Khô hạn khốc liệt khiến hơn 11.000ha cây trồng ở Đắk Nông bị ảnh hưởng, giảm năng suất

Sản xuất nông nghiệp gặp khó 

Sáng 3/5, tại Hội nghị giao ban báo chí tháng 4/2024 do Sở Thông tin và Truyền thông, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và Hội Nhà báo tỉnh Đắk Nông tổ chức, Sở NNPTNT tỉnh Đắk Nông đã cung cấp thông tin về tình hình hạn hán và những tác động, ảnh hưởng đối với hoạt động sản xuất trên địa bàn; giải pháp phòng, chống hạn hán trong thời gian tới.

Ông Lê Quang Dần, Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Đắk Nông cho hay, năm 2024, tình hình nắng nóng trên toàn cầu và cả nước nói chung và tỉnh Đắk Nông nói riêng có những diễn biến hết sức phức tạp.

Đến thời điểm hiện nay, tình hình thời tiết mùa khô năm 2024 trên địa bàn tỉnh phổ biến khô hanh, nắng nóng, nhiệt độ tăng cao, độ ẩm không khí thấp. 

Đến nay, có một vài cơn mưa xuất hiện tại nhiều khu vực trên địa bàn tỉnh, đặc biệt vào thời điểm cuối tháng 3/2024 có đợt mưa trên diện rộng, nhưng tác động không nhiều đến diễn biến tình hình thiếu nước sản xuất, sinh hoạt tại các địa phương trong tỉnh. 

Tổng lượng mưa từ tháng 12/2023 đến hết tháng 4/2024 phổ biến đạt 10mm-70mm. So với trung bình nhiều năm cùng kỳ và cùng kỳ năm 2023 ở mức thấp hơn với tỷ lệ thiếu hụt dao động từ 29-94%.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Đắk Nông có tổng số 307 công trình thủy lợi. Trong đó, có 255 hồ chứa, 32 đập dâng, 8 hệ thống kênh tiêu, 10 hệ thống trạm bơm và 2 công trình thủy lợi khác. Tổng dung tích thiết kế cho 255 công trình hồ chứa khoảng 172 triệu mét khối nước.

Đến thời điểm hiện tại, có 34 công trình thủy lợi đã hết nước hoặc sắp cạn kiệt nguồn nước. Cụ thể, huyện Đăk Mil 19 công trình, huyện Krông Nô 4 công trình, huyện Đắk Song 3 công trình, huyện Đắk Rlấp 3 công trình và huyện Tuy Đức 5 công trình.

Bên cạnh đó, mực nước và lưu lượng trên các sông suối trên địa bàn tỉnh tiếp tục dao động theo xu thế giảm, đặc biệt tại khu vực phía Bắc tỉnh nguồn nước tại nhiều suối nhỏ trên địa bàn đã bị cạn kiệt.

Về nguồn nước ao hồ nhỏ và mực nước ngầm, tiếp tục dao động theo xu thế giảm, nhiều ao hồ nhỏ hiện đã cạn kiệt nguồn nước; mực nước ngầm tụt giảm nhanh, một số giếng khoan, giếng phục vụ sinh hoạt và sản xuất đã xuống thấp và một số đã cạn kiệt, không đủ nước bơm tưới cho cây trồng.

Tình trạng hạn hán đã ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất nông nghiệp trên địa bàn. Theo báo cáo từ các địa phương, hiện nay có khoảng 11.470,5ha cây trồng các loại đang bị ảnh hưởng bởi hạn hán, thiếu nước tưới gây giảm năng xuất.

Trong đó, huyện Krông Nô có khoảng 4.780ha diện tích cây công nghiệp dài ngày như: Cà phê, tiêu và cây ăn quả giảm năng suất khoảng 30%. Huyện Cư Jút có khoảng 774,5ha diện tích cây công nghiệp bị ảnh hưởng bởi hạn hán.

Tại huyện Đắk Mil, có khoảng 1.496ha cây trồng (cà phê, tiêu, cây ăn quả và cây trồng khác) bị ảnh hưởng thiệt hại trên 30%. Huyện Đắk R'lấp có khoảng 2.795ha cây công nghiệp bị ảnh hưởng, làm giảm năng suất cây trồng.

Huyện Tuy Đức có khoảng 1.320ha bị ảnh hưởng tập trung tại các xã Đắk R'Tih, Đắk Ngo và Quảng Tân. Trong đó, có 650ha cà phê bị ảnh hưởng, mức độ ảnh hưởng chủ yếu từ 30-70% và 670ha cây sầu riêng, hồ tiêu, chanh dây và một số cây trồng khác bị ảnh hưởng.

Còn tại huyện Đắk Song, có khoảng 5ha lúa nước trên địa bàn xã Đắk Mol bị ảnh hưởng, làm giảm năng suất cây trồng. TP Gia Nghĩa có khoảng 300ha cây công nghiệp bị ảnh hưởng, chủ yếu tập trung tại phường Quảng Thành, xã Đắk Nia và phường Nghĩa Đức...

Theo bản tin của Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Đắk Nông, từ nay đến nửa đầu tháng 5/2024, mực nước trên các sông, suối trên địa bàn tỉnh tiếp tục dao động theo xu thế giảm; tình trạng cạn kiệt, thiếu hụt nguồn nước cục bộ trên một số sông, suối nhỏ tiếp tục diễn ra. 

Trong thời gian tới, nếu thời tiết không thuận lợi, tiếp tục nắng nóng kéo dài, không xuất hiện mưa nhiều trên địa bàn tỉnh sẽ xảy ra hạn hán, thiếu nước cục bộ tại một số khu vực với diện tích khoảng 30.854ha cây trồng các loại.

600 hộ dân thiếu nước sinh hoạt

Tình trạng hạn hán không chỉ ảnh hưởng đến việc sản xuất nông nghiệp mà đến nay, trên địa bàn tỉnh Đắk Nông có khoảng 600 hộ dân đang bị thiếu nước phục vụ sinh hoạt.

Cụ thể, đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn huyện Krông Nô có khoảng 350 hộ dân ở thôn Lương Sơn, xã Nam Xuân và Bon Đắk Pri, Nâm Giao, xã Nâm N'Đir, thiếu nước sinh hoạt do chưa có công trình nước sạch và công trình hư hỏng xuống cấp. Đồng thời, nguồn nước ngầm tụt giảm, nguồn nước ở các giếng đào phần lớn đã cạn kiệt, nguồn nước giếng khoan đã tụt giảm mạnh.

Huyện Cư Jút có khoảng 100 hộ dân trên địa bàn xã Trúc Sơn bị thiếu nước sinh hoạt. Trên địa bàn Bản Si Át (xã Đắk Ngo, huyện Tuy Đức) có khoảng 150 hộ đang thiếu nước sinh hoạt.

Ngoài ra, tại một số công trình cấp nước sinh hoạt tập trung đang bị thiếu nước phục vụ. Theo đó, đối với công trình do Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Đắk Nông quản lý, có 2 công trình cấp nước tập trung xã Đắk Gằn và xã Đắk R'la thuộc huyện Đắk Mil đang sử dụng nguồn nước mặt lấy từ hồ Đô Ri II. Tuy nhiên, hiện nay mực nước hồ đã hạ thấp không đảm bảo nước cho hố thu nước của công trình, hiện đang thực hiện nối dài ống bơm ra phía lòng hồ để thực hiện bơm cấp nước phục vụ.

Công trình cấp nước tập trung xã Đắk N'Rung, huyện Đắk Song bị thiếu hụt nguồn nước ngầm, công trình có 4 giếng khoan nhưng hiện nay chỉ còn 2 giếng có nước, không đủ nguồn nước đầu vào để xử lý cấp nước cho người dân trong khu vực.

Đối với công trình do Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi tỉnh quản lý, khai thác, tính đến thời điểm hiện tại đã có 16/59 công trình nguồn nước suy giảm ảnh hưởng đến công tác cung cấp nước phục vụ người dân; 44/59 công trình nguồn nước hiện tại đảm bảo. 

Hiện, Công ty đã thông báo đến người dân về tình hình nguồn nước, thời gian cung cấp nước của từng công trình cụ thể, hướng dẫn người dân tích nước, sử dụng nước tiết kiệm. Đồng thời, thực hiện cung cấp nước theo giờ, theo từng tuyến để giảm thiểu thất thoát, tiết kiệm nguồn nước.

Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi tỉnh Đắk Nông cũng liên hệ các hộ dân có giếng khoan có nguồn nước đảm bảo để sử dụng cung cấp cho công trình. Đối với các công trình sử dụng nước mặt đã thực hiện nạo vét kênh dẫn cửa vào các bể hút, nối dài ống hút các máy bơm nước thô về phía lòng hồ để bổ sung nguồn nước. Với sự chủ động nắm bắt, triển khai các giải pháp, do vậy chưa có công trình cấp nước nào buộc phải dừng hoạt động, công tác cung cấp nước cho người dân vẫn được duy trì.

Trước tình hình trên, từ đầu mùa khô đến nay, UBND tỉnh Đắk Nông đã ban hành 5 văn bản, 1 kế hoạch và 1 thông báo chỉ đạo các Sở, ban, ngành, địa phương và các đơn vị có liên quan thực hiện công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước trong vụ sản xuất mùa khô năm 2024.

Mặt khác, các Sở, ban, ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh Đắk Nông đã và đang triển khai nhiều giải pháp để phòng, chống hạn, thiếu nước trên địa bàn.