Lý do giá cà chua tăng chóng mặt, có phải do tắc hàng hóa từ Trung Quốc?

Giá cà chua tăng "phi mã", có phải chỉ do tắc hàng hóa từ Trung Quốc?

Từ đầu tháng 12, giá cà chua tăng đột biến ở khắp các tỉnh thành trên cả nước. Theo khảo sát của PV, tại các chợ truyền thống ở Hà Nội như Thạch Bàn, Sài Đồng, Cầu Giấy, Nghĩa Tân, Mỹ Đình,… giá cà chua dao động ở mức trên dưới 60.000 đồng/kg.

Như vậy, giá cà chua hiện đang cao hơn thời điểm đỉnh dịch Covid-19. Càng cuối năm, giá cà chua tiếp tục tăng, cao hơn cả giá thịt lợn. Theo chị Thanh Hằng (Long Biên, Hà Nội) chia sẻ, với giá cà chua cao như trên, nhiều gia đình đã phải loại bỏ bớt loại thực phẩm này ở bữa ăn mỗi ngày.

"Bình thường tôi đi chợ mua cà chua hết khoảng 10.000 tới 15.000 đồng, được khoảng gần nửa cân, tương đương 3, 4 quả, tùy loại to nhỏ. Hiện tại, một số thời điểm, mức tiền trên tôi chỉ mua được đúng 1 quả, để đáp ứng nhu cầu cho gia đình 5 người phải mất ít nhất 40.000 – 50.000 đồng tiền cà chua. Mức giá quá đắt như vậy, khiến tôi phải loại bớt cà chua khỏi bữa ăn của gia đình", chị Hằng chia sẻ với phóng viên Dân Việt.

Tình trạng giá cà chua cao "ngất ngưởng" nói trên đã tồn tại gần một tháng qua. Theo nhiều tiểu thương, đơn vị kinh doanh rau củ lý giải, nguyên nhân chính là do Trung Quốc tạm dừng việc xuất nhập khẩu một số loại nông sản sang nước ta để hạn chế dịch bệnh lây lan.

Tuy nhiên, theo chia sẻ của người dân và một số hợp tác xã, đợt mưa bão số 7 kéo dài vào trung tuần tháng 10 đúng gây úng lụt làm cho cà chua giống chết hàng loạt. Các cơ sở sản xuất cây giống không kịp cung ứng, hơn nữa, tình trạng giá cà chua quá thấp vào đầu năm cũng như chi phí vật tư phân bón, giống cây, nhân công,… tăng cao khiến nhiều vùng trồng bị thu hẹp.

Cụ thể, đầu năm 2021, giá cà chua của tỉnh Hải Dương chỉ 4.000 đồng/kg (túi 5kg giá chỉ 20.000 đồng). Cà chua ở thị trấn Rạng Đông (Nam Định) còn có giá rẻ hơn chỉ 1.000 đồng/3kg. Tại một số địa phương, cà chua rơi vào tình trạng quả rụng thối tại ruộng.

Người trồng mong giá cà chua ổn định

Ghi nhận tại Hợp tác xã Đông Cao (Tráng Việt, Mê Linh, Hà Nội), những ngày này, người dân đang tất bật thu hoạch cà chua. Có nhiều hộ gia đình được hưởng "trái ngọt" với sản lượng 50 – 100 kg mỗi ngày với giá bán tại vườn từ 30.000 đồng/kg. Tuy nhiên, nhiều người dân tại hợp tác xã chia sẻ, giá cà chua hiện rất cao nhưng điều cần nhất vẫn là sự ổn định.

Anh Võ Ngọc Thắng (Đông Cao, Tráng Việt) chia sẻ, yếu tố đẩy giá cà chua lên cao "chót vót" là khi bắt đầu gieo trồng gặp thời tiết xấu. Khi đó, một số bà con thuộc hợp tác xã bị tình trạng cà chua hỏng nên không làm nữa. Do đó, vùng trồng bị thu hẹp, sản lượng thấp dẫn đến thiếu nguồn cung, tăng giá.

"Ngoài ra, một số bà con vì lo ngại dịch Covid-19 không có đầu ra nên không chăm cây đến khi quay lại không còn kịp nữa. Nếu từ khi bắt đầu xuống giống gặp đợt mưa lũ, ngập úng, ai chăm được thì thu hoạch tốt. Giá đầu mùa khởi điểm khoảng 20.000 đến 22.000 đồng/kg, hiện tại có thời điểm lên tới 38.000 đến 42.000/kg bán tại vườn. Năm nay, tuy sản lượng ít nhưng chúng tôi có doanh thu lớn hơn mọi năm", anh Thắng thông tin.

Tuy nhiên, cũng theo anh Thắng, việc giá cà chua cao, người trồng rất phấn khởi nhưng cần hơn là sự ổn định về lâu dài. Cùng với đó là sự ổn định về đời sống của người nông dân. Cụ thể, anh Thắng dẫn chứng, hiện giá cà chua có thể cao nhưng vào đầu năm 2021, giá cà chua xuống 3.000 – 5.000 đồng/kg, người dân trồng cà chua gặp rất nhiều khó khăn.

Cùng chung trăn trở trên, ông Đàm Văn Đua, Giám đốc Hợp tác xã Đông Cao nhận định, tình trạng giá nông sản nông sản, lên xuống thất thường nên đời sống người nông dân cũng "bấp bênh". Do đó, không thể chỉ nhìn thấy giá lên cao một thời điểm đã vội mừng.

Theo thông tin từ ông Đua, hiện tại, tổng diện tích canh tác của hợp tác xã Đồng Cao xấp xỉ 200 ha. Trong đó, diện tích trồng cà chua năm 2021 ở mức 10 – 15 ha, thấp hơn năm ngoái khoảng 5 – 10ha. Về sản lượng, trung bình hàng năm đạt 2 - 3 tấn/sào, năm nay, ông Đua ước tính chỉ đạt 1 -2 tấn/sào.

"Cây cà chua rất thích hợp vào vụ đông xuân. Năm nay, với đặc tính của khí hậu. có thời điểm, cây cây cà chua mất hết sản lượng gốc và vai là hai chỗ cho sản lượng lớn nhất. Do đó, giá cà chua cao nhất có lúc lên tới 42.000 – 45.000 đồng/kg. Sau khi hoạch định vùng trồng đến 10 năm nay tôi mới thấy có giá cao như vậy.

Tuy nhiên, theo tôi, cà chua nói chung và các loại nông sản nói riêng cần hướng tới sự bình ổn. Đời sống người dân tránh khỏi sự bấp bênh khi được mùa lại mất giá. Ví dụ, giá cà chua duy trì mức giá ở khoảng 20.000/kg là hợp lý. Hiện tại sốt giá nhưng có những thời điểm, nguồn cung lớn lại "rẻ như cho". Vì vậy, trong thời gian tới đây, hợp tác xã sẽ tăng cường tuyên truyền, phổ biến cho người dân xuống giống từ từ, có tính toán", ông Đua chia sẻ.

Ngoài những nguyên nhân kể trên, theo nhận định của chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú, nguyên Giám đốc Sở Thương mại Hà Nội, tình trạng giá cà chua tăng cao một phần là do hệ thống phân phối có quá nhiều khâu trung gian. Tuy nhiên, theo ông Phú đánh giá, trong thời gian cuối năm, cận Tết, giá cà chua sẽ ở mức "chấp nhận được".

"Thời gian tới, thời tiết tốt lên và có thêm một vụ cà chua nữa, do đó, giá cà chua dịp cận Tết có thể không giảm mạnh như trước nhưng sẽ ở mức chấp nhận được. Không thể mong giảm ngay lập tức, được khoảng 30% là tốt rồi", chuyên gia Vũ Vinh Phú dự báo.