Kỷ niệm về ông Vũ Khoan với những bức điện mật gửi ra nước ngoài

Dấu ấn về một con người  

Trao đổi với Dân Việt, Đại sứ Nguyễn Phú Bình nhắc tới nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan với sự cảm mến sâu sắc. Đại sứ cho rằng nguyên Phó Thủ tướng là một trong những nhân vật gạo cội của ngoại giao Việt Nam, một con người xuất sắc đối với các thế hệ sau này.

"Với tôi, ông không chỉ là cấp trên, mà còn là người anh, người thầy – một người rất bản lĩnh, trí tuệ, mà phải có trí tuệ mới bản lĩnh được" – Đại sứ nói.

"Ông còn là tấm gương về học tập suốt đời. Lúc nào ông cũng trăn trở, giống như Bộ trưởng Nguyễn Cơ Thạch trước đây. Nhìn ông đọc sách, tôi cảm thấy mình có phần nào không học được tấm gương đó. Ông rất chịu khó đọc, lúc nào cũng có tài liệu mang theo mình".

Đại sứ còn khâm phục nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan vì tinh thần luôn sẵn sàng tham gia các hoạt động, sẵn sàng sàng đóng góp vì lợi ích chung. Ngay cả sau này khi đã yếu không đến được các cuộc họp, chẳng hạn như các hội nghị kỷ niệm 50 năm Hiệp định Paris vừa qua, nhưng nguyên Phó Thủ tướng vẫn ghi hình phát biểu gửi đến hội nghị - Đại sứ cho biết. Ông nhấn mạnh: "Đấy là một người cho đến lúc sức khỏe yếu rồi vẫn là tấm gương về sự chịu khó, cố gắng đóng góp, mà không phải bằng cách "bản cũ chép lại", mà ông luôn suy nghĩ cái mới, đó chính là thể hiện sự bản lĩnh, trí tuệ, nghiên cứu học tập suốt đời".

Cộng thêm ở nguyên Phó Thủ tướng  là sự bình dị. "Hình ảnh về ông Vũ Khoan trong tôi là trừ những lúc tham gia các hoạt động đối ngoại, lúc nào ông cũng ăn mặc đơn giản, mùa đông khoác chiếc áo bu dông, mùa hè mặc áo cộc tay, không lên gân, không ồn ào" – Đại sứ Nguyễn Phú Bình nói.

Thúc đẩy hội nhập quốc tế

Đại sứ nhớ lại, từ trước khi lên làm Thứ trưởng Ngoại giao, ông Vũ Khoan đã là người "rất đa di năng". Khi Bộ trưởng Nguyễn Cơ Thạch giao ông Vũ Khoan làm công tác xây dựng ngành, ông làm rất sôi nổi. Khi Bộ Ngoại giao cần những đóng góp của ông trong lĩnh vực kinh tế, ông được đưa sang Vụ Tổng hợp Kinh tế, ông luôn đào sâu suy nghĩ, đọc đủ các loại tài liệu để đưa ra nhiều đóng góp, sáng kiến.

Đại sứ, nguyên Thứ trưởng Ngoại giao đặc biệt ca ngợi những nỗ lực của ông Vũ Khoan trong việc thúc đẩy Việt Nam hội nhập quốc tế, nhất là khi ông ở cương vị  Bí thư trung ương Đảng, Phó Thủ tướng.  

"Điều gì cũng có đóng góp của ông, nhưng lĩnh vực nổi bật nhất là hội nhập quốc tế. Những vấn đề như Việt Nam tham gia ASEAN, APEC, ASEM, gia nhập WTO đều có dấu ấn của ông Vũ Khoan".

Từ thời gian ngắn ông Vũ Khoan là bộ trưởng thương mại tới khi lên Phó Thủ tướng, tất cả sự chỉ đạo của ông mang lại thành quả không chỉ trong các quan hệ song phương, mà rõ nét nhất là trong lĩnh vực hội nhập quốc tế.

Đại sứ Nguyễn Phú Bình cho biết: "Bây giờ Việt Nam có nền kinh tế với hơn 20 hiệp định thương mại tự do FTA là có công rất lớn của ông Vũ Khoan, Tất nhiên đó là  thành quả chung của toàn Đảng, của nhà nước và  nhân dân, của các bộ ngành,  nhưng dấu ấn của ông rất rõ và xứng đáng được đánh giá rất cao".

Những kỷ niệm về nguyên Phó Thủ tướng

Có rất nhiều câu chuyện cụ thể có thể kể về nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan, song Đại sứ Nguyễn Phú Bình nhớ  ngay đến câu chuyện khi ông còn là Chánh Văn phòng Bộ Ngoại giao, còn ông Vũ Khoan đã được đề bạt thứ trưởng. "Có chuyến đi công tác về, ông Vũ Khoan rẽ vào nói với tôi: Cảm ơn cậu, cảm ơn Văn phòng, tớ đi công tác mà vẫn nắm  tình hình như ở ở nhà, các cậu giỏi" – Đại sứ Nguyễn Phú Bình kể. "Văn phòng ít khi được khen, thậm chí hay bị kêu, có lời động viên như thế rất quý với chúng tôi".

Ngày trước thông tin không thuận tiện như bây giờ, các thông tin truyền đi vẫn bằng tín hiệu morse, mật mã cơ yếu – Đại sứ giải thích.  Văn phòng Bộ đã tổng hợp những bản tin rất ngắn gọn, thiết thực, nếu dài quá sẽ không dịch kịp để chuyển đến tay lãnh đạo. Hàng ngày bản tin được gửi đi, khi ra nước ngoài công tác ông Vũ Khoan thấy những bản tin của Văn phòng rất bổ ích nên đã có những lời khen ngợi, động viên kịp thời với các nhân viên Văn phòng Bộ, điều đó cũng cho thấy sự gần gũi giản dị của ông.

Đặc biệt, Đại sứ Nguyễn Phú Bình nhắc tới một trong những dấu ấn của ông Vũ Khoan mà đến giờ vẫn nguyên giá trị, đó là Nghị quyết số 36 của Bộ Chính trị về công tác người Việt ở nước ngoài.

"Khi ấy, tôi là Phó chủ nhiệm, rồi Thứ trưởng kiêm Chủ nhiệm Uỷ ban nhà nước về người VN ở nước ngoài. Tiếp tục những cố gắng của các vị lãnh đạo tiền nhiệm, tôi cùng anh em trong Uỷ ban đã rất tâm huyết hoàn thành dự thảo Nghị quyết, được Ban cán sự Đảng Bộ ngoại giao thông qua để trình lên cấp trên. Đến giai đoạn này, với cương vị là Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng chính phụ trách đối ngoại, ông Vũ Khoan là người tiếp nhận bản dự thảo. Ông đã trau chuốt, sửa đi sửa lại từ ý tứ đến câu chữ. Đến ngày  26/3/2004 khi Nghị quyết được ban hành, đó là một  văn bản tuyệt vời, đến nay vẫn nguyên giá trị" – Đại sứ Nguyễn Phú Bình cho biết.

Từ nghị quyết đó đã có một sự tiếp nối ý nghĩa. Sau 10 năm chúng ta tiếp tục có Chỉ thị 45 của Bộ Chính trị về thực hiện Nghị quyết. Cách đây 2 năm Bộ Chính trị tiếp tục ban hành kết luận số 12 về công tác người Việt ở nước ngoài trong tình hình mới. Sang năm 2024 là kỷ niệm 20 năm Nghị quyết 36 ra đời.

Đại sứ Nguyễn Phú Bình khẳng định: "Nghị quyết 36 thể hiện quan điểm và những chủ trương, chính sách cơ bản của Đảng và Nhà nước ta đối với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, đã được xây dựng trong nhiều năm, với sự đóng góp tâm huyết của nhiều người nhưng  dấu ấn của Phó Thủ tướng Vũ Khoan rất lớn!"