Làm rõ bản chất hợp tác xã

Theo Bộ trưởng Võ Hồng Phúc, Luật Hợp tác xã (HTX) năm 2003 đã bộc lộ một số bất cập…

Những yếu kém của hệ thống HTX được xác định gồm: Trình độ công nghệ lạc hậu, năng lực quản lý yếu. Hiện còn 3.744 HTX có tên nhưng không hoạt động; đóng góp vào GDP của kinh tế tập thể với nòng cốt là HTX giảm sút liên tục trong 15 năm qua (từ gần 11% năm 1995 xuống còn 5,45% năm 2009). Dự báo trong những năm tới, đóng góp vào GDP của kinh tế tập thể có thể sẽ tiếp tục giảm.

Trên cơ sở đó, dự án Luật HTX (sửa đổi) đặt mục tiêu khuyến khích, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển hợp tác xã mới, đồng thời định hướng phát triển cho các HTX theo đúng bản chất.

Thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của QH Hà Văn Hiền cho rằng, đa số ý kiến trong Uỷ ban chưa thống nhất với việc bỏ quy định "HTX hoạt động như một loại hình doanh nghiệp". Dự thảo cần được sửa đổi theo hướng: HTX là tổ chức kinh tế tập thể tự chủ, có tư cách pháp nhân, liên kết với nhau một cách tự nguyện, đồng sở hữu… hoạt động bình đẳng với các loại hình doanh nghiệp khác trong nền kinh tế.

Đa số ý kiến của Uỷ ban cho rằng, quy định mức góp vốn tối đa của xã viên giúp khẳng định bản chất khác biệt của mô hình HTX là đề cao nguyên tắc bình đẳng trong quản lý HTX. Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ nghiên cứu các ý kiến trên và có giải trình về giới hạn vốn góp tối đa 30% mà Chính phủ đề nghị.

Về quản lý nhà nước đối với HTX, Uỷ ban Kinh tế cho rằng, không nên giao chức năng quản lý nhà nước về HTX cho Liên minh HTX. Uỷ ban này cho rằng, Liên minh HTX về bản chất là một Hiệp hội, cần hoạt động như một Hiệp hội nhằm đại diện và bảo vệ lợi ích hợp pháp của hợp tác xã thành viên. Uỷ ban đồng tình với việc Chính phủ thống nhất quản lý HTX thông qua các bộ, ngành và địa phương.

Hồ Thường