Luật Quy hoạch còn mâu thuẫn, chồng chéo với các luật liên quan

Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam Trần Ngọc Chính khẳng định, việc điều chỉnh quy hoạch ở các thành phố lớn, trong đó có 5 thành phố trực thuộc trung ương có liên quan chặt chẽ đến Luật Quy hoạch 2017 và Luật Quy hoạch đô thị.

Trong quá trình xem xét, duyệt hoặc điều chỉnh quy hoạch tỉnh đã có nhiều vướng mắc. Theo Luật Quy hoạch 2017, quy hoạch tổng thể quốc gia phải có trước, sau đó đến quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch đất quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, thế nhưng hệ thống quy hoạch cấp trên hiện nay chưa có.

Về vấn đề quy hoạch, ông Trần Ngọc Chính nhấn mạnh, ở mỗi quốc gia, quy hoạch luôn phải đi trước một bước, trở thành công cụ cần thiết để quản lý, kiểm soát quá trình đầu tư xây dựng, phát triển đô thị, nông thôn, hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi lập quy hoạch. Trong đó, quy hoạch tỉnh được xác định là một trong những quy hoạch quan trọng, được các địa phương đặc biệt quan tâm.

Việc chưa ban hành quy hoạch tổng thể quốc gia và quy hoạch cấp vùng đã và đang gây khó khăn cho các địa phương trong định hướng phát triển các ngành, các lĩnh vực trên địa bàn các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, trong khi Luật Quy hoạch quy định quy hoạch cấp dưới phải tuân thủ quy hoạch cấp trên.

Bên cạnh đó, theo quy định của Luật Quy hoạch, việc lập quy hoạch tổng thể quốc gia nhằm đảm tính thống nhất, khớp nối hệ thống quy hoạch trong cả nước, làm căn cứ để lập quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh. Tuy nhiên, sau khi Luật Quy hoạch có hiệu lực đã bộc lộ nhiều vấn đề về quy trình thực hiện và nội dung quy hoạch, làm mất tính kết nối dẫn đến mâu thuẫn, chồng chéo. Việc chưa ban hành quy hoạch tổng thể quốc gia cũng đã gây thiếu căn cứ để phê duyệt quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh.

Với các thành phố trực thuộc trung ương gồm Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Cần Thơ, Đà Nẵng, các thành phố đã được lập quy hoạch chung xây dựng cho 20 năm và tầm nhìn đến 30, 40 năm.

Trong thực tế, các quy hoạch này đã phát huy tác dụng trong việc triển khai xây dựng và quản lý đô thị có hiệu quả. Nếu thực hiện quy hoạch tỉnh cho 5 đô thị trung ương theo Luật Quy hoạch thì lại khó thực thi do những nội dung quan trọng như tổ chức không gian, tổ chức cảnh quan, tổ chức hệ thống hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật và tổ chức quản lý các khu chức năng khó thực hiện. Nếu lập quy hoạch thành phố trực thuộc Trung ương theo Luật Quy hoạch thì khối lượng thông tin cần tích hợp là rất lớn.

Theo TS-KTS. Trương Văn Quảng, Phó Tổng Thư ký Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, quy hoạch tỉnh chịu sự tác động của Luật Quy hoạch, quy hoạch thành phố trực thuộc trung ương ở vị trí là cấp tỉnh chịu sự tác động của Luật Quy hoạch còn ở vị trí là đô thị, thành phố lại chịu tác động của Luật Quy hoạch đô thị.

TS-KTS. Trương Văn Quảng nhấn mạnh một thực trạng chung trong công tác quy hoạch đô thị các địa phương đó là quy hoạch tỉnh đang ở tình trạng tích hợp quy hoạch chưa đáp ứng phương pháp quy hoạch tích hợp. Dường như nội dung quy hoạch phản ánh một phép cộng đơn thuần, bao hàm các nội dung mang tính định hướng, cụ thể và chi tiết.

Một số chuyên gia cũng nhận định quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch thành phố lớn cần có tính chiến lược. Tuy nhiên, trong Luật Quy hoạch và Luật Quy hoạch đô thị, quy hoạch thành phố lớn lại có sự khác nhau. Theo đó, khi xây dựng quy hoạch thành phố lớn, tác động của Luật Quy hoạch đối với quy hoạch tỉnh, từ đó đề ra các giải pháp nhằm thay đổi công tác quy hoạch tại Việt Nam.