Không ngờ Mỹ vẫn chi hàng tỷ USD mua uranium của Nga

NYT đưa tin, bất chấp lệnh phong tỏa kinh tế gần như hoàn toàn của Washington đối với Moscow, các công ty Mỹ vẫn mua uranium của Nga trị giá khoảng 1 tỷ USD mỗi năm. Những nỗ lực để giảm sự phụ thuộc này cho đến nay đã thất bại.

Nhiên liệu hạt nhân rõ ràng đã vắng mặt trong hàng chục gói trừng phạt do Mỹ và EU công bố kể từ khi chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine bắt đầu vào năm ngoái. Washington và Brussels đã trừng phạt dầu mỏ, khí đốt và than đá của Nga, nhưng vẫn tiếp tục cho phép mua uranium làm giàu từ Tập đoàn năng lượng hạt nhân nhà nước của Nga Rosatom. 

Đối với Mỹ, việc tiếp tục phụ thuộc vào Nga là điều cần thiết. Các nhà máy làm giàu uranium của Mỹ đã bị đóng cửa sau Chiến tranh Lạnh, vì các nhà nhập khẩu Mỹ mua uranium của Nga rẻ hơn đáng kể. Giờ đây, chỉ có hai cơ sở của Mỹ - một ở Ohio và một ở New Mexico - được cấp phép sản xuất nhiên liệu hạt nhân cấp cao. 

Mặc dù Tổng thống Joe Biden đã phân bổ 700 triệu đô la để thúc đẩy sản xuất tại các nhà máy này, cơ sở ở Ohio vẫn chưa hoàn thành và cơ sở ở New Mexico đang hoạt động với một nửa công suất, theo một bài báo của GHS Climate, một công ty tư vấn năng lượng sạch. Công ty điều hành nhà máy Ohio nói với New York Times rằng có thể mất hơn một thập kỷ để bắt kịp sản lượng của Rosatom.

Theo NYT, khoảng 1/3 lượng uranium được làm giàu đang sử dụng ở Mỹ được nhập khẩu từ Nga, trong khi GHS Climate tuyên bố rằng cứ 20 ngôi nhà và doanh nghiệp của Mỹ thì có một ngôi nhà được cung cấp năng lượng từ uranium của Nga vào năm ngoái. Gần một nửa lượng uranium được làm giàu trên thế giới được sản xuất tại Nga.

Mỹ, Anh, Canada, Nhật Bản và Pháp đã công bố vào tháng 4 rằng họ sẽ phát triển chuỗi cung ứng nhiên liệu hạt nhân loại trừ Nga, điều đã được chứng minh là nói dễ hơn làm. Những nỗ lực của Mỹ nhằm khởi động Lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) thế hệ tiếp theo đã bị cản trở bởi thực tế rằng Rosatom là công ty duy nhất trên thế giới sản xuất uranium có độ làm giàu thấp (HALEU) mà các lò phản ứng này yêu cầu. Trong khi đó, Pháp đã tăng gấp 3 lần nhập khẩu uranium từ Nga vào năm ngoái và tháng trước tuyên bố sẽ tiếp tục mua nhiên liệu hạt nhân từ Moscow trong thời gian tới.

Với việc Mỹ cho đến nay vẫn chưa thể đẩy mạnh hoạt động làm giàu uranium của mình, Nga là nhà cung cấp được ưu tiên cho phần lớn thế giới. Rosatom chiếm 20 trong số 53 lò phản ứng hạt nhân đang được xây dựng vào giữa năm 2022, trong đó có 17 lò ở nước ngoài. 

Công ty năng lượng hạt nhân nhà nước gần đây đã hoàn thành việc xây dựng nhà máy điện nguyên tử đầu tiên của Türkiye ở Akkuyu. Nga cũng đang cung cấp nhiên liệu cho một số lò phản ứng ở Ấn Độ và Trung Quốc, mở rộng nhà máy điện hạt nhân ở Hungary và xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên ở Bangladesh.