Loài cá mát

Ở miền Tây Nghệ An, từ lâu, loài cá mát đã trở thành một biểu tượng ẩm thực độc đáo, được người dân yêu mến và tự hào. Câu ca dao "Ngọt ngon cá mát Sông Giăng, thơm khoai Chợ Rộ, mềm măng chợ Chùa" không chỉ gợi lên hương vị đặc biệt của cá mát, mà còn là lời mời gọi du khách đến khám phá vùng đất này.

Sông Giăng có loài cá mát. Sông bắt nguồn từ khe Khặng huyện Con Cuông, được nuôi dưỡng bởi rừng Quốc gia Pù Mát, chảy qua các huyện Con Cuông, Anh Sơn, Thanh Chương và hòa vào Sông Lam tại xã Thanh Tiên, là một con sông đẹp quanh năm xanh trong chứa nhiều trầm tích và tài nguyên - trong đó có cá mát.

Cuối xuân đầu hạ, khi cái nắng hanh hao phủ khắp núi rừng sông suối cũng chính là lúc Karmái (cá mát) vào mùa sinh sản. Đây là một đặc sản của vùng sông hồ Đakrông (Quảng Trị).

Từ chập tối trở đi, cá mát bắt đầu theo nhau đi tìm kiếm các loại côn trùng trên mặt nước, rong tảo bám trong bờ bụi. Ăn no rồi chúng kéo nhau đi tìm bầu bạn trong dòng nước. Đây cũng là thời điểm mà người dân sống ở thượng nguồn sông Giăng, huyện Con Cuông (tỉnh Nghệ An) kiếm thêm thu nhập tiền triệu mỗi ngày từ nghề bắt cá mát.