Lần đầu tiên dùng màng ngoài tim bò cứu sống bệnh nhân nguy kịch

Chiều tối 26/3, nam bệnh nhân N.T.C (51 tuổi, ngụ Đồng Nai) được đưa đến khoa Cấp cứu Bệnh viện Chợ Rẫy trong tình trạng đau ngực dữ dội, đau lan ra sau lưng. Sau khi được tiến hành xét nghiệm sàng lọc Covid-19 tại khoa Cấp cứu, bệnh nhân nhanh chóng được chuyển lên khoa Hồi sức - Phẫu thuật tim.

Qua thăm khám, hỏi bệnh sử và xem xét kết quả CT-scan ngực…, các bác sĩ khoa Hồi sức – Phẫu thuật tim đánh giá đây là một trường hợp bệnh rất nặng, nguy cơ tử vong cao. Bệnh nhân được đội ngũ bác sĩ chẩn đoán phình động mạch chủ ngực vỡ, rò vào thực quản.

Một cuộc hội chẩn liên chuyên khoa lập tức được tổ chức ngay trong đêm tại khoa Hồi sức - Phẫu thuật tim, với sự tham gia của các chuyên gia dày dạn kinh nghiệm đến từ các khoa: Hồi sức - Phẫu thuật tim, Ngoại lồng ngực, Ngoại tiêu hóa, Tim mạch can thiệp, Nội soi, Bệnh nhiệt đới và Gây mê - Phẫu thuật tim, thống nhất mổ cấp cứu cho bệnh nhân.

Sau khi ê-kíp Nội soi tiêu hóa tiến hành nội soi, xác định và ghi nhận vị trí rò động mạch chủ vào thực quản, các cuộc mổ được tiến hành lúc 21h cùng ngày, bắt đầu bằng phẫu thuật thay động mạch chủ ngực xuống bằng ống ghép được tạo ra từ màng ngoài tim bò đã qua xử lý, do các bác sĩ khoa Hồi sức – Phẫu thuật tim thực hiện. Đây là kỹ thuật lần đầu tiên áp dụng tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, ê-kíp phẫu thuật còn sử dụng nhiều kỹ thuật cao như hệ thống tuần hoàn ngoài cơ thể nhưng không làm ngưng tim, cùng các kỹ thuật phẫu thuật xâm lấn tối thiểu để bảo vệ tủy sống và tim trong quá trình phẫu thuật…

Sau đó, ê-kíp bác sĩ khoa Ngoại lồng ngực tiến hành cắt bỏ thực quản, đưa thực quản ra da (để chuẩn bị cho cuộc mổ tái tạo thực quản sau này).

Ca phẫu thuật được kéo dài xuyên đêm với sự phối hợp ăn ý và khẩn trương của các bác sĩ, phẫu thuật viên… đến từ nhiều chuyên khoa khác nhau. Sau cuộc mổ kéo dài 11 giờ đồng hồ, bệnh nhân tiếp tục được chăm sóc tích cực bởi các bác sĩ hồi sức, được truyền kháng sinh, hỗ trợ dinh dưỡng, hô hấp… và tình trạng sức khỏe cải thiện từng ngày.

BSCK2 Nguyễn Thái An, Trưởng khoa Hồi sức – Phẫu thật tim Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết: "Trước hết, việc chẩn đoán phải được tiến hành thật nhanh để xác định đúng là bị rò động mạch chủ thực quản, bởi nếu không chẩn đoán đúng và giải quyết kịp thời, bệnh nhân sẽ bị tử vong do mất máu. Điểm thứ hai là cần phải giải quyết trước phần thương tổn ở động mạch chủ. 

Nhưng ở bệnh lý này, điểm đặc biệt chính là thương tổn phình động mạch chủ nằm trong một môi trường nhiễm trùng, nên cần có những phương án phẫu thuật đặc biệt và kỹ lưỡng. Nếu dùng những ống ghép thông thường để nối, chỉ sau vài tuần ống ghép có thể bị bung ra do môi trường nhiễm trùng, khiến bệnh nhân tử vong. Do đó, chúng tôi đã quyết định sử dụng vật liệu sinh học để tạo thành ống ghép".

Các bác sĩ của khoa Hồi sức – Phẫu thuật tim đã dùng một màng ngoài tim bò đã qua xử lý, có kích thước 8cm x 14cm, cuộn và khâu lại thành một đoạn ống để thay vào đoạn động mạch chủ cần cắt đi. Đây là lần đầu tiên tại Việt Nam, một loại vật liệu sinh học là màng ngoài tim bò được sử dụng trong phẫu thuật động mạch chủ. BS CK2 Nguyễn Thái An cho biết vật liệu này có tính đàn hồi và có khả năng chống nhiễm trùng tốt hơn các loại vật liệu cơ học.

Hiện bệnh nhân đang được điều trị để nâng tổng trạng, chuẩn bị cho cuộc phẫu thuật tái tạo đường tiêu hóa, đưa bệnh nhân trở lại cuộc sống bình thường như trước đây.