Khảo sát sử dụng amiăng tại Yên Bái và Thanh Hóa: 85% số hộ gia đình có sử dụng

Các nhà khoa học thuộc 2 đơn vị này đã tiến hành một nghiên cứu và khảo sát thực địa độc lập trong năm 2014 liên quan đến hoạt động sản xuất và sử dụng amiăng tại các doanh nghiêp (DN) sản xuất tấm lợp fibro ximăng và cộng đồng dân cư tại 2 tỉnh Thanh Hóa; Yên Bái. Kết quả nghiên cứu cho thấy tấm lợp amiăng hiện rất phổ biến tại cộng đồng với hơn 85% số gia đình sử dụng tấm lợp amiăng, trong đó có gần 50% số mái nhà được lợp bằng tấm lợp amiăng.

Tuy nhiên, chỉ có khoảng 1/3 người dân có nghe thông tin về amiăng, nhưng chưa đến 1/4 người dân nghe nói đến amiăng có trong tấm lợp và chỉ 5% người dân biết tác hại của amiăng với sức khỏe và môi trường. Sau khi tiếp cận thông tin tác hại của amiăng, 2/3 hộ gia đình đang sử dụng tấm lợp amiăng muốn thay bằng tấp lợp khác, khoảng 75% hộ gia đình chấp nhận vay vốn để chuyển đổi tấm lợp nhà.

“Vấn đề không phải cấm, mà phải làm rõ tác hại của amiăng đối với sức khỏe (gây ung thư, bụi phổi) và môi trường để các bên (DN, người LĐ, người dân, Chính phủ) cùng hành động, xây dựng một lộ trình tiến tới không sử dụng amiăng tại Việt Nam” – PGS-TS Nguyễn An Lương – Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật và an toàn vệ sinh lao động Việt Nam nói.

Các nhà khoa học cũng có 4 chuyến khảo sát các DN sản xuất tấm lợp amiăng. Kết quả cho thấy các DN đều biết amiăng gây độc hại và hiện đã tính đến thay đổi quy hoạch sản xuất. Có đến hơn 90% cơ sở sản xuất amiăng thủ công có môi trường bị ô nhiễm và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người LĐ. Hiện có khoảng 5.000 công nhân, LĐ đang làm việc tại các nhà máy sản xuất tấp lợp amiăng trong cả nước.

Hiện nay, đa phần các tấm lợp amiăng được sản xuất và cung cấp chủ yếu cho người dân miền núi, thông qua các Chương trình 135 để phát cho hộ nghèo. Nhiều nhà khoa học đã đề xuất thành lập Hiệp hội Cấm amiăng Việt Nam (Vn-BAN), nhằm liên kết các tổ chức cùng hành động tiến tới đề nghị Chính phủ cấm sử dụng amiăng tại Việt Nam.

Theo ông Phillip Haelton - cố vấn trưởng Dự án Quan hệ LĐ tại Việt Nam (ILO), hiện đã có hơn 40 quốc gia trên thế giới cấm sử dụng các sản phẩm có chứa amiăng, trong khi đó mức độ tiêu thụ amiăng ở Việt Nam ngày càng tăng. Việt Nam là 1 trong 10 nước dẫn đầu thế giới về lượng tiêu thụ amiăng (trung bình 60.000 tấn/năm, trong đó năm 2012 là 78.000 tấn) và là 1 trong 4 nước sử dụng tấm lợp amiăng lớn trong khu vực. Bình quân tiêu thụ đầu người của Việt Nam đạt 0,9kg/người/năm, đứng thứ 7 thế giới.