nhầm là súng

Đoàn xe bị tấn công là đoàn thứ hai trong số 4 đoàn đã được lên kế hoạch nhằm vận chuyển khoảng 200 tấn thực phẩm được đưa đến Gaza bằng đường biển vào tháng trước dưới sự quản lý của WCK.

Quân đội cho biết, khi đoàn xe viện trợ đang đi dọc con đường ven biển ở Gaza tới một điểm hậu cần vào cuối ngày thứ Hai, các nghi phạm có vũ trang đã trèo lên ít nhất một trong các xe tải.

Quân đội cho các phóng viên xem cảnh quay bằng máy bay không người lái ghi lại cảnh một người đàn ông ngồi trên đầu xe tải bắn súng trường, điều mà một phát ngôn viên cho biết đã khiến quân đội cố gắng liên lạc với các điều phối viên của WCK nhưng không thành công.

Sau khi đoàn xe đến nhà chứa máy bay và các xe tải được dỡ hàng, ba chiếc xe WCK rời khỏi địa điểm và rẽ về phía nam theo con đường ven biển ngay sau 23h. (21h GMT). Tuy nhiên, các chỉ huy Israel không thể nhìn thấy logo nhận dạng của họ trong bóng tối và không xác định được chúng thuộc về WCK.

Yoav Har-Even, cựu thiếu tướng dẫn đầu cuộc điều tra, cho biết các lực lượng đã hành động dựa trên niềm tin sai lầm rằng các phương tiện đã bị các chiến binh Hamas tịch thu.

Khi những chiếc ô tô rời khỏi nhà chứa máy bay, một trong những người đàn ông lên xe đã mang theo một chiếc túi mà những người điều khiển xem cảnh quay của máy bay không người lái cho rằng đó là một khẩu súng trường.

Ông nói với các phóng viên: "Lúc đó người ta cho rằng nhiệm vụ nhân đạo đã kết thúc và họ đang theo dõi các phương tiện của Hamas cùng với một tay súng bị tình nghi, ít nhất một tay súng bị nghi ngờ, mà họ đã xác định nhầm là ở bên trong một trong ba chiếc xe".

"Họ tấn công vào chiếc xe đó rồi xác định có người chạy ra khỏi xe đi vào chiếc xe thứ hai nên quyết định tấn công chiếc xe thứ hai. Sau đó, hai người rời khỏi chiếc xe thứ hai và đi vào chiếc xe thứ ba thì họ tấn công chiếc xe thứ ba."

Ông nói rằng những cuộc tấn công công đó đã vi phạm quy trình vận hành tiêu chuẩn của IDF.

Quân đội cam kết sẽ giải quyết vấn đề thực tế là họ không thể nhìn thấy các biểu tượng trên mái nhà trong bóng tối như một phần của bài học rút ra từ thảm họa.